1. t e X n o L o g ik jih o z L a r n I htsoblash va

T exn ologik m ashina va jih ozlarn i kn ih alash n in g asosiy uslub- 
lari. Texnologik m ashina va jihozlarning konstruksiyasini kelajagi va 
yangilanishi; m ashinalarni loyihalash jarayoni; texnologiyaviylik; m a- 
shinalarni loyihalashga sistemali yondashish; m ashinalar k n ihasiga 
ekspluatatsiyaviy va ishlab chiqarish talablari; m ashinalarning maqbul 
konstruksiyalarini loyihalash va bu jara y o n d a avtom atlashtirilgan 
loyihalash sistemalarini (A LS) qo'llash.
T exn ologiyaviy jih ozlarn i loyih alash n in g u m u m iy prinsip lari. 
Texnologik m ashina va jihozlar loyihalashga q o 'y ilad ig an asosiy ta ­
lablar: - ishlash rejimlari texnologiyaviy ja ra v o n g a mosligi, - te x n o ­
logiyaviylik, - iqtisodiy omil, - unifikatsiya va norm allik agregatlash,
- ishonchli germetizatsiya ishlamaydigan zonalar bo'im asligi va ki-
7

---

chik materiallar sonini kamaytirish: - zanglash va vemirilish va chi- 
damlik: - konstuksiya qismlarining barobar m ustahkam ligi va qat- 
tiqiigi. Loyihalash prinsiplari va uslublari. Loyihalashning asosiy 
bosqichlari, mehnatni m uhofaza qilish. ekologiyaviy m u am m o la r 
energiya va materiallar sarfini kamaytirish va mashinani loyihalash 
davrida bajariladigan asosiy sxemalar: texnologiyaviy sxem a va karta. 
strukturaviy sxema, kinem atikaviy sxema. mashinalarni movlash. 
avtom atlashtirish va him oyalash sxemalari.
T exnologiyaviy jih o zla r elem en tla rin in g hisoblash n a zariyasi- 
ning u m u m iy asoslari. Texnologiyaviy jihozlarning silindrsimon qo- 
biqlari. qopqoqlari va boshqa qismlarni m ustahkam likka hisoblashda 
plastina va qobiqlar nazariyasini q o i l a s h . Simm etrik o 'q lari b o 'y la b
joylash g an kuchlar t a ’sirida b o 'lg a n yum aloq va halqasim on plastin- 
kalar hisobi. Teng ta'sir etuvchi kuchlar t a ’siridagi qavariq qobiqlar 
hisobi.