1 topshiriq uchun berilgаn qiymаtlаr

2.2. Togʼ jinslarini massivdan qazib olishda qazib oʼtish kengligini hisoblash;

Mexanik kurakli ekskavatorlarni qoʼllagan holda.
Zaboy (zaxodka)ning kengligi ekskavator turgan gorizontidan choʼmichlash radiusi Rch.u bilan aniqlanadi. Ekskavtorni qazib oʼtish joyi (zaxodka)ning oʼrtacha, qisqa va keng turlari mavjud. Choʼmichlash shartlari boʼyicha yon zaboyda ishlashda zaboyning ichki qismi kengligi Rch.u dan oshmasligi lozim. Zaboyning tashqi tomoni kengligi esa (0,5÷0,7) Rч.y ni tashkil etishi lozim. Shu tariqa, samarali choʼmichlash shartlari boʼyicha zaxodka kengligi yumshoq togʼ jinslarida quyidagicha boʼladi:
А = (1,5÷1,7)Rч.y , m.
А = (1,5÷1,7) Rч.y = 1,5
Rч.y =1,5 *13,5=20 m
Ushbu zaxodkalar oʼrta kenglikdagi (normal) zaxodkalar deyiladi. А=(1,5÷1,7) Rч.y dan kichik boʼlgan zaxodkalar esa qisqa zaxodkalar, katta boʼlgani esa keng zaxodkalar deyiladi.


2.3. Portlatilgan kon massasi uyumidan togʼ jinslarini qazib olishda qazib oʼtish yoʼlagi kengligini hisoblash.
Karьer mexanik kuraklarini avtomobilь transporti bilan bir kompleksda qoʼllanilganda portlatilgan kon massasi uyumidan togʼ jinslarini qazib olish qisqa qazib oʼtish yoʼlagi orqali qazib olinadi.
А=(0,5÷1,0) Rч.y
Rudali karьerlarda ajratib qazib olish shartiga koʼra, portlatilgan togʼ jinsi hajmining oshishi va ekskavator bloklarini uzunligini qisqarishida ochiq va boshi bekr keng zaxodkalar qoʼllaniladi:
А = (1,5÷1,7)( Rч.y + Rr)=1,5(15,6+20)=53,4 m


2.4. Qazib-yuklovchi mashinalarning ishlab chiqarish unumdorligini aniqlash.
Nazariy unumdorlik.
Nazariy unumdorlik – ekskavatorning konstruktiv parametrlaridan kelib chiqgan holda uning uzluksi ishlash jarayonidagi vaqt birligi ichida qazib olinishi mumkin boʼlgan kon massasi hajmi.
Bir kovshli ekskavatorlar uchun:
EKG-10 ekskavatori uchun.
ПT = = = 1384,6 m3/ч

bu yerda: E – ekskavator kovshining hajmi, m3,
–ish siklining nazariy davomiyligi, sek;
Ekskavatorning nazariy unumdorligi pasportda koʼrsatiladi, shuning uchun nazariy unumdorlik pasportdagi unumdorlik deyiladi.


Texnik unumdorlik .
Texnik unumdorlik – ekskavatorning aniq kontexnik sharoitlarda uzluksiz ishlash jarayonida uning maksimal soatlik unmdorligidir.
Bir kovshli va koʼp kovshli ekskavatorlar uchun:
EKG-10 ekskavatori uchun.
QТ= = Kэ*KT.B = *0.55=407.9 m3/ч,
QТ - qazuvchi mashinaning aniq bir kon texnik sharoitdagi ish davrining minimal davomiyligi; sek;
KH.k va Kp.k - choʼmichni toʼldirish va choʼmichdagi togʼ jinsining maydalanganlik koeffitsientlari;
KT.B - qazib olish texnologiyasiga taʼsir etuvchi koeffitsient.
Ekspluatatsionn unumdorlik.
Ekskavatorning ekspluatatsion ish unumdorligi tashkiliy va texnik turib qolishiga bogʼliq boʼlgan ish vaqtining yoʼqotilishi bilan aniqlanadi.
Smenalik ekspulatatsion ish unmdorlik barcha turdagi ekskavatorlar uchun quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
EKG-10 ekskavatori uchun.
Qэ = QТ* Tcm*Kи = 407,9*8*0,6=1956,48 m3/sm,
bu yerda: Tsm – smena davomiyligi, s;
Ki – vaqt davomida ekskavatordan foydalanish koeffitsienti (Ki = 0,6÷0,7).)