Yangi turlar hosil boʻlishida duragaylashning ahamiyati
Simpatrik usulda tur hosil boʻlishidagi yana bir usul har xil turlarga mansub organizmlarning chatishishi hamda duragay organizm xromosomalari toʻplamining ikki hissa ortishidir. Taxmin qilinishicha qachonlardir Janubiy Amerikada o'sayotgan g‘o‘zaning G . raimondi turi hozir Afrika g‘o‘zasi deb atalgan G . nerbaceum turi bilan tabiiy sharoitda chatishib, nasl bergan. Bu duragay organizmlarning xromosomalar nabori ikki hissa ortishi hisobiga tabiiy ravishda G. nirzutum va G . barbadene turlari hosil boʻlgan. Aytilgan usulda yangi turlar hosil boʻliishi mumkinligi ba’zi o‘simliklarda tajriba asosida isbotlangan. V. A. Ribin tyem olcha — R. spinosa (2n-32) bilan tog*olcha — R. divariato (2n-16) ni chatishtirib, 48 xromosomali, nasl beruvchi formani yaratdi. U tashqi ko‘rinishidan olxo'riga aynan o'xshash. Bunday amfidiploid formalar g‘o‘zalarda ham olingan. Sun’iy yoʻl bilan hosil qilingan turiar, albatta, tabiiy sharoitdagi turlarga aynan o'xshash boʻlmaydi. Chunki sun’iy sharoitda olingan turlar sun’iy tanlash natijasi hisoblanadi. Lekin shunga qaramay, poliploid formalami sun'iy usulda olish ba’zi bir turlar qanday yoʻl bilan yaratilganini aniqlashda katta ahamiyatga ega. Tamaki, malina, shuvoq, gulsapsar va boshqa o‘simliklaming ba’zi turlari har xil turlam ing o‘zaro chatishishi va keyinchalik duragay organizmlarda xromosomalar to‘plamining ikki hissa ortishi tufayli kelib chiqqanligi ehtimoldan xoli emas.Hayvonlarda birinchi boʻlib B.L.Astaurov tut ipak qurtida amfidiploid formalar olgan, U xromosomalar to‘plami 56 tadan boʻlgan tut ipak qurtining Botbux mori va Bovbux mandarine turlarini o‘zaro chatishtirib, so‘ngra ularning xromosomalar to ‘plamini ikki hissa oshirishga va 112 xromosomali formalar olishga muvaffaq boʻldi.
2.Makroevolyutsiya muammolari. Ontogenez evolyutsiyasi.
Ontogenez evolyutsiyasi.
Tarixiy jarayonda ro‘y beradigan evolyutsion o'zgarishlar tur hosil boMishi, nobud boMishi, organik olamning progressi, regressi bilan cheklanmay, balki organizmlar va ular individual rivojlanishning o‘zgarishiga ham sabab boMadilar. Bir organizmning individual rivojlanishi — ontogenez jinsiy hujayralarda mavjud irsiy axborotning ro'yobga chiqishidan iborat. Ontogenez evolyutsiya jarayonida dastlabki organizmlarning irsiy axboroti bilan uzviy bogʻliq holda vujudga kelgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |