1. ЎЗбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Жиҳоз ва асбоблар: ҳар хил тошли лобаратория тарозиси ва термометрли 
термостат. 
Ўрганиш оъбектлари. Уч тўрт хил юмшоқ ва қаттиқ ѐғочларнинг 100 х 100х 
5 мм ўлчамли намуналари.
Ишни бажариш тартиби  намуналар лобаратория иш ўтказишдан олдин сувга 
солиб қўйилади. Ҳар қайси ўқувчига ѐғочнинг икки хил намунаси берилади, 
кейин уларни тарозида тортиб термостатга жойлайди. Намуналар 105 градус С 
температурада 15-20 минут давомида қуритилади. Ёғочнинг намлиги қуйидаги 
формула билан аниқланади;
Тв-Тс

---

160 
--------------- =100% 
Тс 
Тв –ѐғочни қуритилишидан олдинги массаси, грамм 
Тс –ѐғочни қуриган кейинги массаси, грамм 
Мавзу: ѐғочни ташқи кўриниши билан танишиш ва унинг қаттилигини 
аниқлаш. 
Ишни мақсади—ўқувчиларни ѐғоч турларининг асосий ва қўшимча 
белгилари билан таништириш, уларга ѐғочнинг қаттиқлиги тўғрисида тушунча 
бериш, ѐғочнинг тузилишини ўрганиш учун лупадан фойдаланишни ўргатиш.
Ўрганиш оъбекти—қарағай, тол, терак ѐғочларининг намуналари. 
Ишни бажариш тартиби—ўқитувчи ўқувчиларини аввал ѐғочларни 
хоссаларини ифодалайдиган асосий белгилари ўзаги бор йўқлиги ўзак 
нурларини ўлчамлари ташқи аломатлар йиллик ҳалқаларнинг кўриниш 
даражаси ва ўлчамлари билан таништириради. Шундан сўнг хар бир ўқувчига 
ѐғоч намуналари берилади ва улар хар бир намунадаги йиллик ҳалқалар, ўзаги 
бор ѐки йўқлигини агиқлайди. Ёғоч статик ва динамик қаттиқлик билан 
характерлади. Ўқувчилар оддий шарикни ѐғоч юзасига қўйиб маълум бир кучда 
болға билан урадилар, шарик ѐғочга ботади ва чуқурча ҳосил қилади. 
Чуқурчанинг диаметри қанча кичик бўлса ѐғоч шунча қаттиқ бўлади.
Натижаларни ўқувчилар юқорида келтирилган жадвалга ѐзадилар ва ѐғочни 
қаттиқлиги тўғрисида тушунчага эга бўладилар. 
№