1. ЎЗбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

кунлари‖ ни ўтказиб туриш мақсадга муофиқдир. Айниқса, таълим 
муассасаларида фаолият кўрсатиб келаѐтган ота-оналар кенгашларига 
ҳудуддаги мактаб ишида фаол ота-оналарнинг жалб қилиниши яхши самара 
беради. 
Мактаб инсоннинг илмига бўлган чанқоқлигини қондирувчи энг муҳим 
олим хисобланади. Мактабда бола шахс сифатида шакллана бошлайди. Ўз 
хатти-ҳаракатларини синфдошлари, қолаверса, мураббий-ўқитувчилари билан 
таққослайди, яхши жиҳатларини ўзида намаѐн қилишга харакат қилади, ўзгалар 
ичида ажралиб туришга интилади. Унда дастлабки касбий интилиш (кўп 
ҳолларда ўқитувчи-педагог бўлиш) хисси юзага келади. Мактабларда меҳнат 
таълими 
фаниниг 
ўқитилишида 
касб-ҳунар 
коллежлари 
муҳандис-
педагогларининг жалб қилиниши, ҳудудда жойлашган ўрта махсус, касб-ҳунар 
таълим муассасаларига саѐҳатлар, учрашув, давра суҳбатлари уюштириш 
ѐшларнинг касб танлаш тўғрисидаги тасавурларини бойитиш имконини бериши 
аниқ. Шу боисдан, мактаб-коллеж алоқасини узвий ҳолда ташкил қилиш 
зарурияти туғилади. 
Ўқувчи - ѐшларни касбга йўналтиришда асосий масулият жойлардаги 
ташхис марказлари зиммасига юклатилади. Афсуски, ҳамма вақт ҳам ташхис 
марказлари ўзларига юклатилган бу масулиятни тўлақонли бажара оляпти, деб 
айта олмаймиз. Бунинг асосий сабаблари, маскур марказлар ҳодимларининг 
жойлардаги 
касб-ҳунар 
таълим 
муассасалари, 
улар 
тайѐрлайдиган 
мутахасисликлар тўғрисида тўлиқ маълумотга эга бўлмасликларидадир. Бу 
камчиликларни бартараф қилиш мақсадида ташхис марказлари ходимларини 
бевосита худуддаги таълим муассасаларига бириктирилиш, уларни ушбу 
муассасалар хаѐти билан таништирувчи маълумотлар билан тўлиқ таъминлаш, 
йил давомида улар билан мустахкам ҳамкорликни ўрнатиш механизмини 
таколимлаштириш зарур. 
Таълим тўғрисидаги қонун талаблари асосида касб-ҳунарга йўналишнинг 
самарадорлигини оширишга хизмат қилувчи дарсдан ташқари машғулотларни 
самарали ўтказиш технологичсини ишлаб чиқиш лозим. Бунинг учун 
биринчидан ўқувчиларни дарсдан ташқари машғулотларда касбга йўналтириш 
самарадорлигини оширувчи метод ва назарияларни таҳлил қилиш, иккинчидан 

---

91 
машғулотларни ташкил этишнинг замонавий шаклларидан фойдаланиш, 
учинчидан ҳар бир ўқувчининг индивидуал фазилат ва сифатларини тўлароқ 
эътиборга олиш муҳим ҳисобланади. Бунда педагогик тадқиқотларда асослаб 
берилган ўқув жараѐнини босқичларга ажратиш мақсадга мувофиқ.