10- laboratoriya mashg‘ulot

10- laboratoriya mashg‘ulot
Piyoz, karam, bodring va ildizmevali sabzavotlarning navlari bilan tanishish
Topshiriqdan maqsad. Oddiy piyozning morflogik xususiyatlariga ko‘ra respublikamizda rayonlashtirilgan navlarini o‘rganish.
Uslubiy ko‘rsatma. Oddiy piyoz (Allium cepa L. piyozguldoshlar – Liliaceae oilasidan) eng ko‘p tarqlagan tur. Iqlim sharoitiga ko‘ra piyoz ikki yillik (urug‘idan) yoki uch-to‘rt yillik ekin sifatida (no‘shdan) ekib o‘stiriladi.
Piyoz ildiz sistemasining asosiy ildizi bo‘lmaydi. Uning mayda tukchalar bilan qoplangan kuchsiz rivojlangan ildizlari haydalma qatlamda joylashadi. Ayrim ildizlari 40-60 sm gacha chuqur kirib boradi va yon tomonga 40-50 sm gacha taraladi.
Oddiy piyoz navlari bargi va piyozboshining qator morfologik belgilariga ko‘ra bir-biridan farq qiladi:
Barglarining katta-kichikligi: yirik, o‘rtacha, mayda;
Barglarining rangi: och-yashil, yashil, to‘q yashil;
Barglarining mum g‘uborligi: ko‘p, o‘rtacha, kam bo‘ladi yoki bo‘lmaydi;
Barglari soni: ko‘p, o‘rtacha, kam;
Ildizmevasining shakli va indeksi: yassi (indeksi 0,6), yumaloq-yassi (0,65-0,8), yumaloq (0,85-1,0), ovalsimon (1,5), uzunchoq-ovalsimon (1,25-2,0),sigarasmon (2,0 dan ortiq);
Piyoboshining o‘rtacha vazni: mayda (50 g gacha), o‘rtacha (50-120 g), yirik (120 g dan ortiq);
Tashqi quruq qobig‘ining rangi: och sariq, jigarrangi. To‘q jigarrang, pushti jigarrang, Har xil binafsharang, oq, oq-yashil
Sersuv qobig‘ining rangi: oq, oq-yashilroq, oq-sariq jilvali, oq-binafsha jilvali;
Sersuv qobig‘ining qalinligi: qalin, o‘rtacha, yupqa (o‘rta osiyo navlarida sersuv qobig‘i qalin bo‘ladi);
Murtaakliligi: kam – 2 ta, o‘rtacha – 2-3 ta va ko‘p – 3-5 ta xamda undan ko‘p murtagli;