10- mavzu transport vosita detallarning tiklash uslublari. Reja

Detalning ishlash imkoniyatini cho’ktirish usuli bilan tiklash

Detalning uzunligini kamaytirish hisobiga sirtqi diametrini kattalashtirish jarayoni cho’ktirish deyiladi. (1rasm)


Shunga ko’ra vtulkaning ishlash imkoniyatining bu usulda tiklash mumkin yoki mumkin emasligi vtulka balandligining yo’l qo’yiladigan qiskartirishiga bog’liq. Quch juda ko’p tushadigan vtulkaning ishlash imkoniyatining faqat bir marta tiklash mumkin; bunda shuni esda tutish keraki, vtulkaning balandligini ko’pi bilan 58 % qiskartirish lozim bo’lgan xollardagina uning ishlash imkoniyatini tiklasa bo’ladi. Quch kamroq tushadigan vtulkalarning ishlash imkoniyatining tiklashda balandligini 15% gacha qisqartirish mumkin. Ichi havol bo’lmagan detallarning, masalan dvigatel klapanlari, po’lat turtkichlar, yarim o’qlarning ishlash imkoniyatini ham cho’ktirish yo’li bilan tiklash mumkin.
2. Detalning ishlash imkoniyatini botirish usuli bilan tiklash.
Detallarning metalini cheklangan oraliqqa surish hisobiga uning o’lchamini kattalashtirish jarayoni botirish deyiladi.
Bu usuldan foydalanib, dvigatel klapanlarining anchagina yeyilgan kallaklarini, tishlarini, qalinligi yeyilgan tishli g’ildiraklarni tiklash mumkin.
Klapanlar kallaklarining ishlash imkoniyatini botirish usuli bilan tiklashda metal qizdiradi. Bunda klapan metalini fazaviy o’zgarishlar temperaturasidan past temperaturada botirish mumkin bo’lsa, u xolda detalga qayta termik ishlov bermasa ham bo’ladi. Detal pechda 510 minutdan ortiq turmasligi kerak.
Klapan sterjenining termik ishlovini saqlab qolish uchun induktsion ko’rlmada yoki maxsus konstruktsiyadagi pechda klapan kallagining o’zigina qizdirib olinadi.


Detallarning ishlash imkoniyatini maxalliy toraytirish xisobiga cho’zish usuli bilan tiklash. Detal o’zunligini kesimini ma`lum joyini toraytirish hisobiga o’zaytirish mahalliy toraytirish hisobiga cho’zish deyiladi. Bu usul mustaxkamlik zapasi yetarlicha bo’lgan detallar uchun qo’llaniladi. Mustaxkamlik zapasi yetarlicha bo’lgan shatun, turtkich, klapan sterjeni va boshqa detallarning ishlash imkoniyati ana shu usulda tiklanadi. Maxalliy toraytirish xisobiga cho’zish usulida detalning deformatsiyalanadigan joyining o’zigina yuqori chastotali tok bilan qizdiriladi. Detallarning ishlash imkoniyatini kengaytirish usuli bilan tiklash Vtulkaning ichki diametrini kengaytirish xisobiga sirtki diametrini kattalashtirish kengaytirish deyiladi. Bu usul porshen barmoqlari, kardanli vallarning kristovinalari va yarim o’qlarining kojuxlari hamda trubalari, differentsial kosachalari va rul kolonkalari trubalarining ishlash imkoniyatini tiklashda qo’llaniladi. Kengaytirishda detalning balandligi deyarli o’zgartirilmagan xolda tashqi o’lchamlari qatttalashtiriladi. Kengaytirish usulida detallar ko’pincha qizdirilmaydi. Agar toblangan yoki yuza qatlami puxtalangan detallarning kengaytirish kerak bo’lsa, bunday detallar avval bo’shatiladi yoki yumshatiladi, sovigandan keyingina kengaytiriladi. Detalning qizdirib kengaytirish kam foydalaniladi. Porshen barmoqlarini sovuqlayin kengaytirishda, dastlab, ular ichki diametrini o’lchamlari jihatidan gruppalarga ajratiladi. Har qaysi gruppaga ichki diametrining o’lchamlari ko’pi bilan 0,3 mm farq qiladigan barmoklar kiritiladi. Shundan keyin saralangan barmoqlar 600-650° S temperaturagacha qizdirilib bo’shatiladi. So’ngra ular shtampga qo’yilib, sferik moslamalar yordamida press ostida kengaytiriladi.

2. 
   

3.