10 mavzu. Hayot sug‘urtasi buyicha asosiy sug‘urta polislari. Hayot sug‘urtasining majburiy turlari. Annuitet sug‘urtasi

_{10 - MAVZU}. HAYOT SUG‘URTASI BUYICHA ASOSIY SUG‘URTA POLISLARI. HAYOT SUG‘URTASINING MAJBURIY TURLARI. ANNUITET SUG‘URTASI.
REJA:

1. 
   Hayot sug‘urtasi buyicha sug‘urta polislarining turlari: muddatli sug‘urta polislari, umrbod sug‘urta polislari, qolgan umrni sug‘urta kildirish.
   
2. 
   Hayot sug‘urtasi buyicha boshqa turdagi sug‘urta polislari. Investitsion polislar, daromadli polislar, ulushli (xissali) polislar, daromadsiz umrbod polislar, daromadli umrbod polislar, arzon umrbod polislar, hayotni sug‘urta qildirish bo‘yicha universal polislar, shartli tanlanadigan polislar, kushimchalar kiritilgan polislar.
   
3. 
   Inson hayotini sug‘urtalash shartnomalarining asosiy turlari. Annuitetlar ko‘rinishi. Oddiy annuitet, kechiktiriladigan annuitet, tez annuitet, kafolatlangan annuitet, mablag‘larni himoya qilish annuitetlari, o‘sib boruvchi summali annuitetlar, hayotni birgalikda sug‘urtalash va oxirgi yashab qoluvchi uchun annuitet, pensiyaga chiqish uchun annuitetlar.
   

1. 
   Hayot sug‘urtasi buyicha sug‘urta polislarining turlari: muddatli sug‘urta polislari, umrbod sug‘urta polislari, qolgan umrni sug‘urta kildirish.
   

Odatda odamlar yoki oila a‘zolarini o‘zining bevaqt o‘limidan himoya qilish uchun, yoki kelajakda belgilangan moliyaviy vazifalarni bajarish uchun investitsiyalar sifatida hayotni sug‘urta qildirish haqida shartnoma tuzadi. Polislar quyidagi tarzda guruhlarga ajratilishi mumkin:

• 
  muddatli sug‘urta;
  
• 
  umrbod sug‘urta;
  
• 
  qolgan umrni sug‘urta qildirish.
  

Muddatli sug‘urta odatda belgilangan muddat davomida o‘lim holati ro‘y berishidan himoya qilish uchun foydalaniladi va shu muddatga shartnoma tuziladi. Agar ushbu vaqt muddati dapvomida o‘lim holati ro‘y bermasa, hech qanday to‘lov amalga oshirilmaydi va sug‘urta qildiruvchi kiritilgan mukofot pulini qaytarib olmaydi. Shu sababdan sug‘urta mukofotlari juda past bo‘lishi mumkin, chunki ular o‘lim bo‘yicha da‘volarni qoplashga to‘liq ketadi va agarda shartnomaning amal qilish muddati tugagan paytga kelib, sug‘urta qildiruvchi tirik bo‘lgan hollarda qaytarilmaydi. Umrbod sug‘urta qildirish asosan u taqdim etadigan himoya uchun foydalaniladi. Sug‘urta summasi sug‘urta qildirgan shaxsning o‘limi bilan to‘lanadi. Bunday shartnomalar uzoq muddatli bo‘lishi sababli, ular investitsion tarkibiy qismlarni o‘z ichiga oladi va shartnoma amal qilishining ma‘lum bir bosqichida polis daromad keltira boshlaydi (muddatli sug‘urtadan farqli ravishda). Bunday polislar joriy qiymatga (qayta sotib olish summasi) ega bo‘lib, odatda bu sug‘urta mukofotlari to‘langan dastlabki ikki-uch yildan so‘ng ro‘y beradi. Qolgan umrni sug‘urta qildirish ko‘proq investitsion shartnomalarga o‘xshab ketadi. Qolgan umrni sug‘urta qildirish polislarida kelajakda belgilangan vaqt mahalida yoki shu muddat tugagunga qadar o‘lim holati ro‘y berganda sug‘urta summasi to‘lanishi ko‘zda tutiladi. Ular uchun, xuddi umrbod sug‘urta polislari kabi, qayta sotib olish summasi mavjud bo‘ladi.
Investitsion polislar. Sug‘urta qiluvchining nuqtai nazaridan, muddatli sug‘urtada investitsion element umuman mavjud emas. Bu polislar faqat himoya uchun mo‘ljallangan va sug‘urta qoplami cheklangan muddatda amal qilishi sababli hayotni sug‘urta qildirish bo‘yicha kompaniyadan to‘lov muqarrar sanalmaydi.
Qolgan umrni sug‘urta qildirish polislari yoki umrbod sug‘urta polislari quyidagicha bo‘lishi mumkin:

• 
  kafolatlangan summaga daromadsiz polislar;
  
• 
  muayyan sug‘urta kompaniyasining investitsion faoliyat samaradorligiga bog‘liq bo‘lgan daromad bilan bog‘liq daromadli polislar.
  

Daromadli polislar.
Polislarning ushbu turi sug‘urta qildiruvchiga sug‘urta kompaniyasi oladigan foydani taqsimlashda ishtirok etishga imkon beradi. hayotni sug‘urta qildirish bo‘yicha kompaniya har yili o‘z aktivlari va majburiyatlarini baholaydi va sug‘urta summasiga qo‘shimcha sifatida olingan barcha foydadan bonus yoki mukofot hisoblab chiqadi. Bu qo‘shimcha to‘lovlar sug‘urta qildiruvchining o‘limi yoki polis bo‘yicha to‘lov muddati kelmagunga qadar olinishi mumkin emas. Amaliyotda bonus to‘lovlarining turli xil variantlari uchraydi, lekin mazkur darslikda shuni ta‘kidlash kifoyaki, ular odatda har yili sug‘urta summalaridan foiz shaklida belgilanadi. Bu bonuslar yoki sug‘urta summasidan, yoki ilgari hisoblangan bonuslarni hisobga olgan holda sug‘urta summasidan hisoblab chiqilishi mumkin .Hayotni sug‘urta qilish bo‘yicha kompaniya qo‘shimcha ravishda «yakuniy bonus» tayinlashi mumkin bo‘lib, u faqat sug‘urta qildiruvchining o‘limi yoki polis bo‘yicha to‘lov muddati kelgan holdagina to‘lanadi. Yuqorida aytib o‘tilganidek, Qolgan umrni sug‘urta qildirish polislari va umrbod sug‘urta polislari qayta sotib olish summasiga ega, shu sababli bu polislar bo‘yicha bonuslar hisoblab chiqiladi, lekin ular kamroq bo‘ladi va odatda ular uchun yakuniy bonus foydalanilmaydi.
Pirovardida daromadli polislar quyidagilarni ta‘minlaydi:

• 
  kelishilgan muddat kelgan yoki o‘lim holati ro‘y berganda kafolatlangan summa;
  
• 
  yillik bonuslar;
  
• 
  kelishilgan muddat kelgan yoki o‘lim holati ro‘y berganda qo‘shiladigan yakuniy bonus;
  
• 
  qayta xarid qilish summasi, jumladan, yillik bonuslarning ma‘lum bir qismi.
  

Daromadli polislar bo‘yicha mukofotlar odatda sug‘urta summasi bir xil bo‘lgan daromadsiz polislardan yuqori bo‘ladi va bu ular keltiradigan qo‘shimcha daromadlarni aks ettiradi.