10-Мавзу: Институционализм ва номукаммал рақобатли бозор назариялари Режа
Download 1.95 Mb.
|
10-мавзу
- Bu sahifa navigatsiya:
- Ижтимоий танлов назарияси муаллифи.
|
Рональд Гарри Коуз
1910-2013 1991 йилда «трансакция харажатлари ва институционал таркиб ва иқтисодиётнинг амал қилишида мулк ҳуқуқининг мазмунини очиб бергани …» учун Нобель мукофотига сазовор бўлган. Трансакция харажатларининг турлари:
Трансакция харажатлари (инг. transaction cost) – шартнома (контракт)лар тузиш, иқтисодий агентларнинг ўзаро муносабатлари билан боғлиқ юзага келадиган харажатлар . Агар фермернинг чорваси буғдой етиштираётган қўшнисига зарар етказса, у етказилган зарарни қоплаши зарур (мулк ҳуқуқи бузилди).Агар фермернинг чорваси буғдой етиштираётган қўшнисига зарар етказса, у етказилган зарарни қоплаши зарур (мулк ҳуқуқи бузилди).Агар завод атроф-муҳитни булғаётган бўлса, завод ёпилиши ёки атроф-муҳитга зарар етказиш чекланиши зарур. Ҳар бир ҳолатда бозор муносабатлари, келишувлар ва етказилган зарарни қоплаш орқали оқилона қарор қабул қилиниши лозим.Келишув йўллари: а) мулк ҳуқуқи аниқ белгиланган бўлиши зарур; б) келишув (шартнома) қиймати юқори бўлмаслиги зарур. Агар салбий таъсир миқдори катта бўлса (масалан, зарарли ишлаб чиқаришга эга йирик корхона қурилиши), унда давлат иштироки зарур. Р. Коуз фикрича, «муаммони фирма ёки бозор муносабатлари ихтиёрига топширишга қараганда, давлатнинг тўғридан-тўғри аралашуви ҳар доим ҳам ижобий натижа беравермайди». Ушбу ҳолат иқтисодий адабиётда Коуз теоремаси, деб аталади. Ижтимоий танлов назарияси муаллифи.Ижтимоий танлов назарияси муаллифи.1986 йилда «иқтисодий ва сиёсий қарорлар қабул қилишнинг шартнома ва конституцион асосларини тадқиқ этгани» учун Нобель мукофотига сазовор бўлган.Джеймс Макгилл Бьюкенен (1919-2013) “Ижтимоий танлов” назарияси (Инг. social choice theory) — инсонлар томонидан давлат муассасаларидан ўз шахсий манфаатлари йўлида фойдаланишнинг турли усулларини ўрганишга қаратилган иқтисодий назария. Download 1.95 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|