104-guruh uchun jahon tarixidan yakuniy savollariga javoblar. Ilk va qadimgi podsholiklar davrida misr

89. YAHUDIY PODSHOLIGINING YUZAGA KELISH SABABLARI. Falastin sha- harlarining boyliklari qo‘shni mamlakatlar, ayniqsa Misr fir’avn- lari, ossuriylar, eroniylar va sargoniy podsholari diqqatini o'ziga tortib kelgan. Ular ayniqsa, Falastin shaharlariga bostirib kirib.uning boyliklarini talab qaytganlar va uni o‘zlariga tobe qilib ol- ganlar, aholisini qul qilib olib ketganlar. M.av. XIII asrda esa Frot daryosi ortida yashagan ko'chmanchi yahudiy qabilalari Falastinga bostirib kirgan. Uzoq davom etgan qonli janglardan so‘ng Yahudiy tar Falastinni bosib oladilar va Saul degan kishini podsho qilib saylaydilar. U Isroil podsholigini tuzib, filistimlarga qarshi kurash boshlaydi. Janglarning birida Saul qo'shinlari yengilib, uning uch o'g'li ham jangda halok bo'ladi. Bu noxush xabarni eshitgan Saul o'zini qilich tig'iga tashlab halok bo'ladi. Saul vafotidan so'ng Falastinni birlashtirishni uning kuyovi Dovud (1000-965) davom ettiradi. U Saulning o'g'li Ishvaa’lam- ga qarshi 7 yil kurashib uni yengadi va Isroil-Yahudiy podsholi- giga asos soladi. Dovud qo'shinlari Gat shahri yaqinidagi jangda filistimlarni engadi va ularni Isroildan haydab chiqaradi. U Qud- dusni egallab, uni birlashgan podsholikning markaziga aylantiradi. Dovud mamlakatda osoyishtalik o'rnatib, obodonchilik ishlariga ham katta e’tibor qaratadi. U filistimlar bilan sulh tuzib, ulardan yollanma qo'shin ham tuzadi. Janubda Akab qoitig'igacha boigan yerlami podsholikka qo'shib oladi. Dovud davrida Isroil-Yahudiy podsholigi kuchayib ravnaq topadi va mamlakat xo'jaligi rivojlanadi. Isroil-Yahudiy podsholigining ravnaq topishi va yemirilishi. Dovud vafotidan so'ng taxtga uning o'g'li Sulaymon (965-935) o'tiradi. Sulaymon davrida Isroil-Yahudiy podsholigi gullab-yash- naydi. Mamlakat xo'jaligi har tomonlama rivoj topadi. U Tirdan temirchilarni, Bobildan duradgorlarni chaqirib, qurilish ishlarini avj oldirib vuboradi. Kilikiyadan ajoyib otlarni keltirib, sottirishga kiri- shadi. Ofir mamlakatidan esa qimmatbaho toshlar, oltin, kumush, fil suyagi, maymun va tovuslar keltirilgan. Mamlakatdagi qurilish ishlariga katta mablag' kerak edi. U rnablag' to'plash uchun yangi soliqlar joriy qiladi. Bu hoi xalq ommasining noroziligiga sabab bo'lib isroilliklar Sulaymonga qarshi Iyerovoam boshchiligida qo'zg'olon ko'taradilar. Qo'zg'olon Sulaymon askarlari tomonidan shafqatsizlik bilan bostirilib, Iyerovoam Misrga qochib ketadi. M. av. 935-yilda Sulaymon vafot etgach, taxtga uning o'g'li Rovoam o'tiradi. Bu davrda mamlakatdagi ahvol yomonlashib,Iyerovoam Misrdan katta qo'shin bilan qaytib kelib. Rovoarn qo'shiniarini yengib Isroil podsholigini qayta tiklaydi. M. av. 930-yili Misr fir’avni Falastinga bostirib kirib shahar va qishloqlarni vayron qiladi. Shu davrda Ossuriya qo'shinlari ham Falastinga bostirib kirib Isroil podsholigini tor-mor etadilar. Saigon II m. av. 722-yili Samariya shahrini bosib olib. Isroil podshosi Osiyani va 27290 isroillikni asir olib, ularni Midiy a va Mesopota- miyaga joylashtiradi. Shundan so‘ng Isroil podsholigi barham topadi. Keyinchalik Yahudiy podsholigi o'zini tiklab oladi. M.av. Vll asr oxirlarida Falastin Misr fir’avnlari ta'siriga tushib qoladi. M.av. 597-586-yillar orasida olib borilgan janglar natijasida Falastin Bobil podshosi Navoxodonosor II tomonidan bosib olinib, Quddus shahri vayron qilinib, aholining katta qismi Bobilga asir qilib haydab ketiladi. Keyinchalik falastinliklar dastlab eroniylar. so‘ng yunon-makedonlar va nihoyat Rim saltanati ta'siriga tushib qoladi.

90. MITANNI DAVLATIDA ADLIYA TIZIMI.