11- ma’ruza. Issiqlik quvurlari va termosifonlar

11.3. Issiqlik quvurlarida issiqlik almashinuvi. 
Umumiy holda bug'latgichning tashqi yuzasidan kondensatorning tashqi 
yuzasiga issiqlikni uzatish jarayonini qator tashkil etuvchilarga ajratish 
mumkin. Bug'latish zonasida issiqlik IQning tashqi yuzasidan harorat bilan 
korpus devori orqali va fitilning issiqlik o'tkazuvchanligi bilan uzatiladi. U 
holda 
(11.8) 
bu yerda 
va 
– devor va fitilning qalinligi; 
va 
– devorning issiqlik 
o'tkazuvchanligi va shimdirilgan issiqlik tashuvchili fitilning samarador issiqlik 
o'tkazuvchanligi; 
– IQ ichidagi bug'ning harorati; 
- bug'lanish zonasi 
yuzasining maydoni. 
Kondensatsiyalanish zonasi uchun: 
(11.9) 

---

5 
bu yerda 
– kondensatsiyalanish zonasi yuzasining maydoni; 
– 
kondensatsiyalanish zonasidagi fitilning qalinligi; 
– kondensatsiyalanish 
zonasida devor tashqi yuzasining harorati. 
Birinchi taxminda 
deb qabul qilish mumkin. U holda 
(11.8) va (11.9) larni birgalikda yechib quyidagiga ega bo'lamiz: 
(11.10) 
bu yerda 
. 
(11.10) tenglamaga asosan haroratlar farqi 
, IQning o'lchami va 
shakli aniq bo'lganda IQning issiqlik yuklamasini topish mumkin. Biroq (11.10) 
tenglamada suyuqlik IQ fitili bo'yicha harakatlangandagi gidravlik qarshilik, 
quvur ichidagi bug' oqimi va (11.6) munosabatdan aniqlanuvchi kapillyar 
kuchlar hisobga olinmagan. Shuning uchun IQ orqali uzatilgan issiqlik (11.10) 
munosabatdan aniqlangandan so'ng IQ ning maksimal issiqlik uzatish 
qobiliyatini (11.6) tenglama bo'yicha topish zarur va ularni solishtirish kerak. 
IQ talab qilingan miqdordagi issiqlikni 
bo'lganda uzatadi. 
11.4. Issiqlik quvurlarining kapillyar tuzilishi. 
IQning korpusi va fitili uchun materiallarni tanlashda asosiy omil ularni 
issiqlik tashuvchi bilan mos kelishidir (11.1-jadval). Buni quyidagicha izohlash 
mumkin, kimyoviy reaksiya yoki issiqlik tashuvchilarni parchalanishi natijasida 
korpus va fitilni korroziyalanishi yoki yemirilishi IQning issiqlik uzatishini 
yomonlashtiradi. Ko‘p yillik tajribalar asosida issiqlik tashuvchilarni, IQ 
korpusi va fitili materiallarini tanlash uchun qator tavsiyalar ishlab chiqilgan. 
11.1-jadval