11-sinf 1-bilet atom tuzilishi. Atom tarkibidagi elektronlarning pogʻona va pogʻonachalarga joylashishi

3-savol javobi: 
Reaksiya mahsulotlari reaksiya doirasidan cho‘kma yoki gaz holda chiqib ketsa, masalan: 
CaCl
2
+ H
2
SO
4
= CaSO
4
↓+ 2HCl 
K
2
CO
3
+ 2HCl = 2KCl + CO
2
↑+ H
2
O 
Laboratoriya sharoi tida ammiak olish ham gaz hosil bi`lishi bilan boradigan qaytmas reaksiyadir. 
NH
4
Cl+NaOH = NaCl+H
2
O + NH
3
↑ 
Shuningdek, uni ammoniy xlorid tuziga so‘ndirilgan ohakni aralashtirib qizdirish yo‘li bilan ham olish mum kin
2NH
4
Cl + Ca(OH)
2
= CaCl
2
+ 2H
2
O +2NH
3
↑ 
(NH
4
)
2
SO
4
+ 2NaOH = Na
2
SO
4
+ 2NH
3
+ 2H
2
O. Bu reaksiya ammoniy tuzlari uchun o‘ziga xos reaksiyadir. 

---

Laboratoriyada NO ni olish uchun esa misga suyultirilgan nitrat kislota ta’sir ettiriladi: bu ham gaz hosil bo`lishi 
bilan boradigan qaytmas reaksiya; 
3Cu + 8HNO
3
= 3Cu(NO
3
)
2
+ 2NO + 4H
2
O. 
Cu + 4HNO
3
= Cu(NO
3
)
2
+ 2NO
2
+ 2H
2
O.bu reaksiya ham gaz hosil bo`ladigan qaytmas reaksiya 
 
15-BILET 
1. Oksidlanish-qaytarilish reaksiya turlari. 
2. 500 g 20 % li K
2
CO
3
eritmasidan necha amper tok kuchini 48250 sekund davomida oʻtkazilganda K
2
CO
3
ning massa ulushi 24.4 % ga teng boʻladi? 
3. Asosli oksidlarni sulfat va xlorid kislotalarga ta’sirini tajribalarda bajaring va ularni izohlang. 
1-savol javobi: 
Elementlar oksidlanish darajalarining o‘zgarishi bilan boradi gan reaksiyalar oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari 
deb ataladi. Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarida elektron olgan element yoki ion oksidlovchi, elektron bergan 
element yoki ion qay taruv chideb ataladi. Oksidlovchi ayni kimyoviy jarayonda elektron olib qay tariladi. 
Qaytaruvchi ayni kimyoviy jarayonda elektron berib oksidlanadi. 
Elementning oksidlanish darajasi –3 dan +5 ga o‘tsa: 
1) 8 ta elektron beradi; 2) qaytaruvchi bo‘ladi; 3) oksidlanadi.
Elementning oksidlanish darajasi +4 dan –2 ga o‘tsa: 
1) 6 ta elektron oladi; 2) oksidlovchi bo‘ladi; 3) qaytariladi. 
Oksidlanish – qaytarilish reaksiya turlari molekulalar aro, ichki oksidlanish qaytarilish, disproporsiyalanish va 
sinproporsiyalanish kabi turlarga bo`linadi. 
2-savolga javob.
500 g 20 % li K
2
CO
3
eritmasidan necha amper tok kuchini 48250 sekund davomida oʻtkazilganda K
2
CO
3
ning massa ulushi 24.4 % ga teng boʻladi? 
K
2
CO
3
+H
2
O = K
2
CO
3 
+ 2H
2
+ O
2
1) 500 g _______________100% 
x___________________20% x=100 g 
2) x______________100% 
100g___________24,4% x = 409,8 g eritma 
3) 500 – 409,8 = 90,2 g suv elektrolizga uchragan 
4) I=mF/Et=90,2*96500/9 (suv ekvivalenti)*48250 = 20 Amper