12-маъруза Мавзу: Адсорбция жараёни. Адсорбентларнинг турлари ва


y - буғ ёки суюқлик фазадаги адсорбтив концентрацияси, кг адсорбтивнинг 1 кг инерт қисмига нисбати; p


Download 360.72 Kb.
Pdf ko'rish
bet5/7
Sana07.03.2023
Hajmi360.72 Kb.
#1244434
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
13-maruza.

y - буғ ёки суюқлик фазадаги адсорбтив концентрацияси, кг
адсорбтивнинг 1 кг инерт қисмига нисбати; p - буғ-газ аралашмадаги адсорбтивнинг 


мувозанат босими, Н/м
2

(12.2) тенглама билан ифодаланувчи боғлиқликлар адсорбция изотермалари деб 
номланади. 
Кимёвий термодинамика асосида адсорбция изотермаларининг аниқ ифодалари 
топилади: 
Ленгмюр изотермалари 
ар
аbр
х
м


1
(12.3) 
ёки Фрейдлих изотермалари 
п
p
k
х
м
1


(12.4) 
бу ерда х
м
- адсорбент билан ютилган модда концентрацияси, кг 1 кг адсорбентга; a, b, k, 
n - тажрибавий усул билан аниқланадиган константалар. 
Температура пасайиши, босим ортиши ва фазаларда қўшимча аралашмалар бўлмаса, 
адсорбция жараёни тезлашади. 
Адсорбция изотермасининг тури кўпгина омилларга: адсорбентнинг солиштирма 
юзаси, коваклар ҳажми, адсорбент тузилиши, ютилаётган модда хоссалари ва жараён 
температурасига боғлиқ. 
12.1-расмда 
асосий 

хил 
изотермалар 
тури 
келтирилган. 
Расмдаги 1 эгри чизиқ микроковакли адсорбентга оид. 2 
ва 4 эгри чизиқлар бошланишидаги бўртиқлик ҳам 
микроковаклар билан боғлиқ. Изотермаларнинг кейинги 
қисми йўналишини полимолекуляр адсорбция ва капилляр 
конденсация белгилайди. 3 ва 5 эгри чизиқлар ботиқ қисми 
"адсорбент-адсорбтив" системада адсорбтив билан адсорбент 
молекулаларининг 
ўзаро 
таъсир 
кучлари 
адсорбтив 
молекулаларининг ўзаро таъсир кучларидан кам бўлган 
ҳолатини характерлайди. Бу турдаги изотермалар жуда кам 
учрайди. 
Адсорбция жараёнида буғ ёки суюқлик фазадан бир 
неча модда адсорбцияланаётганда, ҳамма моддалар ютилиши 
аниқланган. Лекин, ҳар бир модданинг мувозанат концентрацияси ҳар бир моддани 
алоҳида адсорбциялашдаги концентрациясига қараганда кам бўлади. 
Адсорбция жараёнининг бир неча назарияси мавжуд бўлиб, уларнинг ҳар бири 
маълум шароитдаги тажриба натижаларини ифодалайди. 
Дубинин М.М. назариясига биноан, микроковакли адсорбент иштирокида 
ўтказилаётган адсорбция жараёни микроковакларни адсорбтив билан тўлдирилиши деб 
қаралади. Жуда катта температуралар оралиғида газ ва буғлар адсорбцияси учун келтириб 
чиқарилган тенгламалар адсорбтив мувозанат концентрациясининг адсорбент коваклари 
тузилишига боғлиқлигини характерлайди. Бундай тенгламалар мураккабдир. 
Проф. Дубинин М.М. томонидан олинган тенгламалардан бири қуйидаги кўринишга 
эга: 

















2
2
2
lg
exp
p
P
T
B
V
V
х
a
c
м

(12.5) 
бу ерда V - адсорбент коваклари ҳажмининг йиғиндиси; V

Download 360.72 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling