12-mavzu-pedagogik-texnologiyalarning-magistirlar-oquv-faoliyatini-faollashtirishdagi-ahamiyati

54-
rasm. Faollikning asosiy belgilari
Pedagogik
texnologiyalarning
roagistrlar
о·quv
faolligini oshirishdagi roli. Zamonaviy ta'limda mш1affaqiyatli qo'llanilayotgan pedagogik texnologiyalar о' qitish sifatini yaxshilash, sarnaradorligini oshirishga :xizшat qilish Bilan Birga magistrlaming o'quv-Bilish, ijtimoiy va kasBiy faollik ko'nikma, malakalarini puxta о' zlashtirishga ham yordam beradi.
Binobarin, ular magistrlami ruhiy, hissiy holatlariga ijoBiy ta' sir ko'rsatadi, kichik guruh yoki jamoa tarkiBida yagona maqsad уо'lida faoliyat yuritish, guruh va jamoa sha'nini himoyalash, o'zi mansub bo'lgan mikromuhitda topshiriqning yechimi yuzasidan Bildirilgan fikrlarni dali11ash, asoslash va yoqlashni о'
rganadi. Eng a.vvalo, har pedagogik texnologiya nшgistrda o'quv fani, o'rganilayotgan mavzu, о' quv materialiga Bо'lgan qiziqishni yuzaga keltiradi. Qiziqish esa о'z- o' zidan faol 190

harakat hosil qiladi, natijada magistrlarda faollikni namoyon bo'ladi.

Juftlik, kichik guruh yoki jamoa tarkiblda samarali, faol faoliyat ko'i-satgan шagistrning xatti-harakatlari, sl1axsiy fikrlariga nisbatan е' tiborsiz Bо' lmaslik, aksincha, uni о' quv jarayonining
sarnaradorligini
oshirishning
muhim
mexanizmlaridan Bir sifatida qabul qilinisru uni rag'Batlantiradi, yanada yangi yutuqlarga erishish, muvaffaqiyatlarni qo'lga kiritishga undaydi.
Ta'lim jarayonida pedagogik texnologiyalarni qo'llashda magistr shaxsiga ko'р tomonlama, ya'ni Bir tomondan, о' zi mansub Bо' lgan juftlik, kichik guruh yoki jamoa, ikkinchi tomondan,
pedagogning
ijoBiy
ta'sir
ko'.-satishi,
uni
rag'batlantirish, ruhlantirishga e'tibor qaratishi natijasida u sust harakat qilishni о' ziga munosib ko'nnaydi, aksincha, tashabbus ko'.-satish, y,шgidan-yangi g'oyalami ilgar sш-ish, ftkrlash, g'
oyalarning ijodiy, о'ziga xos xarakter kasb etishini ta'minlashga intiladi. Pedagog yoki juflikdagi sherigi, o'zi mansub bo'lgan kichik guruh, janюa a'zolari
191

Bilan magistr о'rtasidagi qaytar aloqaning 111avjudligi esa uning uchun sha,xs sifatida eng zarur bo'lgan ijtimoiy (ш.uloqot, nпtq, шunosabat,

faoliyat)
ko'
nikma,
malakalю·ini
о·zlashtirisl1,
takomillashti1ib borishi uchun iшkoniyat yaratadi.
Pedagogik texnologiyalarning muhim eleшentlaridan Biri Bо'
lgan - interfaol metodlar шagisttni fikrlashga, shax:siy fikmi erkin ifodalashga, о' zgalaming flkrini tinglashga, Bildirilgan fikrlaming uшumlashtirish va tahlil qilishga. ijodiy loyiha1aшi yaratish, шнаууаn шuanшюlanii har tomonlaшa tahlil qilish va yechimini topishga о'rgatadiki, bu uning mustaqil hayotga tayyorlanishi, kasBiy ko'nikma, malakalaшi samarali о'zlashtirishi 11chun poydevor Bо'lib xizmat qiladi.
Magistrniпg interfaol tàlim jarayoniga faol jalb etilishi u tomo:nidan muhim hayotiy ko'nikmalarning ham yetarli darщada o'zlashtiJ:ishiga yordam beradi. Intel'faol ta'Jim jarayonida magistr jaшoaning kuchi, in1koniyat1arini anglaydi va нni munosib balюlashga о'
rganadi; guruh, jашоа manfaati uchun guruhdosblar, jaшoadosblar bilaп
Birgalikda kurashishi kerakligiпi tushunadi, eng qiyiп, шurakkab vaziyatlarda Bir- Biriga yordaш ko'rsatish, Bir-Birini qo·llab-qu,,vatlash, tushunish, haшdard bo'Iishga o'rgatadi. U hech qachonjaшoa, gurt1h (ijtinюiy шuhit) ta'sirisiz muvaffaqiyatga erisha olmasligiпi his qiladi.
Pedagogik
texnologiyalan1i11g
magistrlar
о·quv faolligiпi
oshirishdagi roli muayyan omillarga bog'liq. Ular: magistrning faol ishtiroki;
192

-
interfaol 1netodlarпiпg шagistr hissiyotiga ta'siri;

-
о·quv шateriaJiniпg magistr yoshi, Bilim darajasi, hayotiy tajribasi va imkoniyatlariga mosligi;
-
magistr
shaxsiga
ko'р
toшoпlama
ijoBiy
ta'sir
ko'rsatilishi;
-
magistr Bilan magis1rlar guruhi, pedagog о'rtasida qaytai· aloqaning ta' minlanganligi;
- interfaol metodlarning magistrda slшx:siy fik1·, munosabatni tarBiyalashga xizmat qilishi;
•• interfao1 ta'linming magistrcla hayotiy ko'nikmalami shakllantira olishi;
-
interfaol п1etodlarпiпg magistr xulq-atvori11i о'zgartira olishi
Ta'lim jarayonida pedagogik texnologiyalaming qo'llanilishi, kichik guruhlarda isblash, trening, rolli va ishBilarmonlik o'yinlarida faol qamashish, turJi ta'limiy mua11nnolarni tadqiq etish va hal qilish, filmlami tomosha qilish va jашоа, guruh ishtirokida щuhokama qilish natijasida magistrlar quyiclagi aшaliy ko'11ikma., malakalш·ga ega bo'ladi: 193

-
ijodiy isblanma (sxema., tasvir, jadval, maket, modul, insho, maqola, Biznes reja va b.)larni yaratish;

-
jamoaning imkoniyatlarini ko'ra olish;
-
mini-ma'ruzalarni tayyorlash;
-
loyihalami yaratish;
-
pedagogik muammolar yuzasidan fikr bildirish;
-
pedagogik muammolarni hal qilish уо'llal'ini topish.
Shunday qilib, oliy ta'liin muassasalari magistrlarining o'quv va ishlab chiqai·ish faolligi garchi ikkita alohida jarayoп
holatini ifodalagandek tuyulsa-da, Biroq ular о' rtasidagi о' zaro integratsiyaga asoslanuvchi yaxlit, Bir butun jarayonda yuza beradigan xatti-harakat ko'rsatkichi hisoBIanadi. Мagistrlarda о'
quv va ishlab chiqarish faolligining yuzaga kelishi, Bir tomondan, ta'Jim samaradorligini, ikkinchidan esa, uni hosil qilishga yo'naltirilgan pedagogik faoliyat natijasi, mahstilini ifodalaydi. Oliy ta'lim muassasalarida magistrlaming о' quv va ishlab
chiqarish
faolligini
shakllantirish bozor
mш10sabatlari
sharoitida
maJakali
mutaxassisning
tayyorlanganligidan ham dalolat beradi. Pedagogika oliy ta'lim muassasalarida kasb ta'limi уо'11alishi Bо·yicha magistr]arda о'
quv va ishlab chiqarish faolligini shakllantirish шurakkab psixo]ogik hodisa Bо·lib, u о' ziga xos jihatlarni namoyo11 etadi. Kasb ta'Jimi 194

pedagogiari11ing ushbu jarayonga xos psixologik jilJatlardan xabm·dor Bо' lishlaii magistrlaming samarali ravishda o'quv va isblab

chiqro:ish
faolligini
o'zlashtirishlari
uchun
keng
imkoniyatlarni yaratadi. Pedagogik texnologiyalar magistr(
magistr)ning о·quv faolligiпi oshirishga yordam beradi. Shu bois ta' lim jarayonini tash.kil etishda masalaning bu jihatiga е'tibor qaratish lozim.

195

Foydalanish uchun adablyotlar: 1.
Karimov 1.А. "Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, sharoitida uni bartaiaf etishпing yo'llari va choralari". "O'zbekiston"-
2009.О' zbekiston Toshkent:
2.
Немов Р.С. "Психология". Москва: ГИЦ "Владос"-
2000.
3. Pedagogika. Bakalavriat yo'nalishi uchun darslik. Prof.
M.X.Toxtaxodjayevaning umпшiy tahriri ostida. Toshkent: "O'zbekiston faylasuflari milliy jarniyati" - 2010.
4.
Pedagogika. Abdullayeva Sh., Axatova D., SoBirov В., Sayitov S. Toshkent: "Fan"- 2004.
5.
Sayidahmedo-v N. "Yangi pedagogik texnologiyalar". -
Toshkent: "Moliya"- 2003.
6.
Tшsunov 1., Nishonaliyev U. "Pedagogika kursi".
Toshkent: "Pedagog"-1997.