13-mavzu: O’zbekiston va jahon hamjamiyati reja

2. O’zbekistonning xorijiy mamlakatlar bilan iqtisodiy-siyosiy aloqalarining yo‘lga qo‘yilishi.
O‘zbekistonRespublikasio‘ziningtashqisiyosatdagiyo‘nalishlarinidemokratikprinsiplargaasoslanganholdaolibborarekan, 1991 yildekabrdan 1992 yiliyuloyigachabo‘lgandavrichidarespublikani 111 davlat, hozirgikungaqadaresaO‘zbekistonmustaqilligini 180 danortiqdavlattanoldi. Ularning 100 danortig‘ibilandiplomatik, siyosiy, iqtisodiy, ilmiy-texnikaviyvamadaniyaloqalaro‘rnatildi. Dastlab ToshkentdaAQSH, Turkiya, Germaniya, Fransiya, BuyukBritaniya, Xitoy, Hindiston, Pokiston, Malayziyavaboshqarivojlanganmamlakatlarningelchixonalariochildi. SHuningdek, O‘zbekistonda 88 taxorijiymamlakatlarvaxalqarotashkilotlarning, 24 tahukumatlararova 13 tanohukumattashkilotlarningvakolatxonalariochildi. O‘znavbatidaO‘zbekistonningelchixonalaridunyodagi 20 danortiqyirikdavlatlardafaoliyatko‘rsatibturibdi.
Mamlkatimizhartomonlamadiplomatik, siyosiy, iqtisodiyaloqalarnitoborokengaytiribbormoqda. 1992 yil 27-28 iyunkunlariPokistonIslomRespublikasiBoshvaziriMuhammadNavozSHarifningO‘zbekistongarasmiydavlattashrifiasosidaikkidavlato‘rtasidagialoqalargaasossolindi. 1992 yil 24-25 noyabrkunlarirespublikamizrahbariningEronIslomJumhuriyatigarasmiydavlattashrifiO‘zbekistonvaErono‘rtasidadavlatlararoaloqalargaasossoldi. SHuyiliO‘zbekistondavlatdelegatsiyasirasmiytashrifbilanSaudiyaArabistoni, Misrdabo‘ldivaularbilandavlatlararomunosabatlarningasoslarito‘g‘risidashartnomalarimzolandi. 1992 yil 6 fevraldaO‘zbekistonPokiston, EronvaTurkiyatomonidantuzilganiqtisodiyhamkorliktashkiloti (EKO)gaa’zobo‘lidi.
MustaqilO‘zbekistonniOsiyodagiyirikdavlat - Hindistonbilanaloqalariyildan-yilgakengayibbormoqda. Bunga 1992 yil 12-13 oktyabrkunlariHindistontashqiishlarvaziriR.L. BxatiyadavlattashrifibilanO‘zbekistongakelishidiplomatikaloqalargaasossoldi. Mustaqillikyillaridarespublikamizda 25 danortiqhind-o‘zbekqo‘shmakorxonalarisamaraliisholibbormoqda. Masalan, Farmatsevtika, qurilish, to‘qimachilik, servisxizmatijabhalaridatashkiletilgan «SurxonAdjantafarma», «TataProjektsLTD», «GufikAvitsenna» vaboshqalar.
O‘zbekistonYAponiyabilano‘zaromanfaatlihamkorliknirivojlanishiga 1994 yil 16-19 maykunlariRespublikamizdavlatdelegatsiyasiningYAponiyadabo‘lishio‘zaromunosabatlarimiznirivojlanishigakengyo‘lochdi. RespublikamizdaYAponiyaningdunyogamashhur «MitsuivaKOLTD», «Mitsubisikorporeyshn», «Sumitotokorporeyshn», «CHori» vaboshqako‘plabkompaniyafirmalarisamaralifaoliyatko‘rsatmoqda. YAponiyadavlatiRespublikamizdagiKo‘kdumaloqneft-gazkondensatikoninio‘zlashtirishda, Toshg‘uzor-Boysun-Qumqo‘rg‘ontemiryo‘ltarmog‘inibarpoetishda, Buxoro, Farg‘onaneftniqaytaishlashzavodlariniqurishvata’mirlashda, telealoqatarmoqlarinita’minlashdao‘zsarmoyalaribilanfaolqatnashmoqda.
O‘zbekistonSHarqningyanabirrivojlangandavlatiJanubiyKoreyadavlatio‘rtasidagidiplomatikaloqalar 1992 yilyo‘lgaqo‘yilgan. 1992 yil 19 iyundaiqtisodiy, savdo, transport, elektronika, telekommunikatsiya, aloqa, to‘qimachilik, maorif, ommaviyaxborot, sportaloqalariningrivojlanishigaasossolindi. SHuningdekbuikkidavlato‘rtasidao‘zarohamkorlikmunosabatlarininguzoqmuddatgamo‘ljallanganrejalaribelgilabolindi. JanubiyKoreyaningolamgamashhur «Samsung», «DEU» korporatsiyalaribilanhamkorlikdaAsakashahrida«O‘zDEUavto» O‘zbekiston-Koreyaqo‘shmaavtomobilzavodining 1996 yil 25 martdaquribishgatushirilishi, uningyiliga 200.000 mingzamonaviy "Tiko", «Damas» va «Neksiya» rusumliavtomobillarishlabchiqarilaboshlandi. Bugungikungakelib, mamlakatimizdaJanubiyKoreyadavlatibilanhamkorlikdatuzilgan 80 danortiqqo‘shmakorxonalarkengfaoliyatko‘rsatmoqda.
O‘zbekistonmustaqillikkaerishgachdunyodagirivojlanganmamlakatlarqatoridano‘rinegallaganMalayziyavaIndoneziyadavlatlaribilandavlatlararoaloqalaro‘rnatildi. YUrtboshimizI.A.Karimovning 1992 yil 19-23 iyunkunlaribuikkidavlatgasafaridiplomatikaloqalarboshlanishidamuhimahamiyatgamolikbo‘ldi. Ushbudavlatlarbilansavdo-iqtisodiy, madaniyvama’rifiysohalardagialoqalartoborakengayibbormoqda.