14-amaliy ish ruda va uni qamrab olgan jinslarni qulatib qazib olish tizimi

Masalaning yechimi:

1. 
   Seksiya va panellarning o‘lchamlarini aniqlash.
   

Panel kengligi B_p=h_nim=15 m, nimqavat ortlarining kengligi B_o=10∙D_r=10∙0,5=5 m, nimqavat ortining o‘rtacha balandligi H_ort=2,5 m, nimqavat ortlarining orasidagi masofa X= B_p-B_o=15-5=10 m.


2.Ushbu qazib olish tizimidagi tayyorlash va kesish ishlari hajmini hisoblash.
Blokdagi tayyorlash, kesish va qazib olish ishlari bosqichlari bo‘yicha rudani qazib olish ko‘rsatkichlari 13.1 jadvalda keltirilgan.
Qazib olish uchastkasidagi tayyorlash va kesish ishlarining solishtirma hajmi ikkita ko‘rsatkich bilan baholanadi.
I. Tayyorlovchi va qirquvchi kon lahimlarini o‘tishdagi ishlarining solishtirma hajmi quyidagicha aniqlanadi.

Bunda; - tayyorlovchi kon lahimlarini o‘tishda qazib olingan ruda
miqdori, t.
- qirquvchi kon lahimlarini o‘tishda qazib olingan ruda
miqdori, t.
- panel bo‘yicha qazib olingan ruda miqdori, t.
II. 1000 t tayyorlangan balans zaxiraga nisbatan tayyorlash va kesish ishlari koeffitsienti quyidagicha aniqlanadi. Bu holatda 1000 t balans zaxirani tayyorlash uchun o‘rtacha necha metr tayyorlovchi va qirquvchi kon lahimlarini o‘tish kerakligi ifodalanadi. Blokni tayyorlovchi va qirquvchi lahimlar umumiy uzunligi

Bunda; - tayyorlovchi va qirquvchi kon lahimlarini umumiy uzunligi, m.
14.1 jadval

Kon lahimlari	Kon lahimlari soni	Kon lahimlari umumiy uzunligi, m.	Kon lahimlarining ko‘ndalang kesim yuzasi (o‘tishdagi), m^2		Kon lahimlarining hajmi, m^3.			Rudaning balans zaxirasi.
			Ruda bo‘yicha	Atrof tog‘ jinsi bo‘yicha	Ruda bo‘yicha	Yondosh jinslarda	jami	T
Tayyorlash ishlari
Tashish shtreki Tashish garizontidagi kvershlak Blok yuqorilovchi lahimi Ruda tushirgich Qiya siezd Jami	1 1 1 1 1 -	105 25 92 75 330 627	- - - - - -	10,5 10,5 6,0 6,0 10,5 -	- - - - - -	1102,5 262,5 552 450 346 5832	1102,5 262,5 552 450 346 5832	- - - - - -	- - - - - -
Kesish ishlari
Nimqavat shtreki Nimqavat orti Yon tomondagi tutashmalar Qirquvchi vostayushe Jami	6 45 5 45 101	630 2700 225 675 4230	10,5 12,5 - 0,3 -	- - 10,5 - -	6615 3375 - 202 40567	- - 2362 - 2362	6615 33750 2362 202 42930	23814 121500 - 729 146043	- - - - 7,2
Qazib olish ishlari
Qazish kameralaridan Hammasi; blok bo‘yicha	- 106	- 4857	- -	- -	526432 584999	- 8194	526432 575194	1895157 2041200	92,8 100

3. Qazib olish bosqichlari bo‘yich rudani ajratib olish ko‘rsatkichlarini hisoblaymiz
Hisoblash natijalarini13.2 jadval holatiga keltiramiz.
14.2 jadval

Qazib olish bosqichlari	Balans zaxirasi, t.	Rudani ajratib olish koeffitsienti	Rudaning sifatsizlanish koeffitsienti.	Ajratib olingan ruda zaxirasi, t.	Qo‘porilgan tog‘ jinsi miqdori, t.	Qazib olingan ruda miqdorining ulushlarda ifodalanishi.
Kesish ishlari Qazib olish ishlari; Hammasi: blok bo‘yicha	146043 1895157 2041200	1,0 0,9 0,91	0,0 0,25 0,23	146043 1705641 1851684	194934 2274188 2420231	0,06 0,94 1,00

Blok bo‘yicha rudani ajratib olish koeffitsienti:

Blok bo‘yicha rudaning sifatsizlanish ko‘rsatkichi ;

Qazib olish bosqichlari bo‘yicha rudani blokdan qazib chiqarish ko‘rsatkichlari: blokni kesish ishlarida-6 % (k_q=0,06), qazib olish ishlarida- 94 % (k_qaz=0,94).


4. Blokni dastlabki tayyorlash va kesish ishlari ko‘rsatkichlarini hisoblaymiz.

Tayyorlovchi va qirquvchi lahimlarining hajmi 1.4 jadvalda keltirilgan. Tashish shtreki umumiy tayyorlash ishlarida o‘tiladi.

14.3 jadval

Kon lahimlari	Blokdagi kon lahimlari soni.	Kon lahimlari umumiy uzunligi, m.	Kon lahimlarining ko‘ndalang kesim yuzasi (o‘tishdagi), m^2	Kon lahimining hajmi m^3
Tashish garizontidagi kvershlak Blok vostayushesi Ruda tushirgich Qiya siezd Nimqavat shtreki Nimqavat orti Yon tomondagi tutashmalar Qirquvchi vostayushe	1 1 1 1 1 7 1 7	25 92 75 330 105 420 45 105	10,5 6,0 6,0 10,5 10,5 12,5 10,5 0,3	262,5 552 450 3465 1102,5 5250 472,5 31,5

Kon lahimlarini o‘tish ishlaridagi ishlab chiqarish me’yorlari va o‘tishdagi zaruriy qurilmalar 1.4 jadvalda keltirilgan.

14.4 jadval

Kon lahimlarining sinfi	Kon lahimlari	Kov joyda o‘tish ishlaridagi uskuna va texnikalar.	Kov joydagi ishchilar soni, kishi∙smena	Kompleks ishlab chiqarish normasi, m^3/kishi∙smena
I II III	Tashish garizontidagi kvershlak Qiya siezd Nimqavat shtreki Nimqavat orti Yon tomondagi tutashmalar Blok Yuqorilovchi lahimsi Ruda tushirgich Qirquvchi Yuqorilovchi lahim	СБКН-2П ПТ-5 КПРС ПT-5 СБВ-600	2 2 2 2 2 2 2 2	7,5 7,5 7,5 8,0 7,5 4,0 4,5 1,5

Tayyorlash va kesish ishlarining tarmoq grafigi 13.5 rasmda tasvirlangan uni hisoblashdagi natijalar 13.5 jadvalda keltirilgan.

13.5 rasm. Blokni dastlabki tayyorlash va kesish ishlarining tarmoq grafigi (0-5-7-yo‘nalishlar asosiy qiyin vazifalar hisoblanadi)
Tayyorlash va kesish ishlari davomiyligini tarmoq grafigidan aniqlab olamiz.
.
Tayyorlash va kesish ishlarining tarmoq grafigi 1.2 rasmda tasvirlangan uni hisoblashdagi natijalar 1.5 jadvalda keltirilgan.
14.5 jadval

Kon lahimlari.	1.2 rasm bo‘yicha shifri.	Kon lahimining hajmi,	Ishlab chiqarish me’yori.	Bajarilgan ishlarning mehnat hajmi, odam∙smena	Kundagi ishchilarning maksimal soni.	Bajariladigan ishlarning davomiyligi, kun.
Xizmat Yuqorilovchi lahimsi Ruda tushirgich Qiya: 1-navbatdagi (110 m) 2-navbatdagi (220 m) Nimqavat shtrek Tashish garizontidagi Kvershlak Yon tomondagi tutashmalar Nim qavat orti Qirquvchi Yuqorilovchi lahim Jami	0−2 0−1 0−5 5−7 0−3 0−4 2−3 3−6 6−7 -	552 450 1155 2310 1102,5 262,5 472,5 5250 31,5 -	4,0 4,5 7,0 7,0 7,5 7,5 7,5 8,0 1,5 -	138 100 165 330 147 35 63 656,25 21 1655,25	1×2×3=6 1×2×3=6 1×2×3=6 2×2×3=12 1×2×3=6 1×2×3=6 2×2×3=12 7×2×3=42 7×2×3=42 -	23 16,7 27,5 27,5 24,5 5,83 5,25 15,6 0,5 -

Kun davomida o‘tish brigadasi tarkibidagi ishchilarning maksimal sonini quyidagi formula bilan aniqlaymiz.

Bunda; - tayyorlash va kesish ishlari umumiy mehnat hajmi
O‘tish brigadasi tarkibining loyihaviy soni ( odatda dan kichik bo‘ladi) kundagi ish smenalar soniga mos kelishi kerak va tayyorlash, kesish ishlari davomiyligini tarmoq grafigi bo‘yicha konchilik ishlarini bajarishda xavfsizlik talablariga javob berishi kerak. Shu sababli o‘tish brigadasi tarkibining loyihaviy soni n=24 kishi.
Tayyorlash va kesish ishlari kalendar rejasida zaruriy uskunalar va bajariladigan ishlar davomiyligini t=24 kunni ko‘rishimiz mumkin
5. Qazib olishni hisoblash.
Foydali qazilmani nimqavatlaridan qulatib qazib olish tizimida burg‘ilab portlatish ishlari va skvajinalardan qulatib olish parametrlarini hisoblash; foydali qazilmaning mustahkamlik koeffitsienti f=10; foydali qazilmaning zichligi γ=3,6 t/m³; panel kengligi B=10 m; nimqavatlar orasidagi balandlik h=15 m; burg‘ilash lahimining ko‘ndalang kesim yuzasi S_b=12,5 m²; skvajinalar massivga yelpig‘ichsimon ko‘rinishda burg‘ilanadi; burg‘ilash uskunasi “Simba-22”; burg‘ilash stanogining eksplatatsion unumdorligi P_b=140 m/smena; skvajina diametri d=75 mm; portlatish ishlarida Zernogranulit portlovchi moddasi qo‘llaniladi; 1m uzunlikdagi skvajinadagi zaryad miqdori q=2,21 kg; portlovchi moddaning solishtirma sarfi q₀=0,5 kg/m³; skvajina uzunligidan foydalanish koeffitsienti k=0,7; eng qisqa qarshilik chizig‘i (e q q ch) w=1,5 m; siqilgan havoda ishlaydigan zaryadlagich unumdorligi P_z=2400 kg/smena; foydali qazilmani qazib olish koeffitsienti k_qo=0,9; foydali qazilmani sifatsizlanish koeffitsienti ρ=0,25;
1. Skvajinalarning umumiy uzunligi

2. Qatlamdan ajratilgan ruda miqdori quyidagi formula bilan aniqlanadi.

3. Qatlamdagi skvajinalarni burg‘ilash vaqti davomiyligi quyidagi formula bilan aniqlanadi.

4. Qatlamdagi skvajinalarni burg‘ilashda burg‘ilash ishlarida mehnat hajmi quyidagi formula bilan aniqlanadi.

5. Skvajinalarni burg‘ilash ishlarining 1000 t ajratib olingan tog‘ jinsiga nisbatan ish hajmi quyidagi formula bilan aniqlanadi.

6. Skvajinalarni zaryadlash vaqti davomiyligi quyidagi formula bilan aniqlanadi.

Bunda;
7. Skvajinalarni zaryadlash ishlarida mehnat hajmi quyidagicha aniqlanadi.
.
8. Skvajinalarni zaryadlash ishlarida ajratib olingan 1000 t rudaga nisbatan mehnat hajmi quyidagi formula bilan aniqlanadi.

Kov joydagi qo‘porilgan rudani tozalash (elitish) ishlari davomiyligi.

Bunda; - kov joydagi rudani tozalash (elitish) ishlari unumdorligi.
Kov joydagi qo‘porilgan rudani tozalash (elitish) ishlarining mehnat hajmi.
.
Kov joydagi qo‘porilgan rudani tozalash (elitish) ishlarining 1000 t rudaga nisbatan mehnat hajmi quyidagi formula bilan aniqlanadi.