14-Mavzu : Kam tarqalgan sabzavotlar navlari va ularning ahamiyati Kam tarqalgan sabzavоt ekinlari

Ertagi ekinlarni ekish usullari
Ertagi sabzavotlarning bir qismini dastlabki o‘suv davrida shaffof plyonka ostida parvarishlash nihollarning barvaqt barpo bo‘lishi va hosili oddiy usulga nisbatan kamida 15-20 kun erta pishib yetilishini ta’minlaydi.
Ko‘chati orqali ko‘p yetishtiriladigan issiqsevar sabzavotlardan pomidor, shirinqalampir, baqlajon ekinlarini ko‘chat qilish ishlari ko‘chatxonalarda davom ettiriladi. Nihollar 2-3 ta barg chiqarganda orasi 5×6 sm qilib ko‘chirib o‘tqaziladi. Ko‘chirib o‘tqazilgan ko‘chatlar 10-12 kundan so‘ng o‘g‘itlar yordamida birinchi oziqlantiriladi. 6-7 kundan keyin ikkinchi marotaba ko‘paytirib oziqlantiriladi. Uchinchi oziqlantirish ko‘chatlarni ochiq dalaga ekishdan 4-5 kun oldin amalga oshiriladi.

KO‘CHATLARNI TANLASH
Ko‘chatlarni parvarishlashda ko‘chatxona harorati va tuproq namligiga katta e’tibor qaratish lozim. Ko‘chatxonada havo harorati yuqori bo‘lsa, tuproqdagi namlik tez bug‘lanib ketishi mumkin.
Mamlakatimizning markaziy mintaqasida joylashgan viloyatlardagi sabzavotchilik xo‘jaliklarida ertagi ekinlarni ekish 20 fevraldan 20 martgacha, janubiy mintaqalarda bu muddatdan 15-20 kun ilgariroq, shimolliy mintaqalarda esa 15-20 kun keyinroq amalga oshiriladi. Bu muddatda karam ko‘chatlari, piyoz, sabzi, redis, ko‘kat sabzavotlar (ukrop, kashnich, petrushka, salat) urug‘lari hamda urug‘lik kartoshka tuganaklari ekiladi. Plyonka ostiga urug‘ ekish va ko‘chat o‘tqazish ochiq yerdagiga nisbatan ancha ertaroq boshlanadi. Pomidor, shirinqalampir va baqlajon singari issiqsevar o‘simlik ko‘chatlarini ekish martning 2-yarmidan boshlanadi.
Dalaga ekish uchun 40-45 kunlik, barglari to‘q yashil, ildizlari durkun rivojlangan, sog‘lom ko‘chatlar tanlab olinib, 70×25 (30) sm sxemada ekiladi. Ko‘chatlar ekib bo‘lingandan so‘ng tuproq namligiga e’tibor qaratish, talab etilsa sug‘orish lozim. Oradan 2-3 kun o‘tgach egatlar ko‘zdan kechirilib, xato joylarga ko‘chat ekiladi. Egatlarning oralarini 15-16 sm chuqurlikda kultivatsiya qilinib, o‘simliklar atrofi yumshatiladi, ma’danli o‘g‘itlar bilan oziqlantiriladi va sug‘oriladi.