14-мавзу. Молия бозорида банклар ва нобанк кредит институтлари Режа Молия бозорида банкларнинг иштироки

Тижорат банклари акциялар эмитенти сифатида

• акциядорлик жамияти шаклида фаолият юритади;
• банк устав капиталининг энг кам миқдори юз миллиард сўмни ташкил этиши лозим;
• банкнинг бошқа банкларнинг устав капиталида иштирок этишига йўл қўйилмайди;
• кредитга ва гаровга олинган маблағлардан банкнинг устав капиталини шакллантириш учун фойдаланишга йўл қўйилмайди.

Тижорат банкларининг қимматли қоғозлари бозоридаги операциялари ривожланмаганлиги сабаблар:

• мамлакатда молия бозори фаолиятини ташкил этувчи ва рағбатлантирувчи ташкилий-ҳуқуқий асосининг заифлиги, монетизация коэффициентининг пастлиги, инфляция даражасининг юқорилиги, инвесторлар ва аҳолининг молия-кредит тизимига ишончининг мустаҳкам эмаслиги;
• банкларнинг қимматли қоғозлар бозоридаги фаолиятини билан боғлиқ муаммолар сифатида инвесторлар ва аҳолининг ушбу операциялардан иқтисодий манфаатдорлиги пастлиги ва молия бозорлари фаолияти бўйича етарли ахборотга эга эмаслиги, тижорат банкларининг 86,1 фоиздан ортиқ капитали давлат улуши мавжуд тижорат банкларига тегишли эканлиги;
• тижорат банкларининг инвестицион операциялари ҳисобидан оладиган даромадлари кредитлар ҳисобидан оладиган фоиз тўловларига нисбатан паст, эмиссион операциялари бўйича харажатлар муддатли депозитларга тўланадиган тўловлар ҳажмидан юқори бўлсада, банклар ушбу операцияларни бажариши активларни диверсификация қилиш, барқарор ва узоқ муддатли даромад олиб туриш, кутилмаган ҳолларда ликвидлилик билан боғлиқ муаммони ҳал қилиш, қимматли қоғозларнинг гарови остида кредит бериш, компания ёки фирмаларнинг мулкига эгалик қилиш имкониятини яратади.
• тижорат банкларининг инвестицион операциялари ҳисобидан оладиган даромадлари кредитлар ҳисобидан оладиган фоиз тўловларига нисбатан паст, эмиссион операциялари бўйича харажатлар муддатли депозитларга тўланадиган тўловлар ҳажмидан юқори бўлсада, банклар ушбу операцияларни бажариши активларни диверсификация қилиш, барқарор ва узоқ муддатли даромад олиб туриш, кутилмаган ҳолларда ликвидлилик билан боғлиқ муаммони ҳал қилиш, қимматли қоғозларнинг гарови остида кредит бериш, компания ёки фирмаларнинг мулкига эгалик қилиш имкониятини яратади.

Нобанк кредит ташкилотларининг молиявий ҳолати бўйича шарҳ