16-mavzu. Ochiq iqtisodiyotda makroiqtisodiy siyosat reja

---

1 
16-MAVZU. OCHIQ IQTISODIYOTDA MAKROIQTISODIY SIYOSAT 
Reja: 
16.1.Ochiq iqtisodiyot tushunchasi va uning ko‘rinishlari.
16.2. Mandell Flemingning ochiq iqtisodiyot modeli. 
16.3. Qayd etilgan valuta kursi sharoitida pul-kredit va fiskal siyosat. 
16.4.Erkin suzib yuruvchi valuta kursi sharoitida makroiqtisodiy siyosat. 
 
16.1.Ochiq iqtisodiyot tushunchasi va uning ko‘rinishlari. 
Bundan oldingi mavzularda ko„rdikki, dunyoning hech bir mamlakati tashqi 
iqtisodiy aloqalar va munosabatlardan uzilgan holatda emas. Shu sababli to„liq 
makroiqtisodiy model o„zida ham ichki, ham tashqi bozorlarda amalga oshirilayotgan 
operatsiyalarni majassam etishi lozim.
To„liq makroiqtisodiy model-ochiq iqtisodiyot modelidir. 
Ochiq iqtisodiyot- shunday iqtisodiyotki, u: 
a) mamlakat ishlab chiqarayotgan tovarlari va xizmatlarining ma‟lum bir 
qismini eksport va import qilishini; 
b) mamlakat jahon moliya bozorlarida kredit olishi va kredit berishini anglatadi. 
Agar yopiq iqtisodiyot sharoitida barcha ishlab chiqarilgan tovarlar va xizmatlar 
ushbu mamlakat ichkarisida sotilsa va barcha xarajatlar uch qismga: iste‟mol, 
investitsiya va davlat xarajatlariga bo„linsa, ochiq iqtisodiyotda ishlab chiqarilgan 
mahsulotning sezilarli qismi chet elga eksport qilinadi. Bunda ishlab chiqarilgan 
mahsulotlarga xarajatlarga to„rtinchi unsur sifatida mamlakatda ishlab chiqarilgan 
tovarlar va xizmatlarning eksporti (chet elliklarning mamlakatimizda ishlab 
chiqarilgan tovarlar va xizmatlarni sotib olishga qilgan xarajatlari) ham kiritiladi. 
Kichik ochiq iqtisodiyot va katta ochiq iqtisodiyot o„zaro farqlanadi. 
Kichik ochiq iqtisodiyot-katta bo„lmagan mamlakat iqtisodiyotidir. Kichik 
ochiq iqtisodiyot modeli kapital harakati schyoti va joriy operatsiyalar schyotini o„z 
ichiga oladi. Bunday iqtisodiyot jahon bozorida katta ulushga ega emas va jahon foiz 
stavkasiga amalda ta‟sir ko„rsata olmaydi. Kichik ochiq iqtisodiyot jamg„armalari va 
investitsiyalari-jahon jamg„armalari va investitsiyalarining juda kichik miqdorini 
tashkil etganligi sababli jahon moliyaviy bozorlaridagi shart-sharoitlarga ko„ra 
belgilangan jahon foiz stavkasi bu iqtisodiyotda belgilab berilgan (ekzogen) 
ko„rsatkich sifatida qabul qilinadi.