18-мавзу: энг янги даврда англия, франция, германия ва ақШ
Download 0.66 Mb. Pdf ko'rish
|
Lekciya-8
partiyası shólkelestirildi, yapon áskerleri sovet Respublikasına basqın uyımlastırıp, Uzaq Shıǵıs Respublikasına bastırıp kirdi. Olar tek 1922-jılda 20 Roderick MacFarquhar, John K. Fairbank. Republican China 1912–1949, Part 2. Cambridge University Press. 1986. – p. 254. 20 / 25 ǵana Qızıl Armiya hám partizan otryadlari qısıwı menen onıń sheńberinden qısıp shıǵarıldı. Burınǵı sovetlerdıń ekonomikalıq qudıreti hám xalıq aralıq abıroyınıń kusheyiwi, Yaponiya húkimetin ol menen esaplawıwǵa májbúr etip qoydı. 1925-jıl Pekinde SSSR menen Yaponiya ortasında diplomatik baylanıs ornatıw haqqındaǵi shartnamaǵa qol qoyıldı. 1929-1933-jıllarda bolıp ótken jáhán ekonomikalıq daǵdarısı yapon húkimran sheńberlerin bul jaǵdaydan shıǵıw haqqında oylawǵa májbúr etti. Olar bunıń birden-bir jolı qaraqshılıq urısların kúsheytiw, mámlekette fashistlik diktatura ornatıw tárep júz tutdiler. Armiyadaǵı fashistlik topar, jas oficerler mámlekette ashıqtan-ashıq áskeriy fashistlik diktatura ornatıp, partiyalıq húkimetti hám parlamentti tarqatıp jiberiw, imperator hákimiyattı bekkemlew hám tezlik penen Qıtay hám de Sovet Awqamı menen urısqa kirisiwdi talap etip shıqtı. 1937-jıl 18-sentyabrde yapon áskerleri Manjuriyaǵa bastırıp kirdi. 1932-jıl 15 mayda bir topar oficerler til biriktirip Inukanni óltirdi. Sol dáwirden baslap tap urıs aqırına shekem Yaponiyada húkimetti ol yamasa bul áskeriy shaxs basqarıp turadı 21 . 1941-jılda Ullı Yaponiyanıń Arqa Aziya Ligası ǵalabalıq mılletshillik shólkemi dúzildi. Barlıq xalıq, ásirese armiya tennoizm ruwxında qayta tárbiyadan ótkerildi. Agressiyaǵa keń sheńber jaratıw maqsetinde 1933-jıl 27-martda Yaponiya Milletler Ligasınan shıqtı. 1936-jıl 25-noyabrde fashistlik Germaniya menen Antikomintern paktın dúzdi. Ol tiykarınan SSSRǵa, biraq kerek bolsa AQSh hám Angliyaǵa da qarsı qaratılıwı múmkin edi. 1937-jılda Qıtayǵa qarsı baslanǵan urıs uzaqqa sozılıp ketti. 1938-jıldıń jazında yapon áskerleri Vladivostok qasında Xasan kóli janında, 1939-jılda bolsa MXR quramındaǵı Xolxin Golga bastırıp kiriwge urınıp kórdi, biraq keyin arqaǵa ılaqtırılıp taslandı. Onıń awqamlası bolǵan Germaniya ekinshi jáhán urısın baslap, Franciya hám Gollandiya sheńberin basıp alıp, ol óz-ara gullep-jasnawdıń Arqa Aziya sferasini óz basshılıǵında dúziw jumısların aldınǵa surdi. Oǵan Qıtay, Hindi-Qıtay, Gollandiya, Indiya hám basqa Qubla teńiz mámleketleri kiriwin maqsetin qoydı. Gitler Germaniyası SSSRǵa hújim etken waqıtta, Yaponiyanıń General Tadzio basshılıǵındaǵı húkimeti SSSR shegaralarında turǵan Kvantun armiyasınıń sapların toldırdı. 1941-jıl 7-dekabrde urıs daǵaza etpesten turıp kútpegende Gavay atawlarında jaylasqan Amerika áskeriy-teńiz bazası Pirl-Harborǵa hújim etip, Tınısh okeanında urıs háreketlerin basladı. Yaponiya Qubla-Arqa Aziyadaǵı Malayziya, Singapur, Birma, Filippin, Indoneziya, Gonkongtnı tolıq basıp alıp, Indiya shegaralarına jaqınlasdı. Ol jańa Gvineyanıń bir bólegin, Tınısh Okeanı daǵı Angliya, Amerikaǵa qarawlı kóplegen atawlardı basıp aldı. Olardı qanday tezlik menen basıp alǵan bolsa, sonday tezlik menen joǵata basladı. SSSR 1945-jıl 9-avgustta Yaponiyaǵa qarsı urısqa qosılıp, ManchjuriyadaǵI Kvantun armiyasına hújim etti . Sovet áskerleri Arqa-Shıǵıs Qıtay, Arqa Koreyanı azat etti. Kurill atawları hám Qubla Saxalin SSSRǵa qaytarıp berildi. Download 0.66 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling