18-мавзу: энг янги даврда англия, франция, германия ва ақШ


 1946-jılǵı Yaponiyanıń Konstitusiyası


Download 0.66 Mb.
Pdf ko'rish
bet21/24
Sana16.06.2023
Hajmi0.66 Mb.
#1502135
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   24
Bog'liq
Lekciya-8

 
7. 1946-jılǵı Yaponiyanıń Konstitusiyası 
 
Yaponiyanıń 1946-jılǵı Konstitusiyası Alǵı sóz, XI bap, 103 statyadan ibarat esaplanadı. 
Bul Konstituciya 1889-jılǵı Konstituciyanıń qaǵıydaların ózinde saqlap qalǵan bolıp, ol 
Amerika okkupaciyashı áskerleri shtabında, parlamenttiń bir qansha dúzetiwları tiykarında 
islengen edi. Konstituciya imperatordı mámleket hám xalıq birliginiń simvolı dep esaplab
onıń hákimiyatı sheklegen halda monarxiyanı saqlap qaldı
22

Mámleket hákimiyatınıń joqarı organı, birden-bir nızamshılıq organı eki palatadan ibarat 
parlament — wákiller palatası hám máslahátshiler palatalarınan ibarat boldı. Wákiller palatası 
4 jılǵa, másláhátshiler palatası 6 jılǵa saylanıwı ornatıldı. Nızam hár eki palatada qabıl 
etilgennen soń kúshke kiredi, lekin máslahátshiler palatasında qabıl etilmese, wákiller 
palatasında qayta talqılawdan ótkerilip, 2/3 bólim deputatlar dawısı menen tastıyıqlansa da 
nızamlı kúshke kiriwi múmkin. 
Konstitutsiya parlamenttiń huqıqların sheklewdi názerde tuttı. Joqarı sud qabıl etilgen 
nızamdı Konstitutsiyaǵa qılap dep tabıwı, Ministrler kabinetiniń máslaháti menen imperator, 
wákiller palatasın tarqatıp jiberiwi múmkin boldı. 
Joqarı atqarıw organı Ministrler kabineti esaplanıp, 
ol jaǵdayda Bas ministr tiykarǵı orın tutqan. Bas ministr 
kandidati parlament tárepinen saylanıp, imperator 
tárepinen tastıyıqlanǵan. 1889-jıldaǵı Konstitutsiyadan 
ayrıqsha túrde húkimet endi parlament aldında esap 
beretuǵın boldı. Eger oǵan isenim votum bildirilmese, ol 
otstavkaǵa shıqqan yamasa imperatorǵa wákiller palatasın 
tarqatıp, jańa saylaw ótkeriw haqqında usınıs kiritilgen. 
Konstitutsiyada barlıq puqaralardıń nızam aldında teńligi, 
22
Kenneth G. Henshall. A History of Japan from Stone Age to Superpower. St. Martin’s Press New York. 1999. – p. 149.
Yaponiyanıń 1946-jılǵı Konstituciyası
 


22 / 25 
ilgeri aqsúyekler siyasiy toparlarınıń tamamlanıllıǵi, shirkewdi mámleketten ajıratılǵanlıǵı 
daǵaza etilgen. Onıń 9-statyasında Yaponiyanıń xalıq aralıq máselelerdi sheshiwde urıstı 
tiykarǵı qural dep esaplawınan waz keshkenligi, mámlekette qanday bolmasın áskeriy 
kúshlerdi dúziw biykar etilgenligi daǵaza etilgen
23
. Biraq bul qaǵıydalar tek deklarativ 
xarakterge iye edi. 

Download 0.66 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   24




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling