18-мавзу: энг янги даврда англия, франция, германия ва ақШ
-jıl leyboristler húkimeti tárepinen lordlar palatasına tiyisli jańa parlament
Download 0.66 Mb. Pdf ko'rish
|
Lekciya-8
- Bu sahifa navigatsiya:
- «Taj ministrleri haqqındaǵi Akt»
1979-jıl leyboristler húkimeti tárepinen lordlar palatasına tiyisli jańa parlament
reforması ótkerildi. Bul palatanıń quramı tómendegishe edi: eski jer aristokratları áwladları kemshilikti quraǵan; palatanıń shama menen yarımı XX ásirde sawǵa etilgen ataqlarǵa iye bolǵan perlardan ibarat edi; palatanıń úshten bir bólegin kompaniyalardıń direktorları quraytuǵın edi. 1949-jılı qabıl etilgen «1911-jılǵı Parlament haqqındaǵı akttı ózgertiw haqqında»ǵı nızamǵa tiykar lordlar palatasınıń hákimiyattı sheklew maqsetinde onıń finanslıq bolmaǵan billarǵa salıstırǵanda tıyımı bir jılǵa qısqartırıldı 2 . Lekin bul maqsetke erisip bolmadı. Mısalı, 1956-jılda lordlar ólim jazasın bıykarlaw haqqındaǵı nızam joybarın joqqa shıǵardı. 1958-jılda konservatorlardıń lordlar palatası wákilliklerin keńeytiwge urınıwları áwmetsiz shıqtı. Biraq lordlar palatası házirde de jetkilikshe kúshli esaplanadı. Ol Ullı Britaniya daǵı barlıq sudqa salıstırǵanda joqarı apellyatsion instanciyaliǵınsha saqlanıp qalǵan. Ullı Britaniya siyasiy sistemasında taj-taxt ayriqsha orın tutadı. Rásmiy kóplegen korollıǵılıq imiyozlari saqlanıp qalǵan. Olardan eń áhmiyetlisi premier-ministrdi belgilew huqıqı bolıp tabıladı. Hesh bir nızam joybarı patsha imzasısız nızam bola almaydı. Tek monarx parlamentti shaqırıwı yamasa tarqatıp jiberıwı múmkin. Tek monarx per ataǵın usınıwı 2 Новейшая история стран Европы и Америки. 20 век: в 2 ч. Учеб. для вузов. Ч.1. 1900-1945 / Ред. А.М. Родригес, М.В. Пономарев. - М.: ВЛАДОС, 2003. - 464 Б. 5 / 25 múmkin. Mámleket baslıǵı óz ministrleri máslaháti boyınsha háreket etiwi kerek, lekin monarx máslahátshilerdiń barlıq usınıslarına ámel etiwi shárt emes. Patsha Ministrler kabinetin jumıstan bosatıwı múmkin, billardı tastıyıqlawdı biykarlaw etiwi hám basqalardı ámelge asırıwı múmkin edi. Sırtqı isler hám koloniyalar isleri boyınsha ministrliklerden tısqarı barlıq húkimet keńselerinde chinovnikler korpusın qáliplestiriwdiń imtixan sisteması engizilgen edi. Joqarı lawazımlı shaxslar tańlaw boyınsha orın iyelegen. XX ásir basında bir qatar ministrlikler hám mámleket keńseleri shólkemlestirildi. Dıyxanshılıq hám balıqshılık, miynet, transport, pensiyalar, social jumıslar ministrlikleri hám keńseleri usılar qatarınan bolıp tabıladı. XX ásirdiń 60-jılları ortasında júzden artıq ministrlikler bar edi. Ministrler kabinetiniń roli ósip, parlamenttiń roli tomenlegen. 1957-jılǵı «Taj ministrleri haqqındaǵi Akt» birinshi ret lawazımlı shaxslar is haqısın belgilep berdi. Aktda sonıń menen birge birinshi ret premier-ministr jáne onıń opponent – oppoziciya lideri tayınlanıwı tán alındı. Oppoziciya lideri premier-ministr hám basqa ministrler menen bir qatarda mámleket ǵáziynesinen is haqı alatuǵın boldı. Premier-ministrnıń hákimiyatı ásirese IBirinshi jer júzilik urısınan keyin kúsheydi. Nátiyjede «kabinet basqarıwı» «premier-ministr basqarıwına» aylandı, sebebi premier-ministr kabinet menen esaplaspadı. Onıń qolında lawazımlı shaxslardı tayınlaw hám bosatıw, kabinet jumıs tártibi hám kún rejimin belgilew máseleleri bar edi. Ingliz parlamenti qolında húkimet ústinen finanslıq qadaǵalaw, mámleket byudjetin qabıllaw máseleleri qalǵan edi. Deputatlardıń ministrlerden rásmiy talap qılıw huqıqı bar edi. Húkimettiń hár bir nızam joybarı uluwmalıq palatada úsh márte kóriledi. Download 0.66 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling