19-Maruza; O‘rish apparatlari, turlari va asosiy parametrlari. Motovilo. Vazifasi, turlari, tuzilishi, sozlanishi, kinematikasi

223-rasm. Segment barmoqli o‘rish apparatining ko‘ndalang kesimi:
1 — segment; 2 — segmentlar dastasi 3—barmoq;4— barmoqning o‘rnatma tig’i; 5 —qisqich.

224-rasm.O‘rish apparatining harakat yuritmasi:
a — aksial; b— dezaksial; d— obkashli krivoship- shatunli mexanizm; 1 — val;2— krivoship; 3 — shatun; 4 — segmentlar (pichoq); 5—obkash; 6— ulash zvenosi


yerga bo‘lgan bosim kuchi 250—300 N dan oshmasligi kerak.
Nam va toshloq dalalarda ishlaganda o‘rgichning dala relyefiga moslanishi qiyinlashadi, chunki tayanch boshmoqlari tuproqqa botib yoki toshlar ustiga ko‘tarilib qolishi mumkin. Bunday holda boshmoqlar olinadi yoki korpus tubiga tirab qo‘yiladi, o‘rish balandligi esa gidrosilindr 12 yordamida boshqariladi.
O‘rish apparatining harakat yuritmasi.Ish jarayonida o‘rish apparatining yuritish mexanizmi segmentni ilgarilanma-qaytarma harakatini amalga oshiradi.Shu maqsadda fazoviy krivoship- shatunli, planetar, ba’zan esa yassi mexanizmlar ishlatiladi. 208- rasmda aksial, dezaksial va obkashli krivoship-shatunli mexanizm chizmasi keltirilgan.
Aksial va dezaksial krivoship-shatunli mexanizm (224- a,brasm) val 1, krivoship 2 va shatun 3 lardan tashkil topgan. Aksial mexanizmda pichoq va krivoship vali O yerga nisbatan bir xil h_sa balandlikda o‘rnatiladi. Dala sharoitida ishlayotganda krivoship yer yuzasidagi kesaklarga tegmasligi uchun yerga nisbatan transport tirqishi h_ta qoldirilishi kerak. Aksial mexanizmda poyalarni o‘rish balandligining minimal miqdori h_sa transport tirqishidan katta, ya’ni h_sa> h_tabo‘ladi. Dezaksial mexanizmda O nuqtasi S ga nisbatan h_d masofa (dezaksial) yuqoriroq o‘rnatiladi. Bu mexanizmda h_tdvap_sd bir-biridan kam farq qiladi.
224- a va b rasmdagi sxemalardan ko‘rinib turibdiki, krivoshiplari bir xil h_ta = h_td balandlikda o‘rnatilsa ham dezaksial mexanizmi aksialga nisbatan sezilarli darajada pastroq o‘rish imkonini beradi, ya’ni h_sd< h_sa bo‘ladi. Dezaksial mexanizmining bu xususiyati, ayniqsa, yem-xashak o‘rishda katta ahamiyatga ega.Shu sababli pichan o‘rgichlarda aksial mexanizm deyarli ishlatilmaydi.
Dezaksial mexanizmda valО shatun AB ni pichoqlar dastasi bilan birlashtiradigan В nuqtasiga nisbatan yon tomonga surilganligi sababli shatun katta uzunlikka ega bo‘lib qoladi. Mashinani qo‘pol qilib qo‘yadi.Shuning uchun o‘rilmagan bug’doy poyalarini shikastlantirmaslik uchun kombaynlarda obkashli krivoship-shatun mexanizmi ishlatiladi. Obkashli krivoship-shatun mexanizmi (224- d rasm) shatun 3 ning segmentga beradigan ilgarilanma-qaytarma harakatini obkash 5va zveno 6 orqali o‘zgartiradi. Yuritish mexanizmining u yoki bu turidan foydalanish, o‘rgichning tuzilishi va uzatmani qay darajada qulayroq joylashtirishga bog’liqdir.
8-§.O‘rish apparati ishining asosiy parametrlari


Segment-barmoqli apparatlar ishi quyidagi ikki ko‘rsatkich bilan tavsiflanadi:

•