2 – mavzu: bozor mexanizmi va uning elementlari: talab, taklif va narx muvozanati darsning o’quv maqsadi
Download 24.83 Kb.
|
2 mavzu mikro
- Bu sahifa navigatsiya:
- 4. Talab va taklif muvozanati Bozor muvozanati
- Nazorat savollari va topshiriqlari
Taklif xajmining o‘zgarishi – ko‘rib o‘tilayotgan tovarning narxini
o‘zgarishi va bozor kon’yunkturasining boshqa omilarining o‘zgarmagan holatida taklif egri chizig‘ining o‘zgarishi tushuniladi. Taklifning o‘zgarishi – tahlil qilinayotgan tovarning narxini o‘zgarmas holatida yuqoridagiga qarama-qarshi, ya’ni, boshqa narxga bog‘liq bo‘lmagan omillarning o‘zgarishi tushuniladi. Taklifning narxga bog‘liq bo‘lmagan omillariga quyidagilarni kiritish mumkin: 1. Ishlab chiqarish xarajatlari 2. Soliqqa tortish darajasi 3. Ishlab chiqrishning texnologik darajasi 4. Ishlab chiqaruvchilarning iqtisodiy kutishlari (istiqbollari) 5. Ishlab chiqaruvchilar soni 6. Raqobatchi tovarlarga bo‘lgan narxlar 4. Talab va taklif muvozanati Bozor muvozanati – iqtisodiy sub’ektlarni qoniqtiradigan va unga xech qanday o‘zgartirish kiritishni talab etmaydigan bozor xolati. Talab yoki taklifning narxga ta’sir ko‘rsatmaydigan omilari ta’siri natijasida muvozanatning birlamchi parametrlari o‘zgarishi va yangi darajaga chiqishi mumkin. Erkin sharoitida bozor mexanizmi muvozanat shakllangunga qadar narxlar o‘zgarishini ta’minlab turadi. Muvozanat nuqtasida tovarning defisiti ham ortiqchasi ham, narxlar tomonidan bosim ham bo‘lmaydi. Real bozor sharoitida talab va taklif doimiy ravishda bir-birini taqozo qilib kelmaydi, biroq muvozanatni ta’minlash tendensiyasi mavjud. Bozor muvozanati barqaror deb tan olinadi, agarda bozor o‘zining ichki omillari evaziga oldingi holatiga qayta oish qobiliyatiga ega bo‘lsa. Bu holatda bozorning o‘z-o‘zini boshqarish mexanizmi ishga tushadi. Agar bozor barqaror bo‘lsa, davlat uning faoliyatiga aralashmaydi, agar u izdan chiqsa, davlatning aralashuvi shart va zarur bo‘lib qoladi. Bozorni tahlil qilish natijalari shuni ko‘rsatdiki, bu yerda asosiy omil vaqt omili qisoblanadi. Vaqt omiliga bo‘yicha muvozanatning turli modellari kelib chiqadi. Masalan, statistik va dinamik modellar. Talab va taklif omillarini kompleks tadqiq qilish aniq bir tovar yokii xizmatlar bozorining sifatli tahlilini va bozor kon’yunkturasini qisqa va uzoq muddatli kelajakda bashoratlash imkonini beradi. Nazorat savollari va topshiriqlari 1.
2. Bozordagi talab nima? Talab qonuniga ta’rif bering 3.
usullardan foydalaniladi? 4. Talabning narxga bog‘liq bo‘lmagan muhim omillariga nimalar kiradi? 5.
6. Taklifning narxga bog‘liq bo‘lmagan omillariga nimalar kiradi? 7. Talab va taklif muvozanati tushuntiring. Download 24.83 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling