2- мавзу: Керамик материаллар ва буюмлар
Пишириш давомида гилтупроқнинг тошсимон ҳолатга ўтиши
Download 82.5 Kb.
|
2- Керамик материаллар ва буюмлар
- Bu sahifa navigatsiya:
- Cопол буюмлар ишлаб чиқаришнинг умумий тизими Тайёрлаш ишлари.
- Қолиплаш усуллари.
|
Пишириш давомида гилтупроқнинг тошсимон ҳолатга ўтиши. Сопол буюмларни юқори ҳароратларда пишириш жараёнида гилтупроқда бир қатор физикавий-кимёвий ўзгаришлар рўй беради. Аввало, эркин бириккан сув буғланади, кейин органик моддалар ёниб кетади. Ғишт ва бошқа ғовак сопол буюмларни пишириш одатда 950-10000С да олиб борилади. Ҳарорат бундан юқори бўлганда ашёда суюқ силикат эритма ҳосил бўлиб, сопол ашёнинг зичлиги ошади. Натижада сув шимувчанлиги кичик (5% гача) бўлган зич сопол буюмлар олинади.
Cопол буюмлар ишлаб чиқаришнинг умумий тизими Тайёрлаш ишлари. Сопол буюмлар ишлаб чиқариш технологияси қуйидаги босқичлардан иборат: хом ашёларни қазиб олиш, уларга механик ишлов бериш, буюмларни қолиплаш, қуритиш ва пишириш. Гилтупроқ карьерларда очиқ усулда экскаваторлар ёрдамида қазиб олинади ва темир йўл орқали вагонларда, автомобиль транспорти ёки лентали узатгич ёрдамида корхонага юборилади. Одатда карьердан қазиб олинган гилтупроқ сопол буюмлар олиш учун яроқсиз. Шунинг учун ҳар қандай сопол ашёни ишлаб чиқариш технологияси сопол массани тайёрлашдан бошланади, яъни гилтупроққа механик ишлов берилади. Бу босқичда ишлов беришдан мақсад гилтупроқнинг табиий тузилишини бузиш, унинг таркибидаги тошлар ва ҳар хил зарарли қўшимчаларни ажратиш, йирик бўлакларни майдалаш, сопол массани бир хил гомоген ҳолга келтиришдан иборат. Гилтупроқ таркибидаги тошларни ажратиш учун бурама валикли ёки махсус машиналар ишлатилади. Тошлардан ажратилгандан кейин, гилтупроқ аввал йирик майдалаш, сўнгра майин майдалаш машиналаридан ўтказилади. Керакли даражада майдалангандан кейин, гилтупроқ, қолиплаш учун талаб қилинган миқдордаги сув қўшиб, эзилади. Ғишт корхоналарида гилтупроқни эзиш учун парракли очиқ лойқоргичлар ишлатилади. Бу босқичдан кейин қулай қолипланадиган бир хил гомоген сопол масса ҳосил бўлади. Қолиплаш усуллари. Ишлаб чиқариладиган маҳсулотнинг турига ва хом ашёнинг хоссаларига кўра сопол буюмлар уч хил усулда ишлаб чиқарилади: пластик қолиплаш, ярим қуруқ ёки қуруқ пресслаш, қуйма усул. Download 82.5 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|