2-Amaliy mashg’ulot Ishlov beriladigan detallar nomenklaturasini tahlili

5-rasm. Asbob markazi traektoriyasining chizmalari: 
1 – detal konturi; 2 – asbob markazining harakat traektoriyasi. 
Asbob markazining harakat traektoriyasini dasturlashda traektoriya ayrim-
ayrim, navbati bilan bir-biriga ulanadigan qismlarga ajratiladi. Misolga [16] 6-
rasmda asbob markazi traektoriyasining qismlari keltirilgan. 
6-rasm. Asbob markazi xarakat traektoriyasining qismlari. 

---

2-jadval 
Tayanch nuqtalarining koordinatalari 
Nuqta 
Koordinatalarni berish usullari 
mutlq o‘lchamlarda 
orttirmalar bilan 
x 
u 
х

у

0 
0 
0 
0 
1 
25 
0 
+25 
0 
2 
25 
20 
0 
+20 
3 
65 
20 
+40 
0 
4 
65 
0 
0 
-20 
5 
105 
0 
+40 
0 
6 
105 
70 
0 
+70 
7 
45 
70 
-60 
0 
8 
45 
90 
0 
+20 
9 
0 
90 
-45 
0 
7-rasm. Detallarning o‘lchamlarini berish sxemlari: 
a – mutlaq o‘lchamlarda; b – nisbiy o‘lchamlarda. 
Berilgan ikkita tayanch nuqta o‘rtasidagi to‘g‘ri chiziqli harakatni ikkita 
koordinata o‘qlari bo‘ylab olingan orttirmalar belgilay olmaydi. Hatto o‘qlar bo‘ylab 
o‘zgarmas tezlikda harakatlanganda ham, orttirmalar teng bo‘lmagani (
yi
xi



) 
uchun koordinatalarning biri bo‘ylab harakatlanish vaqti kam bo‘ladi, berilgan 
traektoriya esa buziladi (8,a-rasm). Haqiqiy traektoriyani berilgan traektoriyaga 

---

yaqinlashtirish uchun traektoriyani yanada mayda qismlarga bo‘lish usuli 
qo‘llaniladi, ya’ni qo‘shimcha (oraliq) tayanch nuqtalar 2–5 (8,b-rasm) kiritiladi va 
asbob markaziga bu nuqtalar o‘rtasidagi mos orttirmalar: nuqta 2 ga 


у
х 
 ,
, nuqta 
3 ga 


у
х 
 ,
, nuqta 4 ga 
 
х

, nuqta 5 ga 


у
х 
 ,
beriladi.