2-bob. Pul mablag ‘law va valuta operatsiyalari hisobi

To‘lov talabnomasi - mablag‘lami oluvchining mablag‘lami 
to‘lovchi tomonidan to ‘lov talabnomasida ko‘rsatilgan summani 
bank orqali to ‘lash to"g‘risidagi talabi nazarda tutilgan hisob-ki­
tob hujjati.
To‘lov talabnomasi tovarlar (ishlar, xizmatlar) uchun, shuning- 
dek, mablag‘lami oluvchi hamda mablag‘lami to‘lovchi o ‘rtasida 
tuzilgan shartnomada nazarda tutilgan boshqa to‘lovlar bo‘yicha 
taqdim etilishi mumkin.
To ‘lov talabnomalari quyidagi turlarga bo 'linadi:
1. Akseptli to‘lov talabnomasi - to‘lov talabnomasida nazarda 
tutilgan summa mablag‘lami to‘lovchi tomonidan akseptlangani- 
dan (tan olinganidan) so‘ng, to‘lovlar amalga oshiriladigan hisob- 
kitob hujjati;
2. Akseptsiz to‘lov talabnomasi - to‘lov talabnomasida nazarda 
tutilgan summa mablag‘lami to‘lovchining roziligi bo‘lishi yoki 
bo‘lmasligidan qat’i nazar, to‘lovlar amalga oshiriladigan hisob- 
kitob hujjati.
Inkasso topshiriqnomasi - mablag‘lami oluvchining inkasso 
topshiriqnomasida ko‘rsatilgan summa mablag‘larini to ‘lovchi- 
ning hisobvarag‘idan so‘zsiz ravishda hisobdan chiqarish bo‘yicha 
topshirig‘i nazarda tutilgan hisob-kitob hujjati.
Quyidagilar inkasso topshiriqnom alarini taqdim etish 
huquqiga ega:
a) davlat soliq xizmati organlari:
• davlat budjetiga to ‘lanadigan soliqlar va boshqa majburiy 
to‘lovlami undirish uchun;

---

• 0 ‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi bud- 
jetdan tashqari Pensiya jam g‘armasiga majburiy to‘lovlami undi- 
rish uchun;
• 0 ‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi budjet- 
dan tashqari Umumta’lim maktablari, kasb-hunar kollejlari, aka- 
demik litseylar va tibbiyot muassasalarini rekonstruksiya qilish, 
mukammal ta’mirlash va jihozlash jam g‘armasiga majburiy to‘- 
lovlami undirish uchun;
• 0 ‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi budjet- 
dan tashqari Respublika yo‘l jam g‘armasiga majburiy to‘lovlami 
undirish uchun;
• fuqarolarning shaxsiy jam g‘arib boriladigan pensiya hisob- 
varaqlariga jam g‘arib boriladigan badallar bo‘yicha to io v larn i 
undirish uchun;
• debitorlarning bank hisobvaraqlariga o ‘zaro hisob-kitob- 
laming solishtirma dalolatnomasini ilova qilgan holda soliq to‘- 
lovchining soliq qarzi summasini undirish uchun;
• yuridik shaxslar tomonidan iste’mol qilingan elektr ener- 
giyasi uchun, muddati o‘tkazib yuborilgan qarzni undirish uchun;
b) 
bojxona organlari - o‘z muddatida to ‘lanmagan bojxona to‘- 
loviari va jarimalami undirish to ‘g ‘risida;
d) sud ijrochilari va undiruvchilar - ijro hujjatlari bo‘yicha pul 
mablagiarini undirish to‘g ‘risida;
e) 0 ‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi:
• respublika budjetidan moliyalashtirish jarayonida belgilangan 
miqdordan ortiq o‘tkazilgan mablag‘lami qaytarish uchun budjet 
tashkilotlarining budjet hisobvaraqlariga;
• tijorat banklariga shartnoma asosida depozitga qo ‘yiIgan 
O 'zbekiston Respublikasining respublika budjeti m a b la g ia ri 
va ular bo‘yicha hisoblangan foizlari o ‘z vaqtida qaytarilmagan 
taqdirda, ularning istalgan hisobvaraqlariga;
• 0 ‘zbekiston Respublikasi kafolati ostida berilgan xorijiy 
kreditlami qaytarish va foizlar to ia sh bilan b o g iiq majburiyat- 
lar bo‘yicha qarzdorlaming milliy hamda chet el valutasidagi bank 
hisobvaraqlariga.

---

Inkasso topshiriqnomasi bankka quyidagi tartibda taqdim eti­
ladi:
a) m ab lag iarn i to io v c h i va m a b la g iarn i oluvchiga bitta 
bank tomonidan xizmat ko‘rsatilganda - inkasso topshiriqnoma­
lari to ‘rt nusxada taqdim etiladi. Bunda inkasso topshiriqnomasi­
ning:
birinchi, ikkinchi va uchinchi nusxalari - ijro uchun bankda 
qoldiriladi;
to ‘rtinchi nusxasi - qabul qilish sanasi ko ‘rsatilgan holda, 
mijozning hisobvaragiga xizmat ko‘rsatuvchi buxgalter tomoni­
dan imzolanadi va unga biriktirilgan muhr bilan tasdiqlanib, 
m ablagiarni oluvchiga qaytarib beriladi;
b) bir hudud ichida hisob-kitoblami amalga oshirishda inkasso 
topshiriqnomalari uch nusxada bevosita m ablagiarni toiovchiga 
xizmat ko‘rsatuvchi bankka taqdim etilishi mumkin. Bunda inkasso 
topshiriqnomasining:
birinchi va ikkinchi nusxalari - ijro hujjatlari ilova qilingan 
holda, ijro uchun bankda qoldiriladi;
uchinchi nusxasi - qabul qilish sanasi ko ‘rsatilgan holda, 
mijozning hisobvarag‘iga xizmat ko‘rsatuvchi buxgalter tomoni­
dan imzolanadi va unga biriktirilgan muhr bilan tasdiqlanib, 
mablagiarni oluvchiga qaytarib beriladi;
d) hududlararo hisob-kitoblarni amalga oshirishda inkasso 
topshiriqnomalari uch nusxada faqatgina m ablagiarni oluvchiga 
xizmat ko‘rsatuvchi bankka taqdim etiladi. Bunda inkasso top­
shiriqnomasining:
birinchi va ikkinchi nusxalari - qabul qilish sanasi ko‘rsatilgan 
holda, mijozning hisobvaragiga xizmat ko‘rsatuvchi buxgalter 
tom onidan im zolanadi va unga biriktirilgan m uhr bilan tas­
diqlanib, m ablagiarni to io v ch ig a xizmat ko‘rsatuvchi bankka 
yuboriladi;
uchinchi nusxasi - qabul qilish sanasi ko ‘rsatilgan holda, 
mijozning hisobvaragiga xizmat ko‘rsatuvchi buxgalter tomoni­
dan im zolanadi va unga biriktirilgan muhr bilan tasdiqlanib, 
mablagiarni oluvchiga qaytarib beriladi.

---

Mablag ‘larni to'lovchiga xizm at ко ‘rsatuvchi bank tomoni- 
dan inkasso topshiriqnomasini bajarish quyidagi tartibda amalga 
oshiriladi:
a) m ablagiam i to‘lovchi va mablag‘larni oluvchiga bitta bank 
tomonidan xizmat ko‘rsatilgan taqdirda, to‘lov amalga oshirilgan- 
dan so‘ng, inkasso topshiriqnomasining:
birinchi nusxasi - bankning kunlik hujjatlar yig‘majildiga tikib 
qo‘yiladi;
ikkinchi nusxasi - ijro hujjatlari ilova qilingan holda, shaxsiy 
hisobvarag‘idan ko‘chirma bilan birga, mablag‘lami to‘lovchiga 
beriladi;
uchinchi nusxasi - shaxsiy hisobvarag‘idan ko‘chirma bilan 
birga, mablag4larni oluvchiga beriladi;
b) bir hudud ichida hisob-kitoblar amalga oshirilganda, to‘lov 
amalga oshirilgandan so‘ng, inkasso topshiriqnomasining:
birinchi nusxasi - bankning kunlik hujjatlar yig‘majildiga tikib 
qo‘yiladi;
ikkinchi nusxasi - ijro hujjatlari ilova qilingan holda, shaxsiy 
hisobvarag‘idan ko‘chirma bilan birga, mablag1 larni to‘lovchiga 
beriladi;
d) 
hududlararo hisob-kitoblar am alga oshirilganda, to 4 lov 
amalga oshirilgandan so‘ng, inkasso topshiriqnomasining:
birinchi nusxasi - bankning kunlik hujjatlar yig‘majildiga tikib 
qo‘yiladi;
ikkinchi nusxasi - ijro hujjatlari ilova qilingan holda, shaxsiy 
hisobvarag‘idan ko‘chirma bilan birga, mablag‘larni to'lovchiga 
beriladi.