2-Laboratoriya ishi To‘rt bo‘g‘inli rechakli sharnirlii mexanizmni kinematik loyihalash Ishdan ko`zlangan maqsad

2-Laboratoriya ishi
To‘rt bo‘g‘inli rechakli sharnirlii mexanizmni kinematik loyihalash


1. Ishdan ko`zlangan maqsad:
Chiqish bo‘g‘inining ishchi ko‘chishida berilgan mexanizm sxemasi uchun berilgan holat funksiyasi bilan ustma-ust tushishini ta’minlaydigan zvenolarining l₁ va l₂ uzunligini va φ₁₀ boshlang‘ich koordinatasini tanlash.
Masala:
1.Holat funksiyasi (HF) ni loyihalash (sintezi) masalasini uch holat bo‘yicha sintez qilish masalasiga keltirish.
2.EHM yordamida mexanizmni kinematik loyihalashni va l₁, l₂ va φ₁₀ larni aniqlashni amalga oshirish.
3. Loyihalangan mexanizm modelida berilgan holat funksiyasini qanchalik aniq bajarilganligini tajriba yo‘li bilan baholash.


2. Umumiy holat
Kirish bo‘g‘ini 1 ning chiqish bo‘g‘ini 3 ni talab etilgan harakatiga aylantirib berish uchun uzatish mexanizmi kerak bo‘ladi. Bunday holatda chiqish bo‘g‘inining γ₃ yoki S_c koordinatasi kirish bo‘g‘inining φ₁ koordinatasiga mexanizmning

ko‘rinishdagi holat funksiyasi orqali aniqlanadi.
Bu ifodaning umumlashgan koordinata bo‘yicha birinchi tartibli hosilasi birinchi kinematik funksiyasi deb ataladi va quyidagicha belgilanadi:
-burchak ko‘chish uchun

-chiziqli ko‘chish uchun

Berilgan yoki tanlangan mexanizm sxemasi uchun kinematik sintez masalasi: berilgan holat funksiyasiga eng yaqin kelishini ta’minlaydigan chiqish bo‘g‘inining  ishchi ko‘chishiga to‘g‘ri keladigan bo‘g‘inlari o‘lchamini aniqlash. Buni misoldda ko‘rsak.
Faraz qilaylik

ko‘rinishdagi chiziqli holat funksiyasi berilgan bo‘lsin.
Bu erda  uni to‘rt sharnirli mexanizmga qo‘llash taklif etilsin.
Bu mexanizmning holat funksiyasi (HF) chiziqsiz bo‘lib, bir davr (sikl)da 13-shaklda tasvirlangan grafik orqali ifodalansin. Shakldan ko‘rinadiki  oraliqda bu funksiya chiziqliga intiladi, ya`ni
(  ) va qo‘yilgan topshiriqni shu oraliqda ma’lum bir aniqlikda hal qilish mumkin.

13-shakl.

Bu holda loyihalash masalasi berilgan mexanizm bo‘g‘inlarining holatini ifodalovchi chiziqli funksiyaga eng yaqin funksiya bilan ta’minlovchi mexanizmning l₁, l₂ bo‘g‘inlari uzunligini va φ₁₀ koordinatalarni aniqlashga olib kelinadi.