2-мавзу: ген муҳандислигининг моддий асослари

Актиномицетларнинг тузилиши, кўпайиши ва тарқалиши

• Актиномицетларнинг тузилиши, кўпайиши ва тарқалиши
• Актиномицетлар бактериялар ва замбуруғлар оралиғидаги организмлар. Улар бир ҳужайрали нурсимон тармоқланган ингичка ипчалар кўринишидаги мицелийлардан тузилган. Улар ҳам прокариот микроорганизмлар бўлиб, ҳақиқий ядрога эга эмас.
• Актиномицетлар мицелий бўлаклари ёки махсус споралар ҳосил қилиш йўли билан кўпаяди. Бу споралар юмалоқ ёки таёқчасимон бўлиши мумкин.
• Актиномицетлар асосан сапрофит ҳолда ва айримлари паразит ҳолда ҳаёт кечиради. Шунинг учун улар табиатда кенг тарқалган бўлиб, ҳавода, сувда ва тупроқда кўп учрайди.
• Актиномицетлардан қишлоқ хўжалик экинларига қарши қўлланиладиган антибиотиклар олинади.

Актиномицетлар ичида ўсимликларда касаллик қўзғатувчи турлари ҳам бор. Масалан: картошка ва лавлагидаги парша касаллигини актиномицетлар қўзғатади.

• Актиномицетлар ичида ўсимликларда касаллик қўзғатувчи турлари ҳам бор. Масалан: картошка ва лавлагидаги парша касаллигини актиномицетлар қўзғатади.
• Актиномицетлар иккита тартибга бўлинади:
• 1. Actinoplanales (харакатланувчи)
• 2. Actinomycetales (харакатланмайдиган).
• Бу тартиблар 6 оила ва 26 авлодга бўлинади.

Замбуруғларнинг тузилиши, кўпайиши ва тарқалиши

• Замбуруғларнинг тузилиши, кўпайиши ва тарқалиши
• Замбуруғларнинг тузилиши бактерияларнинг тузилишига қараганда мураккаб. Уларда хлорофил бўлмаганлиги учун юксак ўсимликлардан фарқ қилади.
• Замбуруғлар гетротроф озиқланувчи микроорганизмлар бўлиб, уларнинг танаси ипсимон тузилишига эга бўлган “гиф” лардан иборат. Гифлар тўплами “мицелийлар” дейилади. Шу мицелийлар ёрдамида замбуруғлар ўзи яшаб турган муҳитдан озиқани шимиб олади.
• Замбуруғлар хар хил субстратларда яшайверади. Совуққа ниҳоятда чидамли бўлади, шунинг учун уларни холодильникларда ҳам учратиш мумкин. Замбуруғларнинг аксарияти кўп ҳужайрали бўлиб, ҳужайралари кўпинча чўзиқ шаклга ва ипга ўхшайди. Ипсимон ҳужайралар гифлар деб аталади, улар ўсиб шохлайди ва чигал замбуруғ танаси ёки мицелий ҳосил қилади. Замбуруғ мицелийси озиқ муҳитининг ичига ўсиб киради.