- Риккетсиялар
- Риккетсиялар. 1909 йилда Риккетс деган олим Мексикада учрайдиган ва бит орқали тарқаладиган қизилчали тиф касаллигини текшириб, касал одам танасидан калта таёқча шаклидаги микроб топади ва риккетсия провочека деб номлайди. Булар жуфт-жуфт ёки занжир шаклида бўлиши мумкин, узунлиги 300 - 400 нм. Фақат тирик тўқима ва ҳужайраларда ривожланади.
- Риккетсиялар (Rickettsia) хусусиятларига кўра микоплазмаларга ўхшайди, бактериялар ва вирусларнинг оралиқ формаси, ДНК ва РНК га эга, полиморф яъни турли шаклдаги микроорганизмлардир.
- Риккетсиялар бўлиниб кўпаяди. Патоген риккетсиялар ҳайвонларда ва одамда турли-туман касалликларни келтириб чиқаради, қизилчали тиф, юракда сув тўпланиши, товуқ ва ит риккетсиози, орнитоз ва бошқа юқумли касалликларни қўзғатувчиларидир.
Бактерияларнинг тузилиши, кўпайиши ва тарқалиши - Бактерияларнинг тузилиши, кўпайиши ва тарқалиши
- Бактерия - лотинча сўз бўлиб, “таёқча” маъносини билдиради. Бактериялар одам, ҳайвон ва ўсимликларда касаллик қўзғатиш бўйича юқори ўринда туради. Бактерия ҳужайраси - қобиқ, протоплазма ва ядродан (ўзакли моддалар) иборат. Булардан ташқари, айрим бактерияларда доимий бўлмаган ҳаракатланиш органлари - хивчинлар, ноқулай шароитида муайян турнинг сақлаб қолиш вазифасини бажарадиган ғилоф ҳам бўлади. Таёқчасимон бактериялар спора ҳосил қилиб, муайян турнинг сақлаб қолинишига имкон беради. Коккларда эса спора ҳосил бўлиши жуда кам учрайди, вибрион ва спиралсимонларда спора ҳосил бўлиши номаълум.
Бактериялар бир ҳужайрали, хлорофилсиз, прокариот организмлардир. Улар тузилишига, яъни шаклига қараб қуйидаги гуруҳларга бўлинади: - Бактериялар бир ҳужайрали, хлорофилсиз, прокариот организмлардир. Улар тузилишига, яъни шаклига қараб қуйидаги гуруҳларга бўлинади:
- I. Юмалоқ
- II. Таёқчасимон
- III. Буралган (вергулсимон)
Do'stlaringiz bilan baham: |
