2-mavzu. Korxonalarning tashkiliy-xuquqiy shakllari

 
S + Yen · K 
→
 min 
Bu yerda S - muayyan variant bo’yicha ishlab chiqarilgan mahsulot tannarxi; 
En - kapital mablag’lar samaradorligining normativ koeffitsienti; 
K - bir yo’la solinadigan kapital mablag’larning yig’indisi. 
Xalq xo’jaligida yangi texnika, ixtirolar va ratsionalizatorlik takliflaridan 
foydalanishning iqtisodiy samaradorligini belgilash metodikasida samaradorlikning 
normativ koeffitsienti xalq xo’jaligining hamma tarmoqlari uchun 0,15 ga teng 
qilib olingan. 

---

Keltirilgan xarajatlarni aniqlash eski texnika o’rniga yangisini yaratish va 
qo’llash natijasida hosil bo’ladigan iqtisodiy samarani baholashga xalq xo’jaligi 
nuqtai nazaridan yondashishni taqozo etadi. 
Yillik iqtisodiy samara - bu yangi texnika, texnologiya va progressiv (ilg’or) 
mahsulot turlarining, mehnat va ishlab chiqarishni tashkil etishning iqtisodiy 
samaradorligini tahlil etish va baholashda qo’llaniladigan muhim ko’rsatkichlardan 
biridir. Bu ko’rsatkich qiyos qilinadigan variantlar bo’yicha sarflangan xarajatlar 
to’g’risidagi ma’lumotlar asosida quyidagi formula yordamida hisoblab chiqiladi: 
Y =

 (T
1
+En

 K
1
) – (T
2
+En

K
2
)

 

 A
2 
Bu yerda Y - yillik tejam; 
T
1
- yangi texnika bo’yicha tadbirlar joriy qilingungacha bo’lgan mahsulot 
yoki ish birligining tannarxi (so’m hisobida); 
T
2
 - shuning o’zi, tadbirlar joriy qilingandan so’ng (so’m hisobida); 
K
1
- tadbirlar joriy qilingungacha mahsulot birligiga sarflangan kapital 
mablag’lar miqdori;