2 mundarija
- Mavzu: Qurilish shishasini ishlab chiqarish. Arxitektura-qurilish
Download 3.9 Mb. Pdf ko'rish
|
SHISHA VA KERAMIKA (2)
|
12- Mavzu: Qurilish shishasini ishlab chiqarish. Arxitektura-qurilish
shishasini ishlab chiqarish. 1. Qurilish shishasi ta’rifi va tarkibi. 2. Qurilish shishasi xususiyatlari. 3. Qurilish shishasi turlari. 72 4. Deraza oynasini ishlab chiqarish. 5. Qurilish shishasining assortimenti va ishlatilishi. 6. Qurilish shishasi ishlab chiqarish istiqbollari. Mavzuga oid tayanch so’z va iboralar. Nazorat savollari. 1. Qurilish shishasi ta’rifi va tarkibi. Tarkibiga SiO 2 , A1 2 O 3 , CaO, MgO, Na 2 O kabi oksidlar kirgan (1-jadval) va yuqori haroratda olingan eritmani uzunligi va eniga nisbatan qalinligi kam qilib silliq yuzali taxta (varaq yoki list) shaklida qoliplangan shaffof jinslar listli shisha yoki qurilish shishasi nomi bilan ataladi. 13-jadval Turli mamlakatlarda ishlab chiqariladigan deraza oynalarining tarkiblari Cho’zish usuli Mamlakat , shaxar Oksidlar miqdori, mass.% SiO 2 Al 2 O 3 Fe 2 O 3 CaO MgO Na 2 O K 2 O SO 3 Tik lodkali MDX malakatla ri: Gomel Salavat Gusev Ashxabod Germaniy a 71,6 2 72,0 0 71,7 0 72,5 0 71,5 0 2,00 1,61 1,85 2,50 0,50 0,08 0,09 0,11 0,10 0,10 6,70 6,60 6,80 6,35 7,90 4,10 4,10 4,04 3,65 4,30 14,60 14,60 13,80 14,50 15,20 0,50 0,50 1,30 0,10 0,10 0,40 0,50 0,40 0,30 0,40 Tik lodkasiz MDX mamlakat lari Polsha AQSh Belgiya 72,0 0- 72,8 0 71,9 0 72,9 0 71,4 0 1,50 - 1,70 1,50 1,30 1,30 0,10 0,90 0,10 1,10 8,00- 8,10 8,90 8,60 8,60 3,50- 3,80 2,80 3,50 3,90 13,40 - 13,70 13,70 13,20 14,10 0,50 - 0,20 0,30 0,50 0,30 0,20 0,30 Tik-gorizon- tal AQSh Belgiya Yaponiya 73,9 0 73,4 4 73,1 0 1,30 1,30 1,70 0,10 0,06 0,10 9,20 9,20 7,30 3,10 3,00 3,90 12,40 12,40 13,90 - 0,40 - - 0,20 - 73 Hozirgi vaqtda qurilish shishasi imoratdagi deraza teshiklarining katta- kichikligiga qarab 30 dan ko’p tipda tayyorlanadi. Bunday listlar eni ko’pincha 500 dan 925 mm gacha, uzunligi esa 950 dan 1575 mm gacha bo’ladi. Quyida keltirilgan 2-jadvalda deraza oynalarining o’lchamlari ularning qalinligiga bog’liq ravishda beriladi. 14-jadval. Sanoat korxonalarida ishlab chiqariladigan deraza oynalarining o’lchami Shisha listining Qalinlik bo’yicha ruxsat Listlar eni va uzunligi, mm Eni va uzunligi kalinligi, mm etilgan chetga chiqish, mm eng kichigi eng kattasi bo’yicha chetga chiqish, mm 2 - 0,1dan+0,2gach a 400x400 700x1250 +0,2dan- 0,3gacha 2,5 - 0,1dan+0,2gach a 400x500 750x1450 +0,2dan- 0,3gacha 3 +0,2gacha 400x500 1000x1800 +0,2dan- 0,3gacha 4 +0,2dan- 0,3gacha 400x500 1200x2200 +0,2dan- 0,3gacha 5 +0,2dan- 0,3gacha 400x500 1600x2200 +0,2dan- 0,3gacha 6 +0,4 400x500 1600x2000 +0,2dan- 0,3gacha 2. Qurilish shishasi xususiyatlari. Qalinligi 2 va 2,5 mm bo’lgan qurilish shishasining nurlarga shaffof (tiniq) ligi 87% dan kam bo’lmasligi kerak. Qalinroq oyna (3 va 4 mm) da bu raqam eng kamida 85% va qalin oyna (5 va 6 mm) da esa 84% bo’lishi zarur. Qurilish shishasining asosiy xususiyatlari quyidagicha: hajmiy og’irligi 2450- 2550 kg/m 3 , siqilish va egilishga chidamliligi 10000 va 450 kg/sm 2 , qattiqligi 5-7, issiqlik o’tkazuvchanligi 0,6-1,15 kkal/m soat gradus, qaliniligi 2-6 mm. 15-jadval Listli shishalarning ba’zibir xususiyatlari Shisha Hajmi y og’irli gi, g/sm 3 Siqilis hga chida mliligi , kg/sm 2 Egilishga chidamlil igi, kg/sm 2 Yung moduli, kg/mm 2 Puasson koeffist ienti Issiqlik o’tkazu vchanlig i, kkal/m ch grad. Issiqlik sig’imi, kkal/kg. grad Isiqli kdan kenga yish koeffi stient i Tik cho’zi 74 sh: MDX Konst antino vka Gusev 2,50 2,48 6000- 7000 6000- 7000 700 809 6800 6755 0,221 0,217 0,76 0,77 0,205 0,204 89,0 85,0 Prokat : MDX Konst antino vka Gusev 2,50 2,48 6000- 7000 6000- 7000 - - 6880 6800 0,225 0,223 0,79 - 0,200 0,201 88,0 85,0 Marbl it 2,40- 2,50 6000 400-500 - - - - 70-90 Shisha qurilish materialidir. Uning yangi, arzon, go’zal, uzoq chidaydigan, shaffof yarim tiniq, xira turlarini deraza va eshiklarni qoplash, balkonni o’rash, to’siq va devor o’rnida ishlatish mumkin. Shisha paketlarning kashf eti-lishi deraza panjarali tuzilishiga yangiliklar kiritish, temir va yog’ochni ko’plab tejash, uy-joy yig’ish jarayonini tezlatish, oynalarning muzlamasligi va ifloslanmasligiga olib keldi. Qurilishda shisha trubalari, shisha gidro- va termoizolyastiya materiallarini qo’llash ham kundan-kunga oshmoqda. Hukumatimiz boshqa qurilish materiallari singari bu materiallarni ko’plab ishlab chiqarishga katta e’tibor bermoqda. 3. Qurilish shishasi turlari. Qurilish shishasi turi ko’p bo’lgan sun’iy materiallardan biri. U quyidagi to’rt gruppadan tashkil topgan: 1. List shisha (30-rasm) - deraza oynasi, polirovka qilinmagan va polirovkalangan vitrina shishalari, foto shishasi, yaxlit rangli list shishasi, yopishtirilgan rangli list shishasi, rangli va rangsiz naqshli shisha, metalli setka bilan armirovkalangan shisha, xom prokat shishasi, marblit, silliqlangan shisha va boshqalar; 30-rasm. List shishasi. 2. Qurilish-arxitektura shishasi (31-rasm)- shishadan yasalgan konstruktiv qurilish elementlari (ichi kovak shisha bloklar, shishabeton va shisha-temir-beton uchun shisha qismlar, shishadan yasalgan profilli qurilish qismlari, shisha paketlar, shisha eshik va boshqalar), yorug’lik va issiqlik nurlarini saralab yutuvchi qurilish shishasi (ultragunafsha nurlarni o’tkazuvchi "uviolevoe" shishalari, ultragunafsha rangli yutuvchi shishalar, issiqlik nurlarini yutuvchi qurilish shishasi va boshqalar), rangli qurilish va vitraj list shishalari (rangli cho’zilgan list shisha, rangli yopishtirilgan list shisha, rangli prokatkalangan vitraj list shishasi va boshqalar), 75 metallashtirilgan shisha (kumush rangli yupqa alyuminiyli qavat bilan qoliplangan shaffof shisha, tilla rangli yupqa alyuminiyli qavat bilan qoliplangan sariq shisha, rangli ko’zgu, tilla rangli mis qotishmasi bilan qoplangan shisha va boshqalar, shishadan yasalgan ichki pardozlash plitkalari va arxitektura-badiiy shishasi; 31-rasm. Qurilish-arxitektura shishasi. 3. Ko’pchitilgan shisha - issiqlik izolyastiyasini ta’minlovchi shisha paxta, tovush yutuvchi izolyastion material, filtrlovchi g’ovak shisha, texnika maqsadlarida ishlatiluvchi ko’pchitilgan shisha va boshqalar; 4. Shisha trubalar (32-rasm)- devorining qalinligi 1-2 mm va diametri 0,1-40 mm bo’lgan yupqa tanali trubalar, devorining qalinligi 2-4 mm va diametri 12-40 mm bo’lgan qalin tanali trubalar, shu o’lchamdagi issiqlik o’zgaruvchanligiga chidamli qalin tanali trubalar va devorining qalinligi 2,5-12 mm va diametri 45-200 mm bo’lgan issiqlik o’zgaruvchanligiga chidamli qalin tanali trubalar. 32-rasm. Shisha trubalar. Qurilish shishalari orasida qalinligi 2 dan 6 mm gacha, yuza o’lchami 250x250 dan 1600x2200 mm gacha qilib tayyorlanadigan list shishalar, shu jumladan oddiy deraza oynasi muhimligi, ko’p tonnajli va olish usullarining turli- tumanligi bilan ajralib turadi. 4. Deraza oynasini ishlab chiqarish. Deraza oynasi hozir qanday usullar bilan ishlab chiqariladi? Bu savolga quyida keltirilgan oyna taxta olish sxemasi javob beradi: Shisha ishlab chiqarish tizimi bo’yicha kvarst va ohaktosh singari qattiq xom ashyolar jag’li maydalagichlarda bo’lakchalarga ajratilib, temir oksidi kabi rang beruvchi birikmalardan tozalanadi. So’ngra ular aylanma pech yoki kamerali sushilkalarda quritiladi, konusli bolg’achali tegirmonlarda un holatiga keltiriladi. Elangan qumtuproq, ohaktosh va soda tortilib maxsus mashinalarda aralashtiriladi. 76 33-rasm. Deraza oynalarini tik cho’zish texnologik tizimi: 1-shixta uchun bunker; 2-shixtani mexanik yuklagich; 3-vannali shisha pishirish pechi; 4- ishlab chiqarish kanali; 5-mashina tagi kamerasi; 6- tik cho’zish mashinasi; 7-shisha listlarini bo’laklarga ajratuvchi avtomat; 8-shisha listlarini uzatuvchi konveyer; 9-shishani kesish stoli; 10-shishani jamlovchi piramida; 11- upakovka; 12-upakovkalangan shishalarni vagonlarga joylash. Manzarali rangli shisha ishlab chiqarishda esa bo’yoq sifatida mis, xrom, temir, kobalt va boshqa ba’zi bir metallarning oksidlaridan foydalaniladi. Hozirgi vaqtda deraza oynalari vertikal va gorizontal yo’nalishlarda cho’ziladigan mashinalarda tayyorlanadi (5-va 6-rasmlar). Bu mashinalarda uzluksiz shisha lentasi qoliplovchi moslamaning tirqishi orqali cho’ziladi. Shishani lodochka deb atalagan bunday moslamasisiz ham erkin cho’zish mumkin. Bunday usulda olingan shisha sifatliroq - shaffof va polosalarsiz bo’ladi. 77 34-rasm. Deraza oynasi ishlab chiqarishning soddalashtirilgan sxemasi. Uzluksiz shisha lentasi qayiqcha usulisiz erkin holda ham cho’zib yoki float (suzish) usulida olinishi mumkin (7-8 rasmlar). Bu usullarda shisha massasi o’zga modda bilan aloqada bo’lishmagani sababli havo pufakchalari, qilsimon chiziq va xira nuqta kabi nuqsonlardan xoli bo’ladi. Float jarayoni asosida qurilish shisha olish texnologiyasi rasmda keltirilgan. 78 35-Rasm. Float usulida qurilish shishisini olish uchun float vannani tuzilishi. 36-Rasm. Qurilish listli shishani float usulida ishlab chiqarish jarayoni. Polirovkalangan vitrina shishasi va ko’zgu olishda kuchlanishdan xoli qilingan shisha sayqallash va yaltiratish stanoklariga yo’naltiriladi. Dekorativ buyumlarga esa mexanik ishlovdan tashqari, kimyoviy va badiiy ishlov ham beriladi. Natijada mahsulot yarqarab, jilva berib turadigan bo’ladi. Oddiy deraza oynasidan tashqari shaffof va xira bezakbop oyna, zarbga chidamli va egiluvchan toblangan oyna, oynaband devorlarga ishlatiluvchi profilli oyna, ichiga sim to’r quyilgan parchalanmaydigan oyna, shisha varaqlari yopishtirilgan o’q o’tmas oynalarni ham yuqorida keltirilgan ishlab chiqarish 79 sxemasi bo’yicha olish mumkin. Bu holda sxemaga qisman o’zgarish kiritish kerak bo’ladi, xolos. 5. Qurilish shishasining assortimenti va ishlatilishi. Listli qurilish va dekorativ shishalari imorat va turar-joylarning deraza va eshiklarni oynalash, yuqori nur tushish fonarlarini qoplash, vitrinalarni hosil qilishda ishlatiladi. Yana ular ko’zgu va mebellar yasashda, vestibyul va zinapoyali yo’laklarni jihozlashda qo’llaniladi. Ularning armirovkalangan va rangli turlari tomlarni bekitish, olovga moyil xonalarni qoplash, dekorativ oynalashda qo’l keladi. Maxsus xossali listli shishalardan ultra gunafsha nurlarini o’tkazadigan shishalar tayyorlanadi. Ular maktab, kasalxona, parniklarni oynalashda keng ishlatiladi. Ultra gunafsha nurlarini yutuvchi shishalardan kitob saqlash xonalari, arxiv va boshqa hollarda keng foydalaniladi. Issiqlik nurlarini yutuvchi shishalar issiq iqlimli rayonlarda vitrinalarni oynalashda keng ishlatiladi. Ichi kovak shisha bloklardan devor tanasi, ichki to’siqlar, yorug’ beruvchi teshiklar, shisha temir betoni detallari yasaladi. Shisha cherepista engil tom qoplash materiali sifatida keng ishlatiladi. 6. Qurilish shishasi ishlab chiqarish istiqbollari. Hozirgi kunda respublikamizning ikki yirik korxonasida qurilish shishasi ishlab chiqarilmoqda. 1975 yili ishga tushirilgan Quvasoy «Kvarst» zavodi ham qalinligi 2 mm dan 10 mm gacha bo’lgan Ml, M2, M3 va M4 markali polirovka qilingan, 4 xil rang yuritilgan, dekorativ va tonirovkalangan listli shishalarni ko’p miqdorda ishlab chiqarmoqda. Respublikamizda kelajakda qurilish-montaj ishlari hozirgi sharoitdagiga nisbatan 2 baravardan oshiq bajarilsa, qurilish shishasining istiqboli porloq ekanligini tassavur etish mumkin. Sanoat va uy-joy qurilishining bunday keskin rivojlanishi O’zbekistonda kelgusida oyna shishalar 3,96 million kvadrat metr o’rniga 10 million kvadrat metrga yaqin ishlab chiqarilishini taqazo etadi. Bunday ko’rsatkichga erishish uchun Chirchiq «G’azalkentoyna» shisha zavodini texnikaning oxirgi yutuqlari asosida qayta rekonstrukstiya qilish va kengaytirish zarur. 37 rasm.Oyna lentasini sovutish. Yaqinda Quvasoy «Kvarst» zavodida g’ovak shisha va avtomobil shisha chiqarish, Chirchiq oyna zavodida gilam-mozayka plitalari, shisha tola asosida issiqlik izolyastiya materiallari, kesilgan yuzali va yoyma shisha, rangli va rangsiz katta o’lchamli shisha bloklar olish mo’ljallangan. O’zbekiston avtomashinalarini trip-leks oynalari bilan ta’minlash uchun Farg’ona vodiysida yana bir yangi zavod ishga tushirilmoqda. 80 O’zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi, Toshkent kimyo-texnologiya institutining shu sohaga taaluqli bo’lgan laboratoriya va kafedralarida xalq xo’jaligi uchun muhim bo’lgan shishalarning yangi turlarini olish, ularning sifatini yaxshilash, tannarxini kamaytirish bo’yicha ilmiy tadqiqotlar olib borilishi va ishlab chiqarishga tatbiq qilishni o’ta quvonchli holidir. MAVZUNI MUSTAXKAMLASh UChUN VAZIFALAR: Shisha va shishakristall materiallar ishlab chiqarishda qo’llaniladigan xom ashyolar bo’yicha "Qanday" usulida diagramma tuzing. Mavzuga oid tayanch so’z va iboralar. Tabiiy shisha – tabiatda ro’y beradigan tabiiy hodisalar natijasida hosil bo’lgan, obsidian va yashin shisha nomi bilan yuritiluvchi shaffof jins. Sun’iy shisha – qum, soda, selitra kabi xom-ashyolar aralashmasidan qizdirish yo’li bilan olingan va tabiiy shishalarga o’xshash bo’lgan mahsulot. Shisha – kimyoviy tarkib va qotish temperaturasiga bog’liqsiz ravishda yuqori harorat ta’sirida hosil qilingan eritmani o’ta sovitish orqali olinadigan va yopishqoqlikning asta-sekin oshishi natijasida qattiq jismlarning hossalarini qabul qilinadigan barcha amorf jismlar. Bunda suyuq holatning shisha holatiga o’tish jarayoni orqaga qaytadigan bo’lishi shart. Shishasimon xolat xususiyatlari – ularning kristall moddalariga o’laroq izotropligi, issiqlikdan kengayish qiymatining past bo’lishi, kam elektr o’tkazuvchanligi, ma’lum erish temperaturasining yo’qligi, shartli beqarorligi vash u tufayli yillar davomida barqarorlikka intilashi. Shishasimon hosil qiluvchilar – yakka xolda eritish va sovitish yo’li bilan amorf moda hosil qiluvchi element (oltingugurt, selen, margimush, fosfor va ulerod), oksid (SiO 2 , GeO 2 , B 2 O 3 , P 2 O 5 va As 2 O 3 ) va boshqa kimyoviy birikma (BeF 2 va boshqalar). Modifikatorlar – shisha xosil qiluvchilar ishtirokida osongina, shishasimon holatni vujudga keltiruvchi oksid (TiO 2 , TeO 2 , SeO 3 va boshqalar) va boshqa birikmalar. Ular shisha shixtalarining erish nuqtalarini pasaytiradi va kimyoviy – mexanikaviy ko’rsatkichlarning o’zgarishiga sababchi bo’ladi. Shisha pishirish - termik jarayon orqali turli komponentlar aralashmasidan bir tarkibli eritma olish. 81 Shisha pishirish etaplari - silikatlar hosil bo’lishi, shisha hosil bo’lishi, oqartirish, gomogenlash va sovutish. Yopishqoqlik - turli tezlikda bir-biriga nisbatan harakatlanuvchi ikki qo’shni parallel qatlamlarning o’zaro munosabatlarini ko’rsatuvchi kuch. Puaz - shunday yopishqoqlik bo’lib, unda 1sm 2 yuzaga ega bo’lgan suyuqlik qatlami 1 sm uzoqlikda turuvchi shunday boshqa qatlamga nisbatan 1 sm/sek tezlikda harakat qilganida 1 dina o’lchamida kuch sarflanadi. Yopishqoqlikning texnologik shkalasi - yopishqoqlikning temperaturaga oid qadamlari - eritish, shakllash va termo ishlovlarning temperatura rejimlarini aniqlovchi asos. «Qisqa» shisha - yopishqoqlikning 10 4 - 4 10 8 puaz oralig’idagi temperatura farqi (250-300 o S)ga ega bo’lgan shisha. «Uzun shisha» - yopishqoqlikning 10 4 – 4 10 8 puaz oralig’idagi katta temperatura farqi (250-500 o S)ga ega bo’lgan shisha. Shisha pishirishdagi fizik jarayonlar - shixtani qizdirish, suvning chiqib ketishi, komponentlarni erishi, polimorf o’tish, gazsimon komponentlarning ajralishi va hokazo. Shisha pishirishdagi kimyoviy jarayonlar - gidratlar, karbonatlar, sulfatlar va nitratlar dissostiastiyasi, kimyoviy bog’liq suvning ajralishi, turli komponentlarning o’zaro birikishi va parchalanishi, silikatlar hosil bo’lishi va hokazo. Silikat hosil bo’lishi - listli va boshqa oddiy shishalarda past temperatura (20 o S) dan to 950-1150 o S oralig’ida ro’y beradigan jarayonlar (silikatlar va oraliq birikmalar hosil bo’lishi, evtektik aralashmalar tufayli suyuq faza paydo bo’lishi va hokazo) tufayli zich pishgan massa paydo bo’lishi. Shisha hosil bo’lishi - harorat 1200-1250 o S gacha ko’tarilgani tufayli birinchi etapda paydo bo’lgan zich pishgan massaning erishi, unda oshiqcha kvarstning sekin-asta eriy boshlashi natijasida ko’p pufakchalari bo’lgan shaffof va turli tarkibli eritmaning hosil bo’lishi. Oqartirish - haroratni 1500-1600 o S gacha ko’tarilishi oqibatida ko’zga tashlanadigan gazli qo’shilmalar - yirik va mayda puffakchalarning shixta eritmasidan chiqarib yuborish. Gomogenlash - 1400-1500 o S da yuqori haroratga ega bo’lgan eritma kimyoviy tarkibining bir xil bo’lishiga erishish. Studka - sovutish - eritma haroratini 300-400°Cga kamaytirish yo’li bilan kerakli yopishqoqlikni hosil qilish va shisha massasini shakllashga tayyorlash jarayoni. Qurilish shishasi - tarkibiga kremnezem, glinozem, kalstiy oksidi, magniy oksidi, natriy oksidi kirgan va yuqori haroratda olingan eritmani uzunligi va eniga nisbatan qalinligi kam qilib silliq yuzali taxta shaklida qoliplangan shaffof jins. Qurilish shishasi xususiyatlari - hajmiy og’irligi 2450-2550 kg/m 3 , siqilish va egilishga chidamliligi 6000- 10000 va 450-700 kg/sm 2 , qattiqligi 5-7, qalinligi 2- 10 mm. List shisha - deraza oynasi, vitrina shishasi, foto shishasi, yaxlit rangli list, yopishtirilgan rangli list, naqshli shisha, polirovkali shisha, xom prokat shishasi, silliqlangan shisha. 82 Qurilish arxitektura shishasi - shishadan yasalgan konstruktiv qurilish elementlari, yorug’lik va issiqlik nurlarini saralab yutuvchi qurilish shishasi va boshqalar. Ko’pchitilgan shisha - issiqlik izolyastiyasini ta’minlovchi shisha paxta, tovush yutuvchi izolyastion material, filtrlovchi g’ovak shisha, texnika maqsadlarda ishlatiluvchi ko’pchitilgan shisha va boshqalar. Shisha truba - devorining qalinligi 1-2 mm va diametri 0,1-40 mm bo’lgan yupqa tanali trubalar, qalinligi 2-4 mm va diametri 12-40 mm bo’lgan qalin tanali trubalar, qalinligi 2,5-12 mm va diametri 45-200 mm bo’lgan issiqlik o’zgaruvchanligiga chidamli qalin tanali trubalar. Qurilish shishasini ishlatilishi - deraza va eshiklarni qoplash, balkonlarni o’rash, to’siq va devor o’rnida ishlatiladi. Qurilishda shisha trubalari, shisha gidro- va termoizolyastiya materiallarini qo’llash ham kundan-kunga oshmoqda. Nazorat savollari. 1. Tabiiy shishalar turkumiga qanday shishalar kiradi? 2. Sun’iy shisha qanday yo’l bilan hosil qiladi? 3. Shisha ta’rifini keltiring. 4. Shishasimon holatga xos bo’lgan xossa va xususiyatlarning asosiylarini sanab Bering. 5. Shisha hosil qiluvchi element, oksid va birikmalar haqida tushuncha Bering. 6. Modifikatorlar deb qanday moddalarga aytiladi? 7. Shisha pishirish etaplarini sanab bering. 8. Shisha pishirishdagi fizik, kimyoviy va fizik-kimyoviy jarayonlarga baho bering. 9. Qurilish shishasiga ta’rif bering. 10. Qurilish shishasining kimyoviy tarkibiga qanday oksidlar kiradi? 11. Qurilish shishasining asosiy xususiyatlarini aytib bering. 12. Deraza oynasini olishning texnologik sxemasini chizib bering. 13. Qurilish shishasining ishlatilishiga oid ma’lumotlarni ayting. Download 3.9 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|