2 mundarija

 
 
2 -Amaliy mashg’ulot (2 soat) 
Mavzu: Shisha va keramik materiallar ishlab chiqarishni rivojlanish tarixi; 
1. Keramika buyumlari texnologiyasi tarixi. 
Keramika mahsulotlarining dastlabkisi idish bo’lgan. Unda oziq-ovqat 
pishirilgan va ortiqchasi saqlangan. Jumladan, neolit davrida tuxumsimon qilib 
ishlangan dastlabki idishlardan ovqat saqlash va pishirishda foydalanilgan. 
Xitoyda miloddan avvalgi 3 ming yillikdagi Yanshao davrida keramikaning 
rivojlanishi boshlangan. XII-XIII asrlarda esa ularning shuhrati butun dunyoga 
tarqalgan. Chinni nomi bilan atalgan bunday mahsulotlar Markaziy Osiyo va 
Eronga ham keltirilgan. 
Markaziy Osiyoda VIII-XII asrlarda sopol idishlar ishlab chiqarish yuqori 
pog’onali ko’tarilgan. Bu erlarda yashil, kulrang buyumlar olish odat tusiga kirgan. 
Ismoil Somoniy maqbarasi shu davrda yaratilgan noyob inshoatlardan namunadir. 
Keramika chinnisi ishlab chiqarish Evropada 1700 yillarning boshiga to’g’ri 
keladi. Birinchi chinni zavodi 1710 yili Meysenda, ikkinchi 1717-1718 yillarda 
Venada ishga tushirilgan. Rossiyada birinchi chinni zavodi Peterburgda 1744 yilda 
qurilgan. 
XIX-XX asrlarda keramika sanoati Markaziy Osiyoda jadal sur’atlar bilan 
rivojlandi. XX asrning ikkinchi yarmida Toshkent, Samarqand, Quvasoy, Xiva, 
Regar kabi ulkan chinni korxonalari qurildi va ishga tushirildi. Farg’ona 
viloyatining Rishton qishlog’ida 1970 yili keramika zavodining ishga tushirilishi 
sopol idish va badiiy buyumlar assortimentini ko’paytirish imkonini berdi. 
O’zbekistonda barpo etilgan keramika sanoatining yirik korxonalari qatoriga 
nomlari yuqorida qayd qilinganlardan tashqari Samarqand va Toshkent kulolchilik 
yodgorlik buyumlari, Andijon, Chimboy, G’ijduvon, Xiva va Termiz kulolchilik 
buyumlari zavodlari, Angren keramika kombinati, Toshkent qurilish materiallari 
kombinati kiradi.