2. P. R. 01imxo‘jayeva —

39- mavzu. Zaharli hayvonlar


Simptomlar

1. 
   Mushaklar holsizlanishi
   
2. 
   Qaltirash. Og‘riq.
   
3. 
   Yurish qiyinlashishi
   
4. 
   Qo‘l-oyoq, belda og'riq
   
5. 
   Qo‘rquv
   
6. 
   Ko‘z qovoqlari shishishi
   
7. 
   Ter lash
   
8. 
   Harorat ko‘tarilishi
   

II. Qoraqurt chaqqanida


Birinchi yordam choralari
4

1. 
   Tanani isitish
   
2. 
   Ko*p suv ichirish.
   
3. 
   Qoraqurtga qarshi zardob kiritish
   

Jadval.ning davomi


Simptomlar
t''
Kobra chaqqanida

1. 
   Og'riq
   
2. 
   Shok (karaxtlik)
   
3. 
   Harakat qiyinlashishi
   
4. 
   Nafas olish qiyinlashishi
   

III. Zaharli ilonlar chaqqanida


Birinchi yordam choralari

1. 
   Bemorni gorizontal holatda qimirlamasdan yotqizish
   
2. 
   Ko‘p suv ichirish
   
3. 
   15 min. davomida chaqilgan joyni so‘rib, tuflab tashlash
   
4. 
   Chaqilgan qo‘l yoki oyoqqa shina qo'yish
   
5. 
   Ilonga qarshi zardob kiritish
   

Qora ilonlar chaqqanida

1. 
   Chaqqan joydan qon oqishi, og'riq
   
2. 
   To'qimalarda shish paydo bo'lishi
   
3. 
   Shok (karaxtlik)
   
4. 
   Qon bosimi tushib ketishi
   
5. 
   Nekroz, gangrena
   

MUMKIN EMAS!!!

1. 
   Chaqilgan joyni kesish
   
2. 
   Kuydirish
   
3. 
   Qattiq bog'lab (jgut) qo'yish
   
4. 
   Spirtli ichimliklar berish
   

V bo‘lim. Parazitologiyaning biologik asoslari

Vaziyatga doir masalalar.

1. 
   Zaharli hayvon chaqqan odamda mushaklarning holsizlanishi, qo'rquv alomatlari, terlash, qaltirash belgilari kuzatilganida uni qanday hayvon chaqqanligi haqida gumon qilish mumkin?
   
2. 
   lion chaqqan joydan qon oqayotgani, qattiq og'riq, qon bosimi tushib ketishi alomatlari kuzatilganda qanday ilon chaqqan deb gunion qilish mumkin?
   
3. 
   Ilon chaqqanda nafas olish qiyinlashishi, harakatlanishga qiynalish, tanining uvushib qolishi belgilari kuzatilganida qanday ilon chaqqanligi haqida gumon qilish mumkin?
   

Test topshiriqlari.

1. 
   Zaharlilik hayvonlar orasida qanday tarqalgan?
   

A. Hamma sistematik guruhlarda uchraydi. B, Yuqori tuzilgan organizmlarda ko'proq uchraydi. D. Tuban organizmlarda ko‘proq uchraydi. E. A va В javob to‘g‘ri. F. A va D javob to‘g‘ri.

2. 
   Zootoksinlar hayvonlarga nima uchun xizmat qiladi?
   

A. Yirtqichlar hujumidan saqlanish uchun. B. O‘ljasiga hujum qilish uchun. D.Ovqatni hazm qilish uchun. E. A va В javoblar to‘g‘ri. F. A va D javoblar to‘g‘ri.

3. 
   Birlamchi zaharlilar:
   

A. Toksinlarni maxsus a’zolarda ishlab chiqaradi. B.To‘qimalarida zaharli metabolitlarni to‘playdi. D. Zaharlilik turga xos belgi hisoblanadi. E. Birlamchi zaharlilik evolutsiya jarayonida shakllanadi. F. Hamma javoblar bir-birini to‘ldiradi.

4. 
   Ikkilamchi zaharlilar:
   

A. Ekzogen zaharlarni o‘z to'qimalarida akkumulatsiyalaydi. B. Zaharlarini maxsus a’zolarda ishlab chiqaradi. D. Ularning zaharliligi ularni boshqa organizmlar yeganida bilinadi. E. A va D javoblar to'g'ri. F. В va D javoblar to‘g‘ri.

5. 
   Ikkilamchi zaharlilarni ko‘rsating:
   

A. Qoraqurt, chayon. B. Ilonlar. D. Ba’zi hashoratlar, baliqlar, molluskalar. E. A va В javoblar to‘g‘ri. F. A va D javoblar to‘g‘ri.

6. 
   Faol zaharlilar:
   

A. Zahar hosil qiluvchi maxsus a’zoga ega. B. Zaharni o'ljasining tanasiga kirituvchi moslamaga ega. D. O‘z organizmida zaharli metabolitlarni to‘playdi. E. A va В javob to‘g‘ri. F. В va D javob to‘gri.

7. 
   Faol zaharlilar:
   

A. Ularning toksinlari polipeptidlar va litik fermentlar aralashmasi hisoblanadi. В. Ularning zaharlari qon orqali kir- gandagina ta’sir ko‘rsatadi. D. Odatda yirtqichlik bilan hayot ke- chiradi. E. Ularning zahari hazm nayida parchalanib ketadi. F. Hamma javoblar bir-birini to'ldiradi.

8. 
   Nofaol zaharlilar:
   

A. Ularning toksinlari oqsilmas moddalardan iborat. B. Zaharlari hazm nayida tez parchalanmaydi. D. Faqat qon orqali o‘z ta’sirini ko‘rsatadi. E. A va В javoblar to‘g‘ri. F. В va D javoblar to‘g‘ri.

9. 
   Toksinlar nima uchun o’sha zaharli hayvonning o'ziga ta’sir qilmaydi?
   

A. Zahar bezlari o‘ziga xos tuzilishga ega. B. Zahar ingibitor bilan birga ishlab chiqariladi. D. Ularning qonida antitoksinlar mavjud. E. Hamma javoblar noto‘g‘ri. F. Hamma javoblar bir-birini to‘ldiradi.

10. 
    Zaharli hayvonlarni muhofaza qilish choralari:
    

A. Ularni maxsus laboratoriyalarda saqlash va ko'paytirish orqali. B. Tabiiy biogeotsenozlarni saqlash va tikiash orqali. D. Toksinlarni sun’iy sintezlashni yo‘lga qo'yish orqali. E. A va В javoblar to‘g‘ri. F. A, В va D javoblar to‘g‘ri.