2 Тузувчилар


КИСЛОРОДНИНГ ТАБИАТДА АЙЛАНИШИ


Download 0.78 Mb.
Pdf ko'rish
bet22/66
Sana06.04.2023
Hajmi0.78 Mb.
#1334427
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   66
Bog'liq
osimliklar fiziologiyasi

КИСЛОРОДНИНГ ТАБИАТДА АЙЛАНИШИ 
Фотосинтез вақтида ўзлаштиришга хам 1 т углеродга 2,7 т эркин кислород тўғри 
келади. Ўсимликлар хар йили фотосинтезда 175 млрд т. углерод қабул қилиб, шу вақтда 460 
млд т. кислород хавога ажратади. 
Хисоблашларни кўрсатишича хар 3000 йилда ер атмосферасидаги кислород янгиланиб 
туради. Атмосферадаги газ хақидаги кислород миқдори 1,5*10
16
т ни ташкил қилади. Бунинг 
учун ўсимликлар хар йили 2,25*10
11
т сувни қабул қилиб парчалаши зарур. 
Фотосинтез ерда барча жонли процессларни хосил қилувчи атмосферада кислород 2-2,5 
млрд йил аввал етарли миқдорда хосил бўлган.
Атмосферадаги кислород сувни СО
2
ёруғлик тахсирида парчаланишида қадимдан 
хосил бўлганлиги исботланган. Фотосинтез натижасида сув ва СО
2
бирикишидан 
атмосферага эркин кислород ажралади. Бунда СО
2
18
кислород эмас, балки енгил О
2
15 
ажаралади. 
Атмосферадаги кислород 2,3% оғирроқ экан. Фотосинтезда ажралган кислород 
кўринади. Кислородни атмосферада оғирлаштирувчи процесс бўлиб, у фотосинтез вақтида 
ажраган кислородни хам оғир формага олиб келади. 
А.П.Виноградов фикрича атмосферадаги кислород ўсимликларнинг фотосинтези 
натижасида хосил бўлади ва у атмосферанинг юқори оғир кислородли қаватидан ўтади. СО
2
нинг унда фаолият нурлар тахсирида фотодиссацияларига учрайди. Енгил кислородни 
бириктириб олиш органик моддалар оксидланганда ва организмлар нафас олганда боради. 
Шу билан биргаликда СО
2
қисман ўзгариши мумкин, бунда изотопла алмашинади. 
Шундай қилиб, кислороднинг изотопларини миқдорини атмосферада ўзгаришига олиб 
келади. 
САВОЛЛАР 
1. Хлоропластнинг вазифаси нима? 
2. Хлоропластнинг химиявий таркиби қандай? 


29 
3. Пигментлар фотосинтез жараёнида қандай ролp ўйнайди? 
4. Хлоропласти қандай физикавий ва химиявий хусусиятларга эга? 

Download 0.78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   66




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling