20 Маъруза: Рискларни бошқариш

20 Маъруза: Рискларни бошқариш

20 - Маъруза: Рискларни бошқариш

ХУДОЙҚУЛОВ ЗАРИФ ТЎРАҚУЛОВИЧ

КРИПТОЛОГИЯ кафедраси мудири, PhD.
Д бино, 2-қават, 201-хона, [e-mail]
Телеграм канал: @CybersecurityCourse

Риск нима?

• 
  Риск бу – белгиланган шароитларда таҳдиднинг манбаларга потенциал зарар этказилишини кутиш.
  
• 
  Бундан ташқари, рискни қуйидагича тушуниш мумкин:
  
  • 
    Риск бу – ички ёки ташқи мажбуриятлар натижасида таҳдид ёки ҳодисаларни юзага келиши, йўқотилиши ёки бошқа салбий таъсир кўрсатиши мумкин бўлган воқеа.
    
  • 
    Риск бу – манбага зарар келтирадиган ички ёки ташқи заифлик таъсирида таҳдид қилиш эҳтимоли.
    
  • 
    Риск бу – воқеа содир бўлиши эҳтимоли ва ушбу ҳодисанинг ахборот технологиялари активларига таъсири.
    

Риск нима?

• 
  Риск, таҳдид, заифлик ва таъсир ўртасидаги боғланиш қуйидагича:
  
• 
  РИСК = Таҳдид × Заифлик × Таъсир
  
• 
  Ҳодисанинг ахборот активига таъсири бу – активдаги ёки манфаатдор томонлар учун активнинг қийматидаги заифликнинг натижаси. АТ риски қуйидагича кенгайтирилиши мумкин:
  
• 
  РИСК = Таҳдид × Заифлик × Актив қиймати
  
• 
  Риск қуйидаги икки факторнинг мужассамлашганидир:
  
  • 
    зарарли ҳодисани юзага келиш эҳтимоли ва;
    
  • 
    зарарли ҳодисанинг оқибатлари.
    

Рискнинг даражалари

• 
  Рисклар тизимда кутилаётган таъсирига боғлиқ ҳолда турли сатҳларда гуруҳланади.
  
• 
  Рискларнинг таъсир даражаси активнинг ва таъсир қилган ресурслар қиймати ва зарарнинг жиддийлигига боғлиқ бўлади.
  

Риск даражаси	Ҳаракати
Юқори	Рискларга қарши зудликда чора кўриш зарур; Рискни етарлиича паст даражагача тушириш учун назоратлаш воситаларини аниқлаш ва ўрнатиш керак.
Ўрта	Зидлик билан чора кўриш талаб этилмасада, қисқа вақтда қарши ҳаракатларни қўллаш зарур; Рискни етарлиича паст даражагача тушириш учун имкони борича назоратни амалга ошириш керак.
Қуйи	Риск таъсирини камайтириш учун профилатика чораларини кўриш зарур.