2018 yil bitiruv malakaviy ishi

O`zbekiston Respublikasi 2017 yil Makroiqtisodiy ko’rsatkichlari.
1.4-jadval 
Ko’rsatkichlar 
Millard.so’m 
2016 yil yanvar- sentabrga 
nisbatan foiz hisobida 
Yalpi ichki maxsulot 
170074,8 
105,3 
Iste’mol narxlari indeksi 
(2016 yilning dekabr oyiga 
nisbatan,foizda) 
X 
107,8 
Sanoat maxsulotlari 
99060,5 
105,6 
Istemol tovarlari 
41139,3 
105,0 
Qishloq,o’rmon 
va 
baliq 
xo’jaligi 
mahsulot 
(xizmat)lari 
46194,3 
103,5 
Asosiy kapitalga kiritilgan 
investitsiyalar 
39536,1 
101,0 
Qurilish ishlari 
25176,2 
105,3 
Yuk aylanmasi (tn-km) 
65568,2 
102,8 
Yo’lovchi 
aylanmasi(million.pass-km) 
83288,5 
104,9 
Chakana savdo Tovar
Aylanmasi 
76358,1 
104,3 
Xizmatlar jami 
77250,8 
106,9 
Tashqi savdo aylanmasi 
(million AQSH doll) 
19951,5 
116,7 
Eksport 
10359,6 
125,7 
Import 
9591,9 
108,4 
Sal’do(+,-) 
767,7 
X 
Manba:O’zbekiston 
Respublikasi Davlat statistika qo’mitasi. O’zbekiston Respublikasining statistic
axborotnomasi. 2018 – yil 8 yanvar. 
YaIM ning tarmoqlar bo’yicha tarkibi Respublika bo’yicha YaIMni 
shakllantirishda 
Toshkent 
shahri 
15,5 
foizli 
ulush 
bilan 
yetakchilik 
qilmoqda,Toshkent va Samarqand viloyatlari mos ravishda 10,8 foiz va 7,4 foiz 

---

ko’rsatkichi bilan keyingi o’rinlarni egallashgan .YaIM ning eng kam ulushi 
Sirdaryo viloyati ( 2 foiz),Jizzax viloyatida  
(2,3 foiz), Xorazm viloyatida (3,3 foiz) va Qoraqalpog’iston Respublikasida ham 
(3,3 foiz) kuzatiladi.(1.1- diagramma) 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 2017 yilda O`zbekiston Respublikasi YaIM ning tarmoqlar bo’yicha tarkibi 
1.1-diagramma
 
Manba: “O’zbekistonda Yalpi hududiy mahsulot ko’rsatkichlari” 2018- yil 8yanvar 
Shuningdek, Tadirkorlikning butun dunyo bo’ylab tashkil etilishi reytingida 
O’zbekiston biznes yuritish indeksi bo’yicha 2015 yilda 42 – o’rinni egallagan 
bo’lsa, 2018-2019- yillarda bu ko’rsatkich 1- 10- o’rinni egallashi bashorat 
2
2,3
3,3
3,3
4,2
4,3
4,9
4,9
5,8
6,7
7
7,4
15,5
0
5
10
15
20
Sirdaryo
Jizzax
Xorazm
Qoraqalpogiston
Namangan
Surxondaryo
Buxoro
Navoiy
Andijon
Farg'ona
Qashqadaryo
Samarqand
Toshkent
YaIM
YaIM

---

qilingan. Protsedura bo’yicha 2015- yilda 5 – o’rinni egallagan bo’lsa 2017- 2018
yillarda 2- chi o’rinni egallashi aytilgan. Tadbirkorlik faoliyatini tashkil etish 65 
kun vaqt talab qilgan bo`lsa, 2018-2019 yillarda 1 kunni talab etishiga erishish 
rejalashtirilgan.Buni 1.3 – rasmda ko’rishingiz mumkin. 
1.3 – rasm 
Manba: O’zbekiston matbuot va axborot agentligi (www.api.uz) .2016 yil. 
Bundan tashqari, Shavkat Mirziyoyev tomonidan 2018 – yil mamlakatimiz 
taraqqiyoti uchun muhim yil sifatida belgilanib, o’ziga xos nom berildi. “Faol 
tadbirkorlik, innovatsion g’oyalar va texnologiyalarni qo’llab-quvvatlash” yili deb 
e’lon qilindi. Bu esa yurtimizda tadbirkorlik faoliyatini yanada rivojlantirish, 
mamlakatimiz reytingini dunyo reytingida yuqori o’rinlarni egallashini, yoshlarni 
biznes va tadbirkorlikka jalb etishga katta sabab bo’ldi desam adashmayman. 
Shuningdek, 2017 yilda Jahon banki va Xalqaro moliyaviy korporatsiya tomonidan 
qabul qilingan “DoingBusiness - 2018” reytingida O’zbekiston 74 - o’rinni 
egallab, bir yil avvalgi ko’rsatkichdan 13 pog’ona yuqorilagan.10 ta indikatorning 
yarmida sezilarli o’sish qayd etilgani reytingda ko’tarilishiga asosiy sababchi 
bo’ldi (1.5 - jadval). 
 
 
 

---

1.5 - jadval 
Manba: xabar.uz “jahon bankining “biznesni yuritish” reytingi

---

Jadvalda ko’rib turganimizdek, reytingi ko’tarilgan indikatorlarning 
ko’pchikigida tadbirkorlik faoliyatida turli aralashuvlar va byurokratiya ta’siring 
nisbatan kamayishi, ya’ni, avtomatlashtirilgan tizimlarning yo’lga qo’yilishi 
o’zining ijobiy ta’sirini ko’rsatgan.
Jumladan, 2017-yilning 1- aprelidan tadbirkorlik sub’yektlarini ro’yxatdan 
o’tkazish va hisobga qo’yishning avtomatlashtirilgan tizimni joriy etilgani, 
Yurtimizning jahonda biznesni ro’yxatdan o’tkazish indikatori bo’yicha dunyoda 
11- o’rniga ko’tarib olishda muhim rol o’ynadi. Bu tartib tadbirkolarga qisqa 
vaqtda internet orqali yoki “yagona darcha” markazlari orqali ro’yxatdan o’tish 
imkonini beradi.
Agarda tadbirkorlarga ko’proq qulayliklar yaratilsa, ularga ko’proq erkinlik 
berilsa, natijalar uzoq kuttirmaydi. Ammo o’zgarishlar qilinmasa, nisbatan past 
ko’rsatkichlar saqlanib qolaveradi. Bunga misol tariqasida Xalqaro tijorat 168- 
o’rin, qurilishga ruxsatnoma olish 135 – o’rin kabi kabi ko’rsatkichlarni 
aytishimiz mumkin.
Shavkat Mirziyoyev tadbirkorlik faoliyatida duch kelinayotgan to`siqlar 
to`g`risida quyidagi fikrlarni bildirdi
14
: “Yurtimizda tadbirkorlik nima uchun 
kutilgan darajada rivojlanmayapti? Chunki bu soha vakillarini asossiz ravishda 
tekshirish holatlari ko’p. Ochig’ini aytganda, tadbirkorlikning erkin rivojlanishiga 
o’zimiz - davlat idoralari yo’l qo’ymaymiz. Hech kimga kerak bo’lmagan tartib 
taomillar hamon saqlanib qolmoqda, joylarda ko’pgina amaldorlar faqat o’z 
shaxsiy manfaatini o’ylab ish ko’rmoqda”. 
Tadbirkorlar uchun qabul qilingan qonunlar oson bo’lsa ular qonunni 
buzishmaydi va hech qanday tekshiruv organlaridan qo’rqmaydi. Ammo bizda 
qonunlar o’sha tekshiruvchi organlar tomonidan yoziladi. Oliy Majlis deputatlari 
esa asosan tayyor qonunni tasdiqlab beradi. Shuning uchun, Oliy Majlis 
deputatlarining qonun tayyorlashdagi professional rolini oshirish zarur, ayniqsa 
budjet siyosati, soliq ma’muriyati hamda tekshiruvchi organlar faoliyatiga doir 
14
Uza.uz O’zbekisto milliy axborot agentligi. “O’zbekiston Respublikasi Prizidenti Shavkat Mirziyoyevning Oliy 
Majlisdagi murojatnomasi. 22.12.2017 yil. 

---

qonunchilikda deputatlar haqiqatda qonunlar ustida qattiq ishlashi lozim. Qabul 
qilinajak davlat dasturida ushbu yo’nalishda keskin choralar ko’rilmasa, 
Prizidentimiz tomonidan belgilangan vazifalarni sifatli va to’laqonli amalga oshirib 
bo’lmaydi. Shu sababli mutasaddi rahbarlar bu fikrlarga bee’tibor bo’lmasliklari 
kerak.