3- мавзу: операцион тизимлар, уларнинг турлари

Биринчи пакетли ишлов бериш тизимлари юзага келди, бу тизимларда дастурларни ишга тушириш кетма-кетлигини автоматлаштирилди ва шу билан бирга процессор юкланиш коэффициенти ошди. Пакетли ишлов бериш тизимларини замонавий ОТ ларининг биринчи вариантлари дейиш мумкин, чунки улар ҳисоблаш тизимини бошқаришга мўлжалланган биринчи тизимли дастурлар эди.

• 
  Биринчи пакетли ишлов бериш тизимлари юзага келди, бу тизимларда дастурларни ишга тушириш кетма-кетлигини автоматлаштирилди ва шу билан бирга процессор юкланиш коэффициенти ошди. Пакетли ишлов бериш тизимларини замонавий ОТ ларининг биринчи вариантлари дейиш мумкин, чунки улар ҳисоблаш тизимини бошқаришга мўлжалланган биринчи тизимли дастурлар эди.
  
• 
  Пакетли ишлов бериш тизимларини амалга оширишда, тўсиқларни бошқариш форматллашган тили ишлаб чиқилди, унинг ёрдамида дастурчи тизимга ва операторга ҳисоблаш машинасида қайси ишни бажармоқчи эканлиги ҳақида маълумот беради. Бир нечта топшириқлар мажмуаси, қоида бўйича перфокарталар “колода”си кўринишида бўлиб топшириқлар пакети номини олди.
  

УЧИНЧИ ДАВР (1965-1980 ЙИЛЛАР)

• 
  Бу вақтда, техник базада қуйидаги ўзгаришлар юз берди: алоҳида ярим ўтказгич элементлардан (транзистор типидаги) интеграл микросхемаларга ўтилди, бу эса янги учинчи авлодга, янги имкониятлар яратди.
  
• 
  Бу даврнинг ўзига хос хусусиятларидан бири, интеграл микросхемаларда яратилган биринчи дастурий-мутаносиб машиналардир, яъни IBM/360 машиналари намунасидир.
  

Дастурий мутаносиблик ОТ ларнинг ҳам мутаносиблигини талаб қилди. Бундай операцион тизимлар ҳам катта компьютерда ҳам, кичик ҳисоблаш тизимларида ҳам, турли периферик қурилмаларнинг кам сони ва кўп сони билан ҳам, тижорат соҳасида ҳам, илмий-тадқиқот соҳаларида ҳам ишлай олиши керак бўлди.

• 
  Дастурий мутаносиблик ОТ ларнинг ҳам мутаносиблигини талаб қилди. Бундай операцион тизимлар ҳам катта компьютерда ҳам, кичик ҳисоблаш тизимларида ҳам, турли периферик қурилмаларнинг кам сони ва кўп сони билан ҳам, тижорат соҳасида ҳам, илмий-тадқиқот соҳаларида ҳам ишлай олиши керак бўлди.
  
• 
  Операцион тизимнинг ҳар бир янги версиясида бирор хатолар тузатилиб, янги юзага келди. Кўпгина муаммоллар ва жуда катта ўлчамга қарамасдан ОС/360 ва унга ўхшаш 3-чи авлод операцион тизимлари ҳақиқатдан ҳам истемолчиларнинг кўпгина талабларини қондирдилар. Бу авлоднинг энг катта эришган ютуқларидан бири мултидастурлашни амалга оширишдир.