3 – Мавзу Янги ва энг янги давр фалсафаси

Постпозитивизмнинг умумий тушунчаси ва асосий масалалари

---

82
Фальсификация масаласи (илмий назариядан, унда бир ёки бир неча 
тў\ри бўлмаган, нотў\ри бўлиб чиққан далилларни топганда воз 
кечиш керакми?)
Илмий назарияларнинг ҳақиқатга яқинлиги муаммоси (илмий 
назариянинг ҳақиқийлигини текшириш мезонлари қандай?
Рационаллик муаммоси (фанда рационаллик нима?)
Фан назариясида ўлчов муаммоси (илмий назариянинг ўлчови, қайси 
мезонлар билан қариндошликни аниқлаш муаммоси.)
Тушуниш муаммоси, зиддиятли назарияларнинг умумий нуқталарини 
топиш.
Постпозитивистларни қизиқтирувчи асосий саволлар:
Янги назария қандай пайдо бўлади?
У қандай тан олинади?
Илмий назарияларнинг ўхшашлари ва рақобатдошларининг конкуренциядаги 
солиштириш мезони қандай?
Муқобил назариялар тарафдорлари ўртасида тушунишлар бўлиши мумкинми?

---

83
Ноклассик фалсафа ҳақида умумий тушунча, унинг немис классик фалсафасига алоқаси
Ноклассик фалсафанинг мақсади –
янги методлар (худди материалистлар
ва позитивистлар каби) билан эмас,
балки эскилари билан немис классик
фалсафасини, айниқса Гегелни танқид
қилишга ҳаракат қилади. Ноклассик
фалсафа вакиллари дунѐни “классиклар”
каби идеализм, лекин эски, Гегелгача
ва классик давргача фалсафа нуқтаи
назаридан тушунтиришга ва эски,
классик давргача ўз қарашлари
доирасида янги, оригинал ѐндашув 
топишга ҳаракат қилишди.
Асосий йўналишлари:
Иррационализм
(Шопенгауэр)
Ҳаѐт фалсафаси
(Ницше, Дильтей)
Немис классик фалсафаси
(Кант, Фихте, Шеллинг ва айниқса,
Гегель ижоди) дунѐ фалсафаси
ривожига катта хисса қўшди ва 
ўз даври учун борлиқ, билиш ва
бошқа фалсафий муаммоларни 
идеализм нуқтаи назаридан
максимал равишда тўлиқ
тушунтириб берди.
Немис классик фалсафаси
танқид йўналишлари
(19-
асрнинг иккинчи ярми )
“сўлдан” танқид
Л.Фейербах
“ўнгдан” танқид
ноклассик фалсафа
намоѐндалари

---

84