3. arpaning o’sishi, rivojlanishi va hosildorligiga ekish me’yorlari va chuqurliklariining ta’siri doc
Ekish me’yorlarining kuzgi arpa navlari hosildorligiga ta’siri, s/ga
Download 410.25 Kb. Pdf ko'rish
|
arpaning osishi rivojlanishi va hosildorligiga ekish meyorlari va chuqurliklariining tasiri
- Bu sahifa navigatsiya:
- Donning fizikaviy sifat ko’rsatkichlari.
- 3.12-jadval
|
Ekish me’yorlarining kuzgi arpa navlari hosildorligiga ta’siri, s/ga
(2013-2014 yy) Navlar
Ekish me’yori, mln urug’/ga Yillar
O’rtacha Qo’shimcha hosil 2013 2014
s/ga %
2,5 40,3
38,3 39,3
- 100
3,5 48,0
47,0 47,5
8,2 120,86
4,5 55,2
53,0 54,1
14,8 137,66
5,5 52,0
55,2 53,6
14,3 136,39
Temur 2,5
39,4 36,2
37,8 - 100 3,5 46,0
46,4 46,2
8,4 122,22
4,5 53,4
50,4 51,9
14,1 137,30
5,5 50,1
51,3 50,7
12,9 134,13
Umumiy bo’yicha: EKIF 05 = 3,94 s 3,66 s
Nav bo’yicha (A omil): EKIF
05 =
1,97 s 1,86 s
Ekish me’yori bo’yicha (B omil): EKIF 05 =
2,79 s 2,82 s
Tajriba aniqligi: P = 2,8 %
3,6 %
Tajribalarimizda kuzgi arpaning Mavlono va Temur navlarini ekish me’yorini gektariga 2,5 mln dan 4,5 mln gacha oshirganda hosildorlik navlarga muvofiq 47,5; 54,1 va 46,2; 51,9 sentnerni tashkil qildi yoki don hosili navlarga PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com 57 muvofiq holda gektariga 8,2-14,8 va 8,4-14,1 sentner ko’paydi. Ekish me’yorini gektariga 5,5 mln ga oshirilganda don hosili oshishida ishonarli farq kuzatilmadi (3.11-jadval). Shunday qilib, Samarqand viloyatida kuzgi arpaning Mavlono va Temur navlarini maqbul ekish me’yori gektariga 4,5 mln unuvchan urug’ ekanligi aniqlandi va yuqori hosil olishni ta’minladi.
sifatiga ta’sirini ko’pgina tadqiqotchilarning ta’kidlashicha, maqbul me’yorlarda ekilganda arpadan yuqori hosil olinib, donining fizik ko’rsatkichlari: natura og’irligi, 1000 dona don massasi yuqori bo’ladi (G’aybullayev, Hayitboyev, Katkova, 1991). Donning fizik sifat ko’rsatkichlaridan biri hisoblangan 1000 dona don massasi donning kattaligi va to’laligini ko’rsatadi. Bu ko’rsatkich o’sish sharoitiga, navga, donning boshoqda joylashish o’rniga bog’liq holda o’zgaradi. 1000 dona don massasi donning sifat ko’rsatkichi bo’lib qolmasdan, arpaning o’sish sharoitini ham ma’lum darajada ifodalaydi. Don qurg’oqchil issiq sharoitda shakllanganda 1000 dona don massasi kam bo’ladi, ammo tarkibidagi oqsil miqdori yuqori bo’ladi (Sh.X.Oripov, 2006). Hamma agrotexnik tadbirlar hosildorlikni oshirishga qaratilgan bo’lib, yirik don shakllanishga imkon tug’diradi. Noqulay omillar – yotib qolish, kasalliklar va zararkunandalar bilan zararlanish 1000 dona don massasi pasaytiradi (Amanov, Urinbaev, 1983). Ekish me’yorlari ham 1000 dona don massasiga ta’sir ko’rsatdi. Tajribalarimizda ekish meyorlarining orta borishi bilan 1000 dona don massasi ortib bordi. Mavlono navida ekish me’yorini gektariga 2,5 mln urug’dan 5,5 mln ga oshirganda 1000 dona don massasi 1,6 g ko’paydi. Bunday qonuniyat Temur navida ham kuzatildi (3.12-jadval). Donning naturasi - hajm birligidagi massasidir. Donning solishtirma og’irligi qancha yuqori bo’lsa va ma’lum hajmga qancha ko’p don joylashsa natura ham shuncha yuqori bo’ladi. Donning naturasiga donning shakli, to’laligi, yuzasi, don PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com 58 massasining zichligi ta’sir qiladi. Dondan unning chiqishi ham ma’lum darajada naturasiga bog’liq. 3.12-jadval Download 410.25 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|