3.9-jadval
Arpa navlarining fotosintez sof mahsuldorligi, g/m
2
x sutka (2013-2014 yy)
Ekish
me’yori, mln
urug’/ga
Rivojlanish fazalari
O’rtacha
vegetasiya
davrida
tupla-
nish
naycha-
lash
boshoq-
lash
gullash
sut
pishish
mum
pishish
Mavlono
2,5
-
4,70
3,82
6,83
4,51
3,10
4,59
3,5
-
4,65
3,70
4,76
4,01
2,23
3,87
4,5
-
4,57
3,51
4,25
3,81
2,00
3,63
5,5
-
3,41
3,30
3,91
3,52
1,82
3,19
Temur
2,5
-
4,50
3,69
6,62
4,44
2,97
4,44
3,5
-
4,42
3,56
4,51
3,90
2,10
3,69
4,5
-
4,34
3,34
4,01
3,62
1,82
3,42
5,5
-
3,20
3,13
3,52
3,40
1,65
2,98
Gullash fazasida eng yuqori fotosintez sof mahsudorligi ekish me’yori 2,5
mln bo’lganda navlarga muvofiq holda 6,83; 6,62 va 3,5 mln bo’lganda esa
muvofiq holda 4,76; 4,51 g/m
2
x sutka bo’lishi kuzatildi. Ekish me’yorini gektariga
4,5 va 5,5 mln ga oshirish fotosintez sof mahsuldorlikning kamayishiga olib keldi.
Keyingi rivojlanish fazasida sut, mum pishishda fotosintez sof mahsuldorligi
kamayib bordi.
Tajribalarimizda fotosintez sof mahsuldorligi kuzgi arpani o’suv davrida
4,59 dan 2,98 g/m
2
x sutkaga o’zgardi.
3.3. Arpa navlarining hosil strukturasi, hosildorligi va hosil sifatiga
ekish me’yorlarining ta’siri
Hosil strukturasi. Arpa hosilining asosiy ko’rsatgichlaridan biri boshoqdagi
boshoqchalar va undagi mavjud donlarning sonidir. Arpa boshog’idagi donlar soni
o’simlikning nam bilan ta’minlanishiga, mineral oziqlanishiga, yorug’likka,
haroratga, yirik urug’larning ekilishiga, ekish muddatlari va me’yorlarga,
ekinzorning begona o’tlardan tozalanishiga, navning biologik xususiyatlariga
bog’liq bo’ladi.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
55
Tuplanish naychalash yoki boshoqning shakllanishi davrida namlik yoki
oziq elementlarining yetishmasligi boshoqchalar va boshoqdagi donlar sonini
kamaytiradi. Bu ko’rsatgichga ekish me’yorlari ham ta’sir ko’rsatadi.
Arpa o’simligi oziqlanish maydonining (ekish me’yorining kamayishi) oshib
borishi bilan boshoqdagi don sonining ko’payishi, aksincha ekish me’yorining
ortishi (oziqlanish maydonini kamayishi) boshoqdagi boshoqchalar, boshoqdagi va
boshoqchadagi donlar sonining kamayishiga olib keladi. Boshoqdagi va
boshoqchadagi don hamda boshoqdagi boshoqchalar sonini ekish me’yorlarining
oshib borishi bilan kamayishi boshqa tajribalarida ham aniqlangan.
Bizning tajribalarimizda arpaning Mavlono va Temur navlarida ekish
me’yorlari gektariga 2,5 mln dan 5,5 mln gacha oshib borishi bilan boshoq
uzunligi, boshoqchalar va boshoqchalardagi donlar soni kamayib bordi. Hamma
ekish me’yorlarida Mavlono navining boshoqlarining uzunligi Temur naviga
nisbatan uzun ekanligi aniqlandi (3.10-jadval).
3.10-jadval
Do'stlaringiz bilan baham: |