3-ma`ruza: Kasb tanlash va kasbiy shakllanishning psixologik jihati. Shaxning kasbiy etikasi va individual xususiyatlar. Reja

А. Qo'zg'alish va tormozlanish kuchi bo'yicha.
В. Og'ir, vazminligiga ko 'rа.
С. Xatti-hаrаkаtсhаnligigа ko 'rа.
Yuqoridagi aytib o'tilgan sifatlarga asoslanib I.P.Pavlov oliy nеrv faoliyatining asosiy turini ajratadi. Ular Gippograt temperament turlariga mos keladi.
1 Kuchli og'lr, vazmin emas (qo'zg'lish tormozlanishdan ustuvor) tez qo'zg'luvchan tur bu xolerik turga xos.
2. Kuchli, og'ir, vazmin, xarakatchan tur. Jonli tur - sangvenik turiga xos.
З. Kuchli, og'ir, vazmin, bosiq, sekin xarakatlanuvchan. Flegmatik turga xos.
4. Kuchsiz tur. Melanxolig turga xos.
Shunday qilib I.P.Pavlov ta'limotiga asosan oliy nеrv faoliyatining inson
xatti-harakatida nаmоуоn bо 'ladigan individual xususiyatdir.
Temperament turlarining psixologik xarakteristikasi.
1. Sangvinik.Yuqori reaktivlik, besabab xoxolab kulishlik, arzimagan narsa qattiq jahlini chiharishi kuzatiladi. Barcha narsaga faollik va intilish bilan munosabat bildiradi. Uning yuzidan kayfiyatini bilish mumkin. Diqqatni tez to'playdi. Xis tuyg'uga beriladi. Past ovoz, past yorug'lik qo'zg'tuvchilarini ilg'amaydi. Juda harakatchan faol uzoq vaqt ishlab charchamasligi mumkin, ishiga ishtiyoq bilan kirishadi. Tartib-intizomli. Tez harakat qiladi, tez gapiradi, fikrlar tezligi juda yuqori. Odamlar bilan juda tez kirishadi. Vaziyatga tez ko`nikadi. Tez ishga kirishishi va tez sovushi mumkin. Bir yo'nalishda uzoq vaqt ishlay olmaydi. Va'da berib ba'zan bajara olmasligi mumkin. Yig'lab turib kulib yuborishi mumkin.
2. Xolerik.Yuqori reaktivlik va faollikdan yuqori. Shuning uchun kutilmaganda portlovchi, qiziqqon, betoqat, egiluvchan emas, kuchli qat'iylik emas. Kuchli qat`iylik mavjud emas. Diqqatning kuchishida qiyinchiliklar mavjud. Yuqori tezlikda psixik tempga ega. Tez qo'zg'luvchan. U mimikada ifodalanadi. Qat'iy, tez, insonlarga nisbatan intiluvchan.
З. Flegmatik.Kuchsiz emmotsionallik, kuldirish, jahlini chiharish, hafa qilish qiyin. Qashshoq mimikaga ega; harakatlari ifodasiz, ishchan. Faollik ustuvor, sabr­-bardoshli. O'-z-o'zini boshhara oladi, nutqi sekin diqqatini sekin to'playdi. Bir ishdan ikkinchi isga sekin o`tadi. Yangi ish, vaziyatga sekin ko`nikadi. Ish boshlasa qat`iy va bir yo`nalishda ish qiladi.