3-mavzu. Agrosanoat majmuasining mohiyati, tarkibi va vazifalari

3.1-jadval. 2019 — 2021 yillarda qishloq xo‘jaligi mahsulotlarining asosiy turlarini ishlab chiqarish va qayta ishlashning
PROGNOZ KO‘RSATKIChLARI

Т/р	Mahsulot turlari	Ishlab chiqarish					Qayta ishlashga
		2018 й. (amalda)	2019 y.	2020 y.	2021 y.	2021 й.  2018 y., %	2018 й. (amalda)	2019 й.	2020 й.	2021 й.	2021 й.  2018 y., %
1	Meva-sabzavot-jami	16 153,3	16 628	17 167,1	17 765,6	110,0	2 131,5	2 692	3 177,2	3 922,6	184,0
1.1.	Sabzavot	9 760,3	10 053,1	10 374,8	10 727,6	109,9	1 170,7	1 489,6	1 740,6	2 166,9	185,1
	pomidor	2 284,2	2 352,2	2 427,0	2 509,0	109,8	280,4	356,9	417,2	519,5	185,2
	bodring	857,1	883,8	913,1	945,1	110,3	128,3	164,3	193,0	241,4	188,1
	piyoz	1 464,5	1 507,4	1 554,7	1 606,5	109,7	134,3	169,9	197,5	244,9	182,3
	sarimsoq piyoz	254,9	263,6	273,2	283,6	111,2	28,8	37,8	45,2	54,3	188,5
	sabzi	2 185,1	2 251,9	2 325,1	2 405,4	110,1	292,2	373,1	437,1	545,4	186,6
	karam	743,4	764,4	787,6	813,0	109,4	154,6	195,5	227,1	281,4	182,0
	ko‘katlar	633,7	654,2	677	701,1	110,6	46,5	60,7	72,4	91,7	197,0
	boshqalar	1 337,4	1 375,6	1 417,6	1 463,8	109,4	105,4	131,5	151,1	188,4	178,7
1.2.	Meva	2 706,2	2 771,1	2 857,1	2 957,1	109,3	516,1	651,6	771,2	938,8	181,9
	olma	1 130,3	1 157,5	1 193,5	1 235,4	109,3	175,2	221,3	262	319,0	182,1
	nok	98,4	101,1	104,5	108,5	110,2	29,9	38,7	46,9	58,0	194,1
	gilos	172	176,8	183,0	190,1	110,5	39,7	49,1	57,1	68,5	172,7
	o‘rik	493,8	506,8	523,6	543	110,0	105	133,7	159,3	195	185,7
	shaftoli	161,9	167	173,4	180,6	111,6	98,1	125,0	149,2	182,8	186,4
	yong‘oq	59,8	61,5	63,7	66,3	110,8	12,8	14,8	16,2	18,5	144,6
	xurmo	84,0	87,2	91,9	97,1	115,6	8,4	11,1	13,4	16,7	198,4
	anor	60,1	62,5	65,5	68,8	114,4	14,5	18,8	22,8	28,2	194,5
	boshqalar	505,7	512,2	521,7	533,6	105,5	45,3	53,8	60,5	70,5	155,4
1.3.	Poliz	1 837	1 893,9	1 958,3	2 028,8	110,4	3	3,5	4,1	4,9	164,4
	qovun	635,6	655,8	678,1	703,5	110,7	1	1,2	1,4	1,7	166,4
	tarvuz	903,8	930,8	961,5	995,2	110,1	1,5	1,7	2	2,3	157,6
	qovoq	297,6	307,3	318,8	330,2	110,9	0,5	0,6	0,7	0,9	180,6
1.4.	Dukkakli	260	276,6	295,2	315,0	121,1	107,8	133,7	151,2	188,7	174,9
	mosh	134,9	143,6	153,2	160,6	119,0	72,1	89,5	101,2	128,2	177,7
	loviya	99,1	105,4	112,8	124,2	125,4	20,6	25,5	28,9	37,0	179,8
	no‘xat	26	27,7	29,2	30,2	116,0	15,1	18,7	21,2	23,4	155,1
1.5.	Uzum	1 589,8	1 632,7	1 681,7	1 737,2	109,3	333,9	413,6	510,1	623,3	186,7
2	Go‘sht (so‘yilgan vaznda)	1 409,7	1 503,2	1 614,9	1 747,4	124,0	274,2	376,2	439,5	507,6	185,1
	mol go‘shti	1 053,6	1 123	1 206	1 304,4	123,8	204,9	281	328,2	376,9	183,9
	qo‘y go‘shti	235	250,1	268,1	289,6	123,2	45,7	62,6	73,0	81,1	177,5
	parranda go‘shti	121,1	130,1	140,8	153,4	126,7	23,6	32,6	38,3	44,6	189,2
3	Sut	10 466,4	10 994,4	11 579,7	12 231,1	116,9	1 485	1 860	2 418	3 264,3	219,8
4	Baliq	91,0	141,8	184,4	219,3	241,0	8,2	14,5	20,3	26,3	321,4%

3.2. Qishloq xo‘jaligining tarmoqlari o‘rtasidagi ishlab chiqarish va iqtisodiy munosabatlar

Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishining asosiy bosqichlari. Agrosanoat ishlab chiqarishida o‘zaro bog‘liq besh bosqich ajratilgan:

• 
  butun qishloq xo‘jaligi tizimida ishlab chiqarish vositalarini ishlab chiqarish;
  
• 
  qishloq xo‘jaligi mahsulotlari;
  
• 
  qishloq xo‘jaligi xom ashyosidan tayyorlangan xalq iste‘moli mollari ishlab chiqarish;
  
• 
  ko‘paytirish siklining barcha bosqichlarini ishlab chiqarish va texnik va texnologik ta’minlash;
  
• 
  tayyor mahsulotlarni sotish.
  

Ayrim tarmoqlarni agrosanoat majmuasiga kiritish juda qiyin masala, chunki faqat ba’zi sanoat tarmoqlari aniq qishloq xo‘jaligiga ega. Aksariyat sanoat tarmoqlari qisman qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini ishlab chiqaradi.
Agrosanoat kompleksini yaxlit bir mahsulot sifatida tavsiflab, shuni ta’kidlash kerakki, qishloq xo‘jaligi doimo sanoat, qurilish, transport, savdo va xalq xo‘jaligining boshqa tarmoqlari bilan chambarchas bog‘liq bo‘lgan. Ammo "agrosanoat kompleksi" tushunchasi yetmishinchi yillarning o‘rtalarida muomalaga kirdi. Uning yaratilishi qishloq xo‘jaligining va u bilan bog‘liq sanoatning yagona takror ishlab chiqarish jarayoniga birlashtirilgan aloqalari va o‘zaro aloqalarining sifat jihatidan yangi darajasini anglatadi.
Agrosanoat majmuasini shakllantirish uchun asos agrosanoat integratsiyasi hisoblanadi. Bu ishlab chiqarish aloqalarini mustahkamlash va qishloq xo‘jaligini qishloq xo‘jaligiga xizmat ko‘rsatuvchi va uning mahsulotini iste‘molchiga etkazish bilan shug‘ullanadigan boshqa tarmoqlar bilan organik bog‘lash jarayonidir.
Agrosanoat integratsiyasi ishlab chiqaruvchi kuchlarning rivojlanishi, ijtimoiy mehnat taqsimotining chuqurlashishi natijasidir. Shu asosda qishloq xo‘jaligining tarmoqlararo aloqalari yanada yaqinlashmoqda. Undan ishlab chiqarish, texnik, agrokimyoviy xizmatlar, melioratsiya, veterinariya xizmatlari va boshqalar kabi maxsus korxonalar va sohalarga berilgan bir qator funksiyalar ajratilgan. Agrosanoat majmuasining boshqa tarmoqlari bilan mahsulotlarni sotish va qayta ishlash sohasida qishloq xo‘jaligi aloqalari tobora mustahkamlanmoqda.