3-мавзу. Брендни тайёрлов босқичи

3.2. Брендни позициялашнинг асосий йўналишлари
Юқори Паст
Рақобат ичидаги позиция Паст

Ўсиш учун йўналтириш	Янгилик яратиш учун инвестициялаш
Келаётган даромадни ушлаб туриш	Маҳсулотга керакли бўлган воситаларни излаш

Маҳсулот
Кўркамлиги
Юқори
Стратегия тушунчаси - ўйлаган мақсадга эришиш учун бўлган йўл бўлиб, уни 5П орқали ифода этиш мумкин:

• 
  Стратегия – режа асосда иш юритиш (план действии);
  
• 
  Стратегия – рақобатчилардан ҳимояланиб тадбирлар ўтказиш (прикрытие);
  
• 
  Стратегия – тартибли амалиёт (порядок);
  
• 
  Стратегия – атроф-муҳитга кўникиб жойлашиш (позиция);
  
• 
  Стратегия – переспектива, интилияптган йўлни аниқ кўзлаб, унга интилиш.
  

Матрица кўринишидаги маҳсулотнинг рақобатчилари ва унинг имтиёзларини даражасини уш бу схемада кўриш мумкин.

3.3. Рақобатчиларнинг асосий турлари. Тармоқ ва рақобатчилар ҳолатини таҳлили

Рақобат - бу эркин тадбиркорликнинг ажралмас бир бўлагидир.
Ҳозирги бозор иқтисодиётига ўтиш шароитида мамлакатимизни иқтисодий салоҳиятини мустаҳкамлаш ва ривожланишда, дунё бозорида илдам қатнашишда товарлар сифатини кўтариб, уларни рақобатбардош товарларга айлантириш энг долзарб муаммолардан биридир.
Товар рақобатбардошлигини ўрганиш мураккаб ва ўз ичига қуйидаги босқичларни олади:
- товарни сотиш бозорни ўрганиш;
- рақиблар ҳақида маълумотлар йиғиш;
- истеъмолчилар талабларини ўрганиш;
- рақобатбардошлигини ошириш бўйича тадбирлар ишлаб чиқиш;
- ишлаб чиқариш ва бозорга синов сотишлари билан чиқиш ҳақидаги қарор.
Бу масалаларни ҳал қилиш корхонада товар рақобатбардошлиги даражасини баҳолашнинг ўзлуксиз тизимини яратишни талаб қилади.
Ҳар қандай товар бозорга чиқиши биланоқ ўз рақобат қобилиятини йўқота бошлайди, бу жараённи секинлатиш мумкин, бу иқтисодий фойда ва олдинги буюм рақобат қобилиятини тўла йўқотиш пайтигача бозорга янги товар билан чиқиш имкониятини беради.
Рақобат сўзи лотинчадан олинган бўлиб, мақсадга эришиш учун курашни билдиради. Бозорда рақибларнинг мақсади харидорни товарни харид қилишга жалб қилишдан иборат.
Товар рақобатбардошлигини асосий шарти қуйидаги кўринишга эга бўлган худди шундай товарга нисбатан энг катта ялпи фойдали самарадан иборат:


К= Р/С мах

бу ерда: Р-товарнинг фойдали самараси;

С-товарни харид қилиш ва фойдаланишга оид харажатлар (сотиб олиш харажатлари);
Товарнинг рақобатбардошлилигини баҳолаш қуйидаги босқичларни ўз ичига олади:
- бозорни таҳлил қилиб, ўзимизнинг товаримизга ўхшаш намунасини топиб олиш;
- бизнинг товар билан солиштириладиган товарлардаги асосий кўрсаткичларни белгилаш;
- ўзимизнинг товаримиздаги интеграл рақобатбардошлик хусусиятини аниқлаш.