3-Mavzu. Iqtisodiy tahlilning turlari, axborot manbalari

3.3-chizma. Ichki xo’jaliktahlili uslubi


2.Iqtisodiy tahlil jarayonida foydalaniladigan axborot manbalari
3. Iqtisodiy tahlil jarayonida foydalaniladigan axborot manbalari

Korxonalarni to’g’ri va oqilona boshqarish uchun turli-tuman ma`lumotlar tizimidan foydalanish zarurki, ular orqali to’g’ri boshqaruv qarorlari qabul qilinishi mumkin. Malumotlar deyilganda iqtisodiy hodisalar, voqealar va xo’jalik jarayonlarini tegishli manbalar orqali aks etirish, ularni qayta hisoblash va o’rganish, hamda qiziquvchi tashkilotlarga uzatish tushuniladi.

Tahlil uchun kerakli bo’lgan ma`lumotlarni mazmuniga qarab quyidagi turlarga ajratish mumkin:

• 
  Iqtisodiy ma`lumotlar;
  
• 
  Huquqiy-me`yoriy ma`lumotlar;
  
• 
  Ilmiy- texnikaviy ma`lumotlar;
  
• 
  Tabiy- ekologik ma`lumotlar;
  
• 
  Boshqa ma`lumotlar.
  

Iqtisodiy ma`lumotlarni biznes reja, turli xil axborot manbaalar, texnalogik ma`lumotlar, o’erativ- texnik, me`yoriy va hisob hujjatlari tashkil etadi. Bu manbaalar tahlilda eng ko’’ foydalaniladi.
Huquqiy- me`yoriy ma`lumotlarga esa Res’ublikamizda amal qilayotgan barcha qonunlar, me`yoriy hujjatlar va normativ aktlarda rasmiylashtirilgan axborotlardan foydalanish tushiniladi.
Ilmiy-texnikaviy ma`lumotlar, eng yangi taraqqiyot, jaxondagi o’zgarishlar, fan va texnika yutuqlarini o’zida mujassam etgan axborotlardir. Bu axborotlar tahlil uchun muhim ahamiyat kasb etadi.
Tabiiy-ekalogik ma`lumotlar, tabiàt, yer, iqlim va boshqa ekologik omillarni mujassamlashtirgan axborotlarni iqtisodiy tahlilda muhim manbaa sifatida o’rganiladi.
Boshqa manbaalarga esa, iqtisodiy, huquqiy, ilmiy-texnikaviy, tabiy-ekologik manbaalarda aks etmagan ma`lumotlar tushunilib, bunga ommaviy axborot vositalari, gazeta va jurnallardagi, radio va televideniyadagi keltirilgan axborotlardan foydalanish tahlil uchun muhimdir.
Ko’’lab manbaalarni tahlil jarayonlarida qo’llash ularning mazmunini boyitishga, boshqaruv qarorlarini xolisona bo’lishini va korxonalarni bozor iqtisodiyoti sharoitida faol qatnashishiga imkon yaratadi.