3-mavzu: XX asr oxiri – XXI asr boshlarida Pokiston va Bangladesh Reja

Аэропортлари Карочи, Равалпинди, Лоҳур шаҳарларида.
Давлат тузилиши
Покистон аралаш типдаги федерал республика бўлиб, 4та провинсиядан (Панжоб, Синд, Хайбер-Пахтунхва ва Балужистон) иборат.
Вилоятлардан ташқари Покистон таркибига Ҳиндистон томонидан баҳсли Федерал пойтахт ҳудуди ва Гилгит-Балтистон ва эркин Кашмир (иккинчиси де-юре Покистон томонидан мустақил давлат сифатида тан олинган, лекин аслида унинг бир қисми) ҳудудлари киради.
Покистоннинг биринчи конститутсияси 1956-йил 23-мартда қабул қилинган. Конститутсияда мамлакат президенти мусулмон бўлиши шарт эди. Бу модда Муҳаммад Аюбхон даврида амалда бўлган 1962 йилги конститутсияда ҳам сақланиб қолган.
1973 йил 14 августда янги конститутсия қабул қилинди ва аввалги икки ҳужжат – 1956 йил ва 1962 йилги конституциянинг вориси ҳисобланади. У 1977 йилгача, генерал Зиё-ул-Ҳақ бошчилигидаги ҳарбий тўнтариш амалга оширилгунга қадар амал қилди, шундан сўнг унинг фаолияти 1985 йилгача тўхтатилди (1977-1985). Унинг фикрича, ислом мамлакатнинг давлат динидир. Конституция 280 моддадан иборат.
Economist Intelligence Unit маълумотларига кўра, 2018 йилда мамлакат Демократия индекси бўйича гибрид режим сифатида таснифланган.
Давлат раҳбари - президент, ҳозирда Ориф Алви. Президент федерал парламент томонидан 5 йил муддатга сайланади.
Жами 13 та президент бўлган. Биринчи президент 1956-йил 23-мартда лавозимга кирган Искандар Али Мирзо эди. Ҳозирги лавозим эгаси
2018-йилги сайловлардаги ғалабасидан сўнг
2018-йил 9-сентябрда лавозимни эгаллаган Ориф Алвидир.
Президентлик идораси 1956-йил 23-мартда Ислом Республикасининг эълон қилиниши билан ташкил этилган. Ўша пайтдаги генерал-губернатор, генерал-майор Искандар Мирзо биринчи президент лавозимини эгаллаган.
1958-йилги давлат тўнтаришидан сўнг бош вазир лавозими тугатилиб, Президентлик мамлакатдаги энг кучли идора сифатида қолди. Бу позиция 1962 йилги Конституция қабул қилинганда янада мустаҳкамланди. Бу Покистонни Президент республикасига айлантириб, барча ижро этувчи ҳокимият президент қўлида эди.
1973 йилда янги Конституция парламент демократиясини ўрнатди ва президентнинг ваколатини қисқартирди. Шунга қарамай, 1977 йилда ҳарбий бошқарув ўзгаришларни бекор қилди. 8-тузатиш Покистонни ярим президент республикасига айлантирди ва 1985, 2010-йиллар оралиғида ижро этувчи ҳокимият президент ва бош вазир томонидан тақсимланди.
2010 йилдаги 18-тузатиш мамлакатда парламент демократиясини тиклади ва президентлик ваколатларини қисқартирди.
Конституция президентнинг ҳукуматни бевосита бошқаришини тақиқлайди. Бунинг ўрнига, ижро этувчи ҳокимиятни унинг номидан бош вазир амалга оширади ва президентни ички ва ташқи сиёсатнинг барча масалалари, шунингдек, барча қонунчилик таклифлари тўғрисида хабардор қилади. Бироқ, Конституция президентга афв этиш, озодликдан маҳрум қилиш ва ҳарбийлар устидан назорат қилиш ваколатларини беради; аммо, олий ҳарбий қўмондонликларга барча тайинлашлар Президент томонидан “зарур ва зарурий” асосда, бош вазир билан маслаҳатлашиб, розилиги билан амалга оширилиши керак.
Президент сайловчилар коллегияси томонидан билвосита беш йиллик муддатга сайланади. Конституцияга кўра, президент “қирқ беш (45) ёшдан кичик бўлмаган мусулмон бўлиши керак”.
Президент Исломободдаги Аиван-э-Садар (Президент уйи) деб номланувчи мулк-бинода истиқомат қилади. У йўқ бўлганда, Сенат раиси ўз вазифаларини амалдаги президент ўз лавозимига қайта тикланмагунча ёки кейинги лавозим эгаси сайланмагунча бажаради.