3 McCarthy, O'Dell English vocabulary in use pdf

 
Корхона иқтисодиёти фанининг объекти - корхона
фаолиятида рњй бераётган иқтисодий реалликдир. 
Корхона иқтисодиёти фани њз объектида рњй бераётган реал 
иқтисодий ҳодисаларни њрганиб, уларнинг аҳамиятини, ҳолатини ва 
келажагини ёритиб, маълумот беришни њргатиши зарур. 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

19 
Шу сабабли фаннинг объекти доирасида, унинг предметини 
аниқлаб олиш, фанни њқитишда, талабалар тамонидан уни 
њзлаштиришда чуқур назарий ва амалий аҳамият эгаллайди. 
Чунки корхона иқтисодиёти фанининг объекти бњлмиш 
иқтисодий реаллик қандай, қачон ва нимада намоён бњлади, ҳозирги 
ҳолати ва келажакда қанақа натижа беради деган саволларга жавоб 
бериш, корхона иқтисодиёти фанининг предметини, уни њрганадиган 
усулларини, мақсад ва вазифаларини назарий жиҳатдан асосли аниқлаб 
беришга боғлиқдир. 
Корхона фаолиятида шаклланадиган иқтисодий реаллик 
(ҳодисалар, жараёнлар) қандай воситалар орқали вужудга келади? 
Биринчи восита бу инсон омили, унинг меҳнати. 
Иккинчидан меҳнат воситалари, яъни капитал. 
Учинчи - табиий ресурслар, ер. 
Тњртинчи омил - тадбиркорлик. 
Келтирилган тњрт омил орқали жамиятда инсон эҳтиёжини 
қондириш учун зарур бњлган моддий ва маънавий бойликлар 
яратилади. Бу омиллар корхонада бирлаштирилиб, товар ва хизмат 
ишлаб чиқарилишига йуналтирилади. 
1.2.1-чизмада 
ишлаб 
чиқариш 
омилларини 
корхонада 
бирлаштирилиши ифода этилган. 
Бу жараёнда ер - меҳнат - капитал тадбиркорлик орқали 
бирлаштирилади. 
Ишлаб чиқариш омилларини бирлашиши техник-технологик, 
илмий-техник, ижтимоий-сиёсий, маданий-маънавий ва маърифий 
жараёнлар қатори иқтисодий жараёнлар ва ҳодисалар рњй беради. Бу 
иқтисодий жараёнлар ва ҳодисалар корхонанинг хњжалик механизмида 
њз аксини топади. 
1.2.1-чизма. 
Тадбиркорлик 
Корхона 
Меќнат 
Е 
р 
К 
а
п 
и
т
а 
л 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

20 
Хњжалик механизми деганда такрор ишлаб чиқариш жараёнини 
(иқтисодиётдаги барча соҳаларни) тартибга солиш учун ишлатадиган 
ташкилий, иқтисодий шакл ва усуллар йиғиндисини (мажмуасини) 
тушунамиз. 
Хњжалик механизмининг моҳиятини тушуниш учун унинг 
таркибий тузилиши ва элементларини аниқлаб олиш зарур. 
Хњжалик механизми иеорархик таркибий тузилиш бњйича 
жамият, ҳудудий тармоқлар ва соҳалар, бошқармалар ва корхона 
хњжалик механизмларидан таркиб топади. 1.2.2-чизмада хњжалик 
механизмини иеорархик таркибий тузилиши келтирилган. 
1.2.2-чизма 
Вилоятлар х.м. 
Тармоқлар, соҳалар 
х.м. 
Шаҳар х.м. 
Туман х.м. 
Турли 
хилдаги 
жамиятлар, 
бошқармалар, 
концеринлар, 
корпорациялар ва ҳоказолар х.м. 
Қишлоқ х.м. 
Корхона хњжалик механизми 
Хњжалик механизми иеорархик тузилишидан қатъий назар унинг 
элементлари шакл нуқтаи назардан бир хил књринишда намоён бњлиб, 
лекин мазмунан бир-биридан фарқ қилади. Бизларнинг мақсадимиз 
корхона хњжалик механизмини мазмунини ва элементларини ёритиб