3 mundarija


 Ishlab chiqarish turini aniqlash yuqorida ma’ruza rejasining 5 punktida va 3-


Download 1.58 Mb.
Pdf ko'rish
bet68/84
Sana08.01.2022
Hajmi1.58 Mb.
#238760
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   84
Bog'liq
mashinasozlik texnologiyasi asoslari fanining mazmuni va vazifalari.

 
2. Ishlab chiqarish turini aniqlash yuqorida ma’ruza rejasining 5 punktida va 3-
ma’ruzada batafsil keltirilgan (qarang). 
 
3.Tanavor olish usulini tanlash va unga texnik talablar о’rnatish
         Tanavor  olish  usulini  tanlashda  quyidagilar:  a)  detal  materialining  texnologik 
tavsifi,  va    uning  quyiluvchanlik  xususiyati  va  bosim  bilan  ishlov  berishda  plastik 
deformasiyaga  chidamliligi,  va  shuningdek  u  yoki  bu  tanavor  olish  usullarini 
qо‟llaganda,  tanavor  materialining  strukturaviy  о‟zgarishlari  (masalan,  bolg‟alangan 
tanavorda tolalarining joylashishi; quymalardagi zarradorligining kattaligi va boshq.); b) 
tanavorning  konstruktiv  shakli  va  о‟lchamlari  bilan;  v)  tanavor  tayyorlash  aniqligi 
talablari, yuzalarning tozalik darajasi va yuza qatlamlarining sifati bilan; g) chiqariluvchi 
dasturning miqdori va shu dasturni bajarish uchun mо‟ljallangan vaqti bilan aniqlanadi. 
         Tanavor olish usulini tanlashga texnologik moslama tayyorgarlik vaqti (shtamplar, 
modellar,  press  qoliplari  va  boshq.  tayyorlash);  tegishli  texnologik  jihozlarning  soni 
(mavjudligi)  va  jarayonning  biz  xohlagan  avtomatlashtirish  darajasi  katta  ta‟sir 
kо‟rsatadi. 
         Tanlab  olingan  usul,  detalning  еng  kam  tannarxini  ta‟minlashi  kerak.  Tanavor 
aniqligini  oshirish  bilan  mexanik  ishlov  berish  hajmi  sezilarli  kamayadi.  Biroq,  ishlab 
chiqarish dasturi kam bо‟lsa hamma usullar ham rentabelli bо‟lmasligi mumkin, chunki 
moslamalarni  tayyorlash  jarayonlari  uchun  ketgan  sarflar,  iqtisodiy  jihatdan  о‟zini 
qoplamasligi mumkin. Bu еsa iqtisodni hisoblash formulalari asosida aniqlanadi. 
         Tanavor  tayyorlash  usullarining  texnologik  tavsifnomalarini  bilgan  holda iqtisod  
jihatidan  qо‟yilgan  talablarni  qondiruvchi  kо‟p  bо‟lmagan  sondagi  tayyorlash  usulini 
tanlab olish mumkin. Yakuniy tanlov iqtisodiy hisoblashlar asosida olib borilishi kerak. 
         Tanavorlarni  quyma  yoki  bosim  bilan  plastik  deformasiyalab  olishda  dastlab 
quyidagilar  о‟rnatiladi:  1)  ishlov  berish  uchun  kerak  bо‟lgan  qо‟yim;  2)ishlanuvchi  va 
qora  yuzalar  о‟lchamlarining  dopusklari;  3)birinchi  amal  uchun  baza  yuza  va  shu 
yuzalarga  qо‟yiluvchi  texnik  talablari;  4)tanavorlarga  termik  ishlov  berish  (agar  kerak 
bо‟lsa),  uning  strukturasiga  va  material  qattiqligiga  ishlov  berish  nuqtai  nazaridan 
qо‟yilgan  talablar;  5)tanavor  yuzalarini  tozalash  usuli;  6)  tekshiruv  namunalaridan 
kesilish  joyi  materialning  sifatiga  baho  berish  uchun  (javobgarligi  juda  ham  yuqori 


86 
 
bо‟lgan detallar uchun); 7) tanavorlarga birlamchi iщlov berish usullari (shilib, tozalash, 
markazlash, tо‟g‟rilash va h.k.). 
         Tanavorlarni  sortli  chiviqlardan  tayyorlashda  еsa  chiviqning  shakli  va 
о‟lchamlarini yoki list qalinligi aniqlanadi. Ко‟rsatilgan berilganlar tanavor chizmasida 
keltirilgan yoki uni tayyorlash texnik talablarida keltirilgan bо‟lishi kerak. 
         Tanavor  sifatini  nazorat  qilish  quyidagilarni  kо‟zda  tutadi:  qora  va  birlamchi 
ishlangan  yuzalarni  tashqi  kuzatish  asosida  material  kamchiliklarini  aniqlash,  universal 
о‟lchov  asboblari  shablonlar  yoki  belgilovchilar  yordamida  tanavorlar  о‟lchamlarini 
tekshirish,  materialning  fizik  va  mexanik  xususiyati  va  uning  kimyoviy  tarkibini 
tekshirishlar kо‟zda tutiladi. 
 

Download 1.58 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   84




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling