3. Y. Alimjonova a. Tо‘laganov

' Sari«v YE. F Soyenncheskaya slovo. M. 1963. str 87.
-' Barsh xishklar ikо‘rsatmalar I.P.Kozltinova taxrirn ostida 1976 yn.tda nashr ztnlgan «Saxna
nutki» k; llanmaoaan oliadi.
15
Unlmlarni fnkriy (ovozsiz) talaffuzida. Esmash xolatiga fikrsh-g karagamiz. 
4-6 marta kaytaramiz.
2.1 - mashkni' qaytaramiz. ESnash vaziyatida, opgzlar yumuk-a,o,o-
uilisipi fnkrda talaffuz etamiz. Fikriy galaffuz vaktida boshnmizpi kо‘krak 
tomoi egiltiramiz. Epgak kо‘krakka tsgadi. Lsl holatga qaytamiz. Mashkni 
2-4 marta kaytaramnz.
Z.Qо‘l - kaft" bilan ' tomokni va kо‘krakni yukori qnsmini (eigakdap 
kо‘krakning о‘rta qismigacha) yeigil uriladi, keyin barmoqlar'uchp bilan 
bо‘yinni yon kismi va kо‘krakni yana shunday astalik bilan о‘rish 
kaytariladi. ShunDan keyin ovoz chikarmay a.u.o.uilisini "gomuq ogizda, 
esnash holatida talaffuz etiladi. Mashq 4 - 6 Marta kaytariladi.
4.Ksyin burundan iafas olib, yuqbridagi unlilarni alohida ovozsiz 
talaffuz etam'iz. Nafas chiqarayotganda bgiz bо‘shlig‘i va tomoqii nafas ila 
chayamiz. Mashqni 2 -4 marta qaytamiz.
5.a,e,o,u \nlilarni
:
g yoki k undoshi bilan birgalikda avval ovoz 
chiqarmay, \ ndan keynn ovoz chiqarib talaffuz kilamiz. Mashk paytida 
boshni sekin harakat bilan orqaga tashlaymiz, sо‘ngra kо‘krakka tekkuncha 
olDga tushiramiz.
b.Yengil, yumshoq, sekin harakatda boshni aylantirib harakat qilamiz, 
avval о‘ngga, sо‘nfa chapga, shu vaqtda ovoz chikarib undoshlar 
kо‘shmasini talaffuz etamiz: gn, zm, bn, vm, gi, zn, bi, vt ularga unli gov} 
sh i - e - a - 6 - о‘ - u-i katorini qо‘shamiz. Mashqni 4 - 6 marta qaytaramiz.
7.Burundan nafas olamiz. Sо‘ngra burunni ikki barmok bilai qisgan 
holda, nafas chykarayotganda ovoz chiqarib jum.cha talaffuz qilamiz, m - n 
sonor tovо‘shlari bо‘lsin.
MeyIm, onam, otam, borligim Jonim, tanim, bahrim, kuvonchim. Nafas olib 
burunni (kisman) bо‘sh holgakо‘yib aynan shu matn -j\-mlani takrorlaymiz. 
Shu о‘rinda tez aytishlardan ham foydalaisa bо‘ladi. Ovoz xosil kiluvchi 
mushaklarni taranglikdan, zо‘riqishdan holi qilish uchun siypalanadi. Ovoz 
hosil qil\vchi mushaklarni siypalash (massaj) vositasida ularii turli 
zо‘riqishdan saqlab, qizdirib. ishchi holatiga olib kelamiz. Bu bilan ovozni 
erkin, jarangli chikishni ta’minlaymiz. Siypalashlar ikki turda bо‘lib, kishi 
sogligini muhofaza kiluvchi - gigiyenik va tebranuvchi massaj - qо‘l uchlari 
bilan urilishdir. Bu ikkala massaj turi asablarni uygotadi. Siypalash 
asabning teriga yaqin qismi ishga shay qilsa