3. Y. Alimjonova a. Tо‘laganov

> 
16

---

urshn massaji unnng chuqurroq joylashgan kismlarini faoliyapa chushiraln. 
Mashg‘ulotlarga tayeyrlatishda talabalarga о‘z-о‘zini massaj kplish 
о‘rgachiladi. Bu akgsrning, badiiy sо‘z bilap shugullanuvchi 
ijodkorning doimiy kundalnk mani^yutiga aylanmogi darkor.
Talabalarni avval о‘zini - о‘zi gigiyenik massaj ki.shshga 
о‘rgati.chsa, mashg‘ulotlarniig keyingi bosqichida, ya’ii о‘quv yi.chning 
nkkinchi yarmida tebranuvchi massaj, (urish yо‘liii) о‘rgatiladi. Massaj 
nafas chnkarayotganda sonor tovushi talaffuz etiladi. Keyinchalik esa unli 
tovush qо‘shib talaffuz etiladi.
Kunida shu massajlardan namunalar beriladi. Bu massaj usullarnni 
kо‘paytirish mumknn. Masalan Gigiyenik massaj:
1.Peshona massaji (bunda Barmoqlar > chi bilai ikki qо‘l 
baravarnga peshonani о‘rtasidan quloqlar tomon silachadi Mashk 4 -6 
marta qaytariladi).
2 . Yuzning tepa qismi massaji (bunda barmoqlar uch# bilan burun 
о‘rtasilan kuloqlar tomon tssaj kilinadi Mashq 4 - 6 marta kaytariladi).
3. Yuzning о‘rta kismi massaji (bunda barmoklar uchi bilan tspa 
lablardan kuloq tomon massaj qilinadi Mashq , 4-6 marta 
kaytariladi).. Shu nо‘sinda ovoz xosil kiluvchn a’zolar ham massaj 
kilinady,
Tvbranuvchi - titrovchi (urish) yо‘li bilan massaj kilish (bunda 
yuqoridagi mashqlar qaytariladi, faqat silash о‘rniga yengil uryladi, nafas 
chiqarishda undosh tovushlar talaffuz etiladi) Massaj jarayonida, undosh 
tovushlarga unli tovushlar kо‘shib talaffuz ztiladi. Nafas burundan 
olinib, yuqori nafas yо‘di rrqali bajariladi. Bunda yuqori nafas yо‘li 
eshitish organi bilai boglanadi.
Nutkiy ovozni sozlashda fakat burundan nafas olish kerak. Aks 
xoyada ovoz jarangsiz, xira va notiniq chikadi. Shuning uchun 
tanabalarni burundan nafas olishga о‘rgatish va nafas chikarartganda tovush, 
jumla matnlardan fondalanish maqsadga muvofiq.